Wniosek o znalezienie się na liście kąpielisk w 2011 ich organizatorzy powinni byli złożyć do urzędu gminy do końca grudnia minionego roku.
Zgodnie z nowymi wymaganiami miał to zrobić organizator kąpieliska, przekazując stosowne dokumenty wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta. Jeśli ktoś nie zdążył, ma wyjście awaryjne: może zorganizować miejsce przeznaczone do kąpieli.
Kilka opinii i uchwała
Zgodnie z prawem wodnym, a konkretnie jego ubiegłoroczną nowelizacją, burmistrz lub prezydent miasta musi podać do publicznej wiadomości projekt uchwały z wykazem kąpielisk.
Do 15 kwietnia 2011 projekt tegorocznej uchwały samorząd miał przekazać do zaopiniowania właściwemu dyrektorowi regionalnego zarządu gospodarki wodnej, wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska oraz powiatowemu inspektorowi sanitarnemu.
Jeżeli chodzi o kąpieliska położone nad morzem, projekt uchwały powinien otrzymać także właściwy dyrektor urzędu morskiego. Wykaz kąpielisk na danym terenie ma być ostatecznie uchwalony przez radę gminy do 31 maja.
W związku z tym mieszkańcy będą tam właśnie mogli poznać miejsca, gdzie da się bezpiecznie pływać.
Kto organizuje
Organizatorem kąpieliska (także miejsca przeznaczonego do kąpieli) może być osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która podjęła się zorganizowania kąpieliska lub miejsca wykorzystywanego do kąpieli oraz uzyskała na to zgodę właściciela wody i przyległego gruntu lub która prowadzi kąpielisko lub miejsce wykorzystywane do kąpieli.
Tym samym takie miejsce mogą przygotować zarówno przedsiębiorcy, jak i np. gminy. Zanim kąpielisko wystartuje, jego organizator musi się zmierzyć z licznymi wymogami biurokratycznymi i przeprowadzić serię badań.
Miejsce do kąpieli
Co robić, gdy ktoś nie zdążył z dokumentacją? Zainteresowanym pozostanie, przynajmniej w tym roku, otwarcie nie kąpieliska, ale miejsca wykorzystywanego do kąpieli.
Prawo wodne dopuszcza istnienie takich miejsc. Nie muszą one spełniać żadnych specjalnych wymagań: ani mieć pozwolenia wodnoprawnego, ani być umieszczone w wykazie kąpielisk zgodnie z decyzją rady gminy.
Korzystający z rzeki czy jeziora będą jednak mniej pewni jakości wody w takich miejscach. Jej badania przeprowadza się tylko przed sezonem i raz w jego trakcie oraz każdorazowo w przypadku wzrokowego stwierdzenia zanieczyszczeń niekorzystnie wpływających na jakość wody i mogących stanowić zagrożenie zdrowotne kąpiących się osób.
Jeżeli woda nie spełni norm, sanepid przeprowadzi kontrolę urzędową. Pływanie będzie więc mniej bezpieczne niż tam, gdzie woda jest stale monitorowana przez organizatora.
Organizator miejsca wykorzystywanego do kąpieli wykona pierwsze badanie jakości wody nie wcześniej niż 14 dni przed dniem rozpoczęcia jego funkcjonowania.
Jakość wody
Kąpielisko musi być przynajmniej cztery razy skontrolowane w ciągu jednego sezonu kąpielowego.
Wymagania, jakim powinna odpowiadać woda zarówno w kąpielisku, jak i miejscu wykorzystywanym do kąpieli, określa rozporządzenie w sprawie prowadzenia nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli (DzU z 2011 nr 86, poz. 478).
Tam też trzeba szukać określenia wymogów, z których wynika ocena wystawiona wodzie (niedostateczna, dostateczna, dobra, doskonała), i metod, według których dokonuje się badań. Inspektorzy sanitarni wypiszą pierwsze cenzurki na podstawie nowych przepisów w trakcie tegorocznego sezonu. Gdy wystawią ocenę niedostateczną, trzeba będzie wdrożyć program naprawczy.
Ten sam akt reguluje sposób klasyfikacji jakości wody w kąpielisku, sposób przechowywania i transportu przed analizą próbek wody a także metody referencyjne badań i zakres badania wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli.
Jest kilka rodzajów kontroli prowadzonych przez inspektorów: bieżąca, sezonowa i czteroletnia.
Organizator musi dbać o jakość wody i dokumentować swoje działania. Nie wolno przy tym zapomnieć o podaniu:
- danych osoby odpowiedzialnej za systematyczne wizualne nadzorowanie wody w kąpielisku i wody zasilającej kąpielisko,
- dat pobrania planowanych próbek wody w kąpielisku (nie powinno to być później niż cztery dni po terminie wyznaczonym w harmonogramie) oraz dodatkowych próbek wody,
- informacji o zanieczyszczeniu wody stwierdzonym wizualnie lub własnym badaniem,
- informacji o wystąpieniu sytuacji wyjątkowej mającej wpływ na jakość wody w kąpielisku, której występowania nie przewiduje się częściej niż raz na cztery lata,
- daty i godziny poinformowania właściwego państwowego inspektora sanitarnego o zmianach, które mogły spowodować pogorszenie jakości wody,
- daty i godziny zamknięcia kąpieliska.
