Minął rok działania programu in vitro. „Bez jasnych i etycznych regulacji prawnych postęp będzie niemożliwy”

Rządowy program in vitro w Polsce został uruchomiony 1 czerwca 2024 roku. Zastąpił on wcześniejsze, lokalne inicjatywy i jest realizowany przez Ministerstwo Zdrowia. Ma na celu finansowanie procedury zapłodnienia pozaustrojowego parom zmagającym się z problemem niepłodności. Ekspertka mówi, jak jej zdaniem powinno dalej wyglądać leczenie niepłodności.

Publikacja: 02.06.2025 15:10

Dr hab. n. med. Anna Bednarska-Czerwińska, prof. AŚ: Zmaganie się z niepłodnością i poddawanie się p

Dr hab. n. med. Anna Bednarska-Czerwińska, prof. AŚ: Zmaganie się z niepłodnością i poddawanie się procedurom in vitro jest ogromnym obciążeniem emocjonalnym dla par.

Foto: Adobe Stock

Zdaniem dr hab. n. med. Anny Bednarskiej-Czerwińskiej, prof. AŚ i dyrektor ds. medycznych sieci klinik leczenia niepłodności Gyncentrum kluczowe jest przede wszystkim utrzymanie i rozszerzenie programów refundacji in vitro na poziomie ogólnokrajowym.

 – Stabilne i długoterminowe finansowanie jest fundamentem, który zapewni równy dostęp do tej skutecznej metody leczenia dla wszystkich par, które jej potrzebują - mówi ekspertka. – Program refundacyjny powinien stanowić trwały element polityki zdrowotnej państwa, gwarantując poczucie bezpieczeństwa i perspektywę poprawy jakości leczenia dla pacjentów – stwierdza. 

Program in vitro w Polsce – potrzeba wsparcia diagnostyki niepłodności

Doktor Bednarska-Czerwińska zwraca też uwagę, że konieczne jest systemowe wsparcie dla diagnostyki i terapii przyczyn niepłodności – zarówno chirurgicznej, jak i hormonalnej, immunologicznej czy andrologicznej. Dlatego medycy oczekują większych nakładów w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia na szeroko rozumianą diagnostykę – badania hormonalne, obrazowe, genetyczne – oraz na leczenie przyczynowe, obejmujące zarówno farmakoterapię, jak i leczenie operacyjne, endokrynologiczne, immunologiczne czy andrologiczne. Rozwój w tym obszarze może w wielu przypadkach umożliwić naturalne poczęcie lub zastosowanie mniej inwazyjnych metod wspomaganego rozrodu.

– Kolejnym kluczowym elementem jest integracja opieki psychologicznej z całym procesem leczenia niepłodności – informuje ekspertka. – Medycyna rozrodu to nie tylko embriologia i laboratoria – to także troska o jakość życia pacjentów, ich zdrowie psychiczne, poczucie bezpieczeństwa i społecznego wsparcia. Program rządowy był krokiem w dobrym kierunku – stwierdza. 

Czytaj więcej

Najpierw kariera, potem dziecko? Korporacje finansują kobietom zamrażanie komórek jajowych

Doktor Bednarska-Czerwińska podkreśla też, że z jej doświadczeń wynika, iż zmaganie się z niepłodnością i poddawanie się procedurom in vitro jest ogromnym obciążeniem emocjonalnym dla par. Dlatego wsparcie psychologiczne powinno być standardowym i łatwo dostępnym elementem opieki, oferowanym parom zarówno przed rozpoczęciem leczenia, w jego trakcie, jak i po jego zakończeniu, niezależnie od wyniku.

W kontekście przyszłości, ekspertka mówi, że nie można zapominać o rozwoju badań naukowych w dziedzinie rozrodczości i embriologii. Inwestycje w badania nad przyczynami niepłodności, nowymi metodami diagnostyki i leczenia są niezbędne dla ciągłego podnoszenia skuteczności terapii i komfortu pacjentów. Pożądany byłby również rozwoju sieci wyspecjalizowanych ośrodków referencyjnych, które gwarantowałyby dostęp do kompleksowej opieki i najnowszych technologii na najwyższym poziomie.

Pilna potrzeba edukacji o płodności i niepłodności 

Nie mniej ważna zdaniem doktor Bednarskiej-Czerwińskiej jest edukacja społeczeństwa na temat płodności i niepłodności. Świadomość społeczna wciąż pozostawia wiele do życzenia, a decyzje prokreacyjne są często podejmowane zbyt późno lub bez świadomości czynników ryzyka. Przełamanie tabu związanego z problemami z płodnością jest kluczowe dla stworzenia bardziej wspierającego i rozumiejącego środowiska dla par dotkniętych tym problemem. Edukacja powinna obejmować również młodsze pokolenia, być może poprzez włączenie odpowiednich treści do programów szkolnych. Potrzeba programów edukacyjnych skierowanych zarówno do dorosłych, jak i młodzieży, najlepiej już na poziomie szkół średnich. To inwestycja w zdrowie przyszłych pokoleń.

Czytaj więcej

Przejście na umowę o pracę z uwagi na ciążę nie musi być nadużyciem. Prawnik wyjaśnia

– Myślę też, że wszyscy lekarze zajmujący się niepłodnością, zgodzą się ze mną, że bez jasnych i etycznych regulacji prawnych dotyczących kwestii związanych z dawstwem gamet i zarodków, uwzględniających dobro wszystkich zainteresowanych stron, dalszy postęp naukowy będzie niemożliwy – mówi specjalistka leczenia niepłodności. – Moje oczekiwania są jasne i niezachwiane: przyszłość leczenia niepłodności w Polsce musi opierać się na trwałości i rozszerzeniu programów refundacyjnych na poziomie ogólnokrajowym. Musimy położyć większy nacisk na kompleksową diagnostykę i leczenie przyczynowe, a opieka psychologiczna musi stać się integralną częścią terapii. Oczekuję, że państwo zrozumie, iż inwestycja w leczenie niepłodności to inwestycja w przyszłość narodu, a nie chwilowy kaprys. Nie możemy pozwolić, by brak wizji skazywał tysiące par na bezdzietność – podsumowuje. 

Dr hab. n. med. Anna Bednarska-Czerwińska, prof. AŚ

Absolwentka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Specjalista II stopnia w zakresie położnictwa i ginekologii oraz endokrynologii z 30-letnim doświadczeniem zawodowym. W 2024 roku uzyskała stopień doktora habilitowanego nauk medycznych. Ukończyła również studia podyplomowe z zakresu zarządzania i administracji w ochronie zdrowia. Ekspert leczenia niepłodności i endokrynologii rozrodu w Klinice Leczenia Niepłodności i Diagnostyki Prenatalnej Gyncentrum. Autorka oraz współautorka wielu publikacji naukowych oraz członek polskich i zagranicznych towarzystw naukowych.

Zdrowie
Ten rodzaj diety nasila objawy depresji? Opublikowano nowe wyniki badań
Materiał Promocyjny
Mieszkania na wynajem. Inwestowanie w nieruchomości dla wytrawnych
Zdrowie
Opóźnianie snu – niekorzystny dla zdrowia nawyk dopada coraz więcej osób. Czym grozi?
Zdrowie
Decydująca dekada. Naukowcy wskazali kluczowy okres dla utrzymania zdrowia na lata
Zdrowie
Młodzi projektanci z prestiżową nagrodą. Stworzyli przedmiot, który może pomóc wielu kobietom
Zdrowie
Otyłość jest szczególnie niebezpieczna w pewnym wieku. Naukowcy ostrzegają