TK: Przepisy wyłączające ocenę z religii ze średniej ocen niezgodne z konstytucją

Trybunał Konstytucyjny orzekł w czwartek, że przepisy rozporządzenia ministra edukacji, na mocy których ocena z religii przestała wliczać się do średniej ocen uczniów, są niezgodne z ustawą zasadniczą. O jej zbadanie wnioskowali posłowie PiS.

Publikacja: 22.05.2025 13:38

TK: Przepisy wyłączające ocenę z religii ze średniej ocen niezgodne z konstytucją

Foto: PAP/EPA

Jak uzasadniał wyrok sędzia sprawozdawca, prezes TK Bogdan Święczkowski, jeżeli ocena z religii przestaje być traktowana tak, jak te z innych przedmiotów – a tym samym przestaje mieć znaczenie dla generalnej średniej i treści świadectwa – oznacza to zmianę sposobu wykonywania zadań związanych z jej nauczaniem. 

– Wskazana zmiana zatem musi być uzgodniona z Kościołami i innymi związkami wyznaniowymi. Brak danych uzgodnień i porozumienia oznacza naruszenie trybu wydawania rozporządzenia – doprecyzował sędzia. 

Czytaj więcej

Tomasz P. Terlikowski: Kościół niech dobrze przemyśli jedną lekcję religii w szkole

TK: minister edukacji zmienił zasady dotyczące oceny z lekcji religii bez wymaganego porozumienia z Kościołami 

Sędzia podkreślił, że – jak wynika z komunikatu prezydium Konferencji Episkopatu Polski - zmiany te zostały wprowadzone w życie bez wymaganego przez ustawę o systemie oświaty porozumienia z władzami Kościoła katolickiego i Polskiego Autokefalicznego Kościoła prawosławnego oraz innych Kościołów i związków wyznaniowych. Sędzia wyjaśnił, że niewystarczające było uzyskanie w ramach konsultacji publicznych m.in. negatywnej opinii komisji wychowania katolickiego KEP (zwłaszcza jeśli nie została ona uwzględniona). Doszło zatem do naruszenia wzorców konstytucyjnych i konkordatowych.

TK badał kwestię zgodności z konstytucją przepisów znowelizowanego rozporządzenia ministra edukacji z 22 marca 2024 r. w sprawie oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych. Wyrok wydał w składzie pod przewodnictwem sędziego Jarosława Wyrembaka, z udziałem prezesa Święczkowskiego i sędziego Stanisława Piotrowicza.

Czytaj więcej

Opłacanie lekcji religii - obowiązek czy prawo

Poseł Bogucki: to skończy się wyprowadzeniem religii ze szkoły 

Zdaniem posła Zbigniewa Boguckiego, przedstawiciela wnioskodawców, celem takiego pominięcia oceny z religii była chęć zepchnięcia lekcji tych na margines szkolnego harmonogramu, a tym samym obniżenie ich do przedmiotu drugiej lub trzeciej kategorii. – To ma de facto doprowadzić do wyprowadzenia religii ze szkoły – podkreślał podczas czwartkowej rozprawy.

– A przecież fundamentem projektu nazywanego Unią Europejską – zmieniającego się poprzez kolejne traktaty – były również założenia wartości etyki chrześcijańskiej, a więc także wszystkie wartości głoszone przez Kościół katolicki. To zostało zupełnie pominięte – mówił przed TK.

Przedstawiciel Ministerstwa Edukacji nie stawił się na rozprawie.

Posłowie PiS skarżyli się na nową organizację lekcji religii w szkołach. TK umorzył postępowanie, bo wcześniej już orzekał w tej sprawie 

Początkowo wniosek posłów był znacznie bardziej obszerny. Obejmował bowiem również znowelizowane rozporządzenie ministra (z lipca 2024 r.), ułatwiającego organizację lekcji religii i etyki w publicznych szkołach oraz przedszkolach w grupach międzyoddziałowych i międzyklasowych. Posłowie argumentowali, że wydano je „bez uzgodnienia i porozumienia z władzami Kościoła Katolickiego (Episkopatu Polski)”. Zarzucali też, że zawiera ono przepis uzależniający decyzję o organizacji zajęć od liczby chętnych uczniów – co najmniej siedmiu z klasy lub oddziału. Przy braku frekwencji dzieci mają bowiem być łączone w grupy w podobnym wieku.

Jednak przepisami tego rozporządzenia TK zajmował się już pod koniec listopada ubiegłego roku, rozpatrując z kolei wniosek I prezes Sądu Najwyższego. I orzekł wówczas, że jest ono w całości niezgodne z konstytucją (chodziło o tryb, w jakim zostało wydane – naruszający zasadę konsensualnego regulowania relacji między państwem a Kościołem). Dlatego też w czwartek TK ograniczył się tylko do rozpoznania kwestii związanych z drugim z rozporządzeń (i umorzył postępowanie w pozostałym zakresie).

Czytaj więcej

Rozporządzenie o lekcjach religii niekonstytucyjne. Trybunał zdecydował

Ministerstwo Edukacji: łączenie grup jest potrzebne, kiedy chętnych jest za mało. Episkopat protestuje 

Episkopat głośno protestował przeciwko przepisom lipcowego, budzącego głośny spór rozporządzenia ws. lekcji religii. Resort tłumaczył jednak, że łączenie dzieci w grupy jest potrzebne, kiedy w placówkach na lekcje religii i etyki zgłasza się zbyt mało chętnych. Na zajęcia razem mogą chodzić jednak tylko osoby z podobnych roczników, aby różnice w ich wieku nie były znaczne. W szkołach ich liczba została ograniczona do jednej godziny tygodniowo (zajęcia z etyki już wcześniej odbywały się w takim wymiarze).

Przepisy rozporządzenia miałyby obowiązywać od 1 września bieżącego roku.

Sygnatura akt U 11/24

Sądy i trybunały
Sędzia w stanie spoczynku pobiera pensję sędziego. KRS idzie do prokuratury
Prawo drogowe
Jakie kary grożą za kierowanie autem bez uprawnień? Trzy scenariusze wydarzeń
Zawody prawnicze
Trzydzieści dni bez urzędówek. Prawnicy szykują protest
Prawo w Polsce
Wybory prezydenckie 2025. Jak zmienić miejsce głosowania przed drugą turą?
Prawo w Polsce
Zmiana miejsca głosowania w I turze ma znaczenie. Gdzie możesz głosować w II?