Ponadto organizator ma obowiązek dokonać szybkiej kontroli wody w sytuacji, gdy profil wody wskazuje na możliwość zakwitu sinic. Kontrole są również niezbędne, gdy pojawiają się tendencje do rozmnażania się makroalg lub fitoplanktonu morskiego.
Prowadzącego kąpielisko powinny także zaniepokoić takie zanieczyszczenia, jak: pozostałości smoliste, szkło, tworzywa sztuczne, guma lub inne odpady.
Profil po europejsku
Odrębne rozporządzenie ministra środowiska określa profil wody w kąpielisku (DzU nr 36, poz. 191). Wprowadza ono unijną dyrektywę 2006/7/WE o zarządzaniu jakością wody w kąpieliskach.
Taki profil opisuje cechy fizyczne, geograficzne i hydrologiczne nie tylko wody w kąpielisku, ale również wód powierzchniowych wokół tego miejsca, a dla rzek powyżej kąpielisk. Chodzi o określenie zanieczyszczeń, które mogłyby zagrażać zdrowiu, oraz ich identyfikację.
Obowiązek sporządzenia profilów wody spoczywa na organizatorze kąpieliska. Danych do tego trzeba szukać m.in. w inspekcjach ochrony środowiska i sanitarnej, regionalnych zarządach gospodarki wodnej i urzędach morskich.
W rozporządzeniu określono wzór profilu wody. Należy go sporządzić jako wydruk i w formie elektronicznej (pliki doc i pdf) oraz szczegółowych map w postaci warstw GIS (system informacji geograficznej).
Profile wody trzeba aktualizować, jeżeli zmieniają się informacje zawarte w profilu. Najczęstszej aktualizacji poddawane są profile kąpielisk, gdzie jakość wody określono jako „niedostateczną”, co najmniej raz na dwa lata, rzadziej „dostateczną” i „dobrą” – odpowiednio raz na trzy i cztery lata.
W praktyce profil trzeba będzie zmieniać częściej, np. większe prace budowlane w sąsiedztwie lub zmiany w infrastrukturze kąpieliska również oznaczają konieczność aktualizacji. Koszty sporządzenia i aktualizowania profilów obciążają organizatorów kąpielisk (to samo dotyczy badań prowadzonych w ciągu roku).
Wszystko na tablicy
Organizator musi oznakować zarówno całe kąpielisko, jak i samo miejsce przeznaczone do kąpieli. W jaki sposób należy to zrobić, określa nowe rozporządzenie w sprawie ewidencji kąpielisk oraz sposobu oznakowania kąpielisk i miejsc wykorzystywanych do kąpieli (DzU z 2011 r. nr 91, poz. 527).
W sąsiedztwie kąpieliska w łatwo dostępnym miejscu ma się znaleźć tablica informacyjna widoczna i czytelna a na niej napis „Kąpielisko” i jego nazwa. Do tego adres, telefon, adres strony internetowej właściwego urzędu gminy odpowiedzialnego za wyznaczenie i prowadzenie ewidencji kąpielisk i udzielanie informacji społeczeństwu.
Musi tam również widnieć nazwa albo imię i nazwisko, adres i numer telefonu organizatora kąpieliska oraz adres i numer telefonu inspektora sanitarnego kontrolującego dane kąpielisko. Adres strony internetowej serwisu kąpieliskowego prowadzonego przez główny inspektorat sanitarny obowiązkowo trzeba będzie podawać dopiero od 2013 r.
Organizator podaje też bieżącą ocenę i klasyfikację jakości wody w kąpielisku.
Na tablicy musi się znaleźć informacja o zakazie kąpieli albo zalecenie niekąpania się wraz ze wskazaniem jego powodu.
Dane trzeba w razie zmian niezwłocznie aktualizować.
Sama tablica ma mieć kształt prostokąta o wymiarach co najmniej 100 cm x 80 cm. Napisy na niej wykonuje się w sposób czytelny, na sztywnej płycie. Zamieścić można też plan sytuacyjny obiektu.
Jeżeli został wprowadzony stały zakaz kąpieli, to zgodnie z art. 163b ust. 3 prawa wodnego wójt, burmistrz lub prezydent miasta ma obowiązek oznakować obszar czytelną informacją o zamknięciu kąpieliska wraz z uzasadnieniem.
W miejscu wykorzystywanym do kąpieli także powinna się znaleźć tablica informacyjna. Na niej organizator umieszcza napis „Miejsce wykorzystywane do kąpieli” i jego nazwę. Także nazwę albo imię i nazwisko, adres i numer telefonu organizatora i właściwego inspektora sanitarnego. Niezbędne dane to bieżąca ocena jakości wody i okres, na jaki miejsce zostało zorganizowane.
Za dwa lata na tablicy będzie się musiało zmieścić więcej informacji. Trzeba tam będzie podać m.in. ogólny opis wody w kąpielisku, sporządzony na podstawie profilu wody przedstawionego w języku nietechnicznym.
