„Szkoła na nowo”: Czy w szkole można zrezygnować z ocen i pasków na świadectwie?

Czy polska szkoła wspiera rozwój dzieci? A może jedynie przygotowuje je do spełniania oczekiwań dorosłych? W najnowszym odcinku podcastu „Szkoła na nowo” rozmowa o tym, dlaczego system edukacji wciąż działa według XIX-wiecznego schematu, mimo że świat zmienił się radykalnie.

Publikacja: 18.06.2025 08:00

„Szkołę stworzono według wskazówek diabła” powiedział znany francuski pedagog Celestyn Frene. Co to oznacza? – Dziecko lubi przygodę, a umieszczono je w zamkniętych salach – mówi dr Marzena Żylińska, germanistka, metodyczna, inicjatorka i współtwórczyni ruchu Budzących się Szkół. Nasza rozmówczyni wskazuje na zasadnicze sprzeczności między naturalnymi potrzebami dziecka a realiami szkolnej codzienności. W edukacji liczy się nie to, co dziecko umie, ale jakie ma wyniki i ostatecznie - czy ma pasek na świadectwie. A dzieci, które się nie dostosowują, mają w szkole ciężko.

Dlaczego niektóre dzieci są „niegrzeczne w szkole”

Omawiamy różne postawy uczniów wobec systemu: tych, którzy dla akceptacji wyrzekają się siebie i tych, którzy walczą o autonomię, nazywani są często „niegrzecznymi”. – One tylko walczą o to, by móc się rozwijać zgodnie ze swoimi potrzebami – tłumaczy ekspertka.

Rozmawiamy też o ocenianiu. – Stopnie odwracają uwagę od tego, czego dzieci się uczą – słyszymy. Zamiast cyferek, niektóre szkoły wprowadzają inne formy docenienia dziecka jak listy, fotoalbumy, rozmowy – elementy budujące więź i motywację. – Słyszałam o dziewczynce, która codziennie czytała list od nauczycielki, mimo trudności z czytaniem – opowiada.

Nadmierne sprawdzanie wiedzy uczniów zaburza proces edukacyjny

Poruszamy również problem testów i presji. – Od czasu, jak zniesiono obowiązkowe prace domowe, liczba sprawdzianów wzrosła dwukrotnie – zauważa gość podcastu. A przecież – jak mówi przysłowie – „krowa od ciągłego ważenia nie daje bardziej tłustego mleka”.

Najwięcej uwagi poświęcamy relacjom. – Na strachu nie może powstać nic dobrego – pada w rozmowie. Bez zaufania i relacji nie ma prawdziwej nauki. – Szkoła powinna uczyć szacunku nie dla zwycięzców, ale dla trudu każdego małego człowieka.

To odcinek, który daje do myślenia każdemu rodzicowi, nauczycielowi i politykowi. Bo jeśli naprawdę zależy nam na dzieciach, czas spojrzeć na szkołę ich oczami.

 

Szkoły podstawowe i średnie
Zmiany w organizacji szkolnych oddziałów sportowych od 2025 roku
Szkoły podstawowe i średnie
Edukacja obywatelska. Uczymy się demokracji i rozwiązywania problemów
Szkoły podstawowe i średnie
Europa stawia na zakaz telefonów w szkołach. Czy Polska pójdzie tym śladem?
Szkoły podstawowe i średnie
Nowe wsparcie dla dzieci z terenów popowodziowych: 1 tys. zł zasiłku
Materiał Promocyjny
Firmy, które zmieniły polską branżę budowlaną. 35 lat VELUX Polska
Szkoły podstawowe i średnie
Nowoczesne narzędzia dla szkolnych doradców zawodowych od IBE