Cud nad rosyjską inflacją: VAT pójdzie w górę, ceny nie

Rosyjski reżim coraz bardziej nerwowo szuka pieniędzy na wojnę i spowodowaną przez nią rosnącą dziurą budżetową. Deficyt w 2025 r. wzrośnie z planowanego na 1,6 proc. PKB do 2,6 proc. PKB, dowiedziała się z rządowych dokumentów agencja Reutera. Dziurę ma zasypać rosnące zapożyczanie się władz na rynku krajowym. Resort finansów ogłosił, że wzrośnie ono o 2,2 bln rubli w tym roku. W sumie Kreml chce pożyczyć od Rosjan 6,98 bln rubli (300 mld zł).

Biznes Rosji nie chce wyższego VAT

Kolejnym sposobem jest wzrost podatków, m.in. sygnalizowane już od ponad tygodnia podniesienie VAT z 20 proc. do 22 proc. Decyzji jeszcze nie ma, ale już pojawiły się niepokojące reakcje rynku, m.in. w spadku zainteresowania obligacjami skarbu państwa. Rosyjski biznes też jest zgodny, że wyższy VAT skutkować będzie podwyżkami cen na wszystkich poziomach. I obawia się, że spowoduje to nie spadek, ale znów wzrost bazowej stopy procentowej.

Obecnie w Rosji jest ona najwyższa w Europie i jedna z najwyższych na świecie. Wynosi 17 proc. Taki poziom skutkuje wysokimi kosztami kredytów obrotowych, na które szczególnie mały i średni biznesu coraz częściej nie stać.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

Rosyjska stopa procentowa w dół. Ale wciąż jest bardzo wysoko

Bank Rosji obniżył stopę procentową z 18 proc. do 17 proc. w skali roku. Tego chciał Kreml, a biz...

Aleksandr Szochin, przewodniczący Rosyjskiego Związku Przemysłowców i Przedsiębiorców zwanego związkiem oligarchów, wyraził ogólne zaniepokojenie środowiska, nazywając podwyżkę VAT „najbardziej nieprzyjemną” dla przedsiębiorstw i społeczeństwa: „Znowu inflacja, kolejna podwyżka stóp”.

Wzrost cen będzie

Tymczasem Bank Rosji w opublikowanym w środę komentarzu zapewnia, że jeśli dodatkowe wydatki będą finansowane z podatków, „generalnie nie wpłynie to na zrównoważony komponent inflacji”. Zapewnia, że podwyżka VAT jest zgodna z prognozami budżetowymi banku centralnego, które wykorzystał on przy podejmowaniu decyzji z 12 września o obniżeniu stopy bazowej z 18 proc. do 17 proc.

Eksperci rosyjscy też są zgodni, że zrównoważony komponent inflacji nie wzrośnie. Ta składowa jest jednak tylko uśrednieniem cen najbardziej stabilnych grup towarowych. Ekonomiści podkreślają, że wzrost cen jest nieunikniony. Obecnie inflacja w Rosji przekracza 10 proc. w ujęciu rocznym.

Bankier inwestycyjny Jewgienij Kogan szacuje wpływ podwyżki podatku VAT na inflację na 0,5–0,6 punktu procentowego (pp); analitycy z Tverdye Digit na maksymalnie 1 pp, a Sofia Donieck, główna ekonomistka w T-Investments, na 1,5 pp w ciągu pięciu miesięcy.

Ceny wzrosną jeszcze bardziej, jeżeli Kreml nie zachowa preferencyjnego VAT-u na towary o znaczeniu społecznym. Według Kogana towary te stanowią około jednej trzeciej koszyka konsumpcyjnego i korzysta z nich coraz większa liczba Rosjan.

Wzrost cen w Rosji dużo wyższy niż oficjalny

Wpływ podwyżki VAT na inflację będzie jednorazowy i prawdopodobnie niezbyt duży, twierdzą analitycy Raiffeisenbanku. „Wbrew intuicji ma ona charakter dezinflacyjny w średnim i długim okresie, ponieważ obniża siłę nabywczą obywateli i, przy założeniu niezmienności innych czynników, realnie zmniejsza popyt konsumpcyjny” – zauważają analitycy Hard Digits.