Jeśli chodzi o miejsca, w których mogą występować krótkotrwałe zanieczyszczenia, dodatkowo trzeba będzie zamieszczać informacje o możliwości ich występowania, liczbie dni, w których kąpiel była zakazana w czasie poprzedniego sezonu z uwagi na to, oraz ostrzeżenia o każdym występującym lub przewidywanym zanieczyszczeniu.
Gdzie szukać przepisów
- ustawa Prawo wodne (tekst jedn. DzU z 2005 r. nr 239, poz. 2019 z ze zm.
Czego dowiemy się z ewidencji
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta ma obowiązek prowadzenia ewidencji kąpielisk i jej aktualizowania.
Znaleźć w niej można m.in.
- dane o wniosku organizatora o umieszczenie kąpieliska w wykazie,
- adres (lokalizacja) kąpieliska i nazwę akwenu, nad którym się znajduje,
- kod kąpieliska nadany przez inspekcję sanitarną,
- przewidywaną maksymalną liczbę kąpiących się,
- dane dotyczące infrastruktury kąpieliska (np. liczbę sanitariatów),
- informację o pozwoleniu wodnoprawnym,
- aktualny profil wody w kąpielisku i
- jego status w poprzednim sezonie,
- sposób gospodarki odpadami płynnymi i stałymi (kosze, segregacja śmieci itp.),
- ocenę jakości wody i klasyfikację wody w kąpielisku w poprzednim sezonie,
- udogodnienia i środki podjęte w celu promowania kąpieli.
Zdaniem eksperta:
Witold Tomaszewski, zastępca głównego inspektora sanitarnego
Tegoroczny sezon będzie pierwszym, w którym obowiązywać zaczną nowe regulacje prawne wynikające z wprowadzenia tzw. dyrektywy kąpieliskowej.
Na organizatorze kąpieliska spoczywać mają liczne obowiązki związane m.in. ze sporządzaniem profilów wodnych, uzyskiwaniem pozwoleń wodnoprawnych, obowiązkiem badania wody w ramach kontroli wewnętrznej, a w razie stwierdzenia przekroczeń również z ustaleniem przyczyn zanieczyszczenia.
Przypominam, że ostateczny, ustawowy termin podjęcia przez rady gmin uchwał o utworzeniu kąpielisk przez gminy upływa już 31 maja.
Jest to termin nieprzekraczalny, bowiem na podstawie uzyskanych od gmin informacji główny inspektorat sanitarny musi do 15 czerwca przesłać wykaz kąpielisk do Komisji Europejskiej.
Jednocześnie poprzez wprowadzenie nowej kategorii „miejsca przeznaczone do kąpieli” udało się nam pogodzić kosztowne wymogi unijne z polską specyfiką: ogromną liczbą małych kąpielisk śródlądowych dającą możliwość wypoczynku lokalnym społecznościom i niemałą również liczbą miejsc pracy.
Zorganizowanie „miejsca przeznaczonego do kąpieli” będzie znacznie prostsze niż kąpieliska, a jednocześnie zagwarantowany będzie minimalny poziom ochrony zdrowia, bo badanie wody odbywać się tam będzie przed sezonem, przynajmniej raz w trakcie sezonu i zawsze w sytuacji stwierdzenia zanieczyszczenia.
Definicje w prawie wodnym
Prowadzący miejsca do pływania i ich użytkownicy muszą się oswoić z nowymi określeniami. Podajemy ich znaczenia, tak jak określa to prawo wodne.
- Kąpielisko – wyznaczony, wydzielony i oznakowany fragment wód powierzchniowych, wykorzystywany przez dużą liczbę kąpiących się, ustalony przez radę gminy w uchwale o wykazie kąpielisk.
Kąpieliskiem nie są: baseny pływackie i uzdrowiskowe, zamknięte zbiorniki wodne podlegające oczyszczaniu lub wykorzystywane w celach terapeutycznych, sztuczne zamknięte zbiorniki wodne oddzielone od wód powierzchniowych i podziemnych.
- Miejsce wykorzystywane do kąpieli – wydzielony i oznakowany fragment wód powierzchniowych, niebędący kąpieliskiem, ale w którym wolno się kąpać.
- Profil wody w kąpielisku – zespół danych i informacji, dotyczących cech fizycznych, geograficznych i hydrologicznych wody w kąpielisku oraz wód powierzchniowych, mających wpływ na jej jakość, wraz z identyfikacją i oceną przyczyn występowania zanieczyszczeń mogących wywierać niekorzystny wpływ na jakość wody w kąpielisku i stan zdrowia osób z niego korzystających.
- Sezon kąpielowy – okres ustalany przez radę gminy w uchwale, zaczynający się nie wcześniej niż 15 czerwca, a kończący nie później niż 30 września.
Czytaj też:
Jakie formalności trzeba załatwić w starostwie i w gminie
Letnie kąpielisko zgłoś do końca grudnia
Zobacz więcej:
»
Zezwolenia, licencje, koncesje i certyfikaty
