Mocno rośnie wartość wykrytych wyłudzeń „na zgon”

W czasie zeszłotygodniowego XII Kongresu Polskiej Izby Ubezpieczeń w Sopocie PIU pokazała raport o przestępstwach ubezpieczeniowych wykrytych w 2024 r. Ich wartość sięgnęła 657 mln zł, podczas gry rok wcześniej były to 452 mln zł. Znakomita większość liczby i wartości ujawnianych przestępstw to usiłowania wyłudzeń. Dzięki działaniom zakładów ubezpieczeń nie spowodowały one strat finansowych.

Czy rośnie przestępczość w ubezpieczeniach na życie?

Wartość przestępstw wykrytych w ubezpieczeniach na życie w 2024 r. była o 23 proc. wyższa niż rok wcześniej i przekroczyła 77 mln zł. Liczba udaremnionych wyłudzeń to przeszło 8,5 tys. Wiodącą metodą, jaką posługiwali się tu sprawcy, było fałszowanie dokumentów stanowiących podstawę składanego roszczenia.

Wzrost wykrywalności wynikał m.in. z rosnącej wymiany danych pomiędzy zakładami ubezpieczeń. W ubezpieczeniach na życie jeden klient może bowiem zawierać wiele umów ubezpieczenia dotyczących zdrowia i życia, a roszczenia mogą się kumulować. W związku z tym niektórzy nieuczciwi klienci w celu uzyskania wyższych korzyści zgłaszają identyczne roszczenia u kilku ubezpieczycieli.

Czytaj więcej

Ubezpieczenia

Luki w ochronie ubezpieczeniowej będą rosnąć

Branża ubezpieczeniowa ma coraz większy problem z dopasowaniem cen do ryzyka. Ten problem będzie...

Największą część, bo blisko połowę wartości ujawnionych przestępstw w ubezpieczeniach na życie, stanowiły wyłudzenia „na zgon”. Dotyczą one zarówno zdarzeń realnych, jak i upozorowanych. W tym pierwszym przypadku sprawcy wprowadzają zakłady ubezpieczeń w błąd, zawierając umowy już po śmierci osoby ubezpieczonej lub ubezpieczając osoby w terminalnej fazie choroby. W drugim – pozorują zgony poprzez fałszowanie dokumentacji. PIU podkreśla jednak, że z biegiem lat ich udział w ogólnej sumie przestępstw spada z uwagi na coraz większą skuteczność wykrywania oszustw przez zakłady ubezpieczeń.

Prawie 40 proc. ogólnej liczby przestępstw w ubezpieczeniach na życie dotyczyło w minionym roku leczenia szpitalnego lub operacji chirurgicznej. W tym przypadku wyłudzenia świadczeń polegają na fałszowaniu dokumentów o stanie zdrowia oraz okolicznościach zaistnienia urazu czy choroby. Są to jednak przestępstwa o niewielkiej wartości.

Każdego roku coraz większa liczba klientów rynku ubezpieczeniowego wybiera produkty ochronne, dotyczące między innymi poważnych zachorowań. Podobnie jak leczenie szpitalne czy niezdolność do pracy, najczęściej są to produkty sprzedawane w ramach ubezpieczeń grupowych. Z tego względu zmianie ulega także struktura wykrywanych przestępstw. Liczba wyłudzeń dotyczących tego typu produktów wzrosła o blisko 100 proc. Zakłady ubezpieczeń pochwaliły się też wykryciem kilku prób wyłudzeń o dużej wartości, dotyczących rzekomej niezdolności do pracy.

Jaka jest przestępczość w ubezpieczeniach majątkowych?

Wartość przestępstw wykrytych w ubezpieczeniach majątkowych była w zeszłym roku aż o 54 proc. wyższa niż rok wcześniej i sięgnęła blisko 598 mln zł. Ubezpieczyciele wykryli przy tym przeszło 23,7 tys. takich przestępstw.

PIU zwraca uwagę, że od lat dominują tu – zarówno pod względem liczby, jak i wartości – przestępstwa związane z ubezpieczeniami komunikacyjnymi. Oszustwa w ramach szkód z ubezpieczeń OC i autocasco to łącznie niemal 65 proc. liczby i ponad 65 proc. wartości wszystkich przestępstw w ubezpieczeniach majątkowych (392 mln zł, o 30 proc. więcej niż rok wcześniej). W porównaniu z poprzednim rokiem udziały te jednak istotnie się zmniejszyły.

Metody przestępstw w ubezpieczeniach komunikacyjnych są dobrze znane ubezpieczycielom. Do najbardziej popularnych schematów działań należą nieprzypadkowe zdarzenia drogowe z udziałem ubezpieczonych – polegające na wykorzystywaniu nieuwagi innych kierujących lub prowokowaniu kolizji, za które winę ponoszą inni uczestnicy ruchu. Dotyczy to np. zmiany pasa ruchu na autostradach, rondach itp. Inna popularna metoda wyłudzeń to naprawy pojazdów udokumentowane fałszywymi fakturami – deklaracja naprawy pojazdu z użyciem nowych, oryginalnych części, podczas gdy faktycznie zastosowane zostały używane lub zamienniki.

Co ciekawe, zakłady ubezpieczeń ujawniają coraz więcej przestępstw z innych rodzajów ubezpieczeń. Gwałtownie rośnie liczba i wartość wykrytych oszustw w ubezpieczeniach mieszkaniowych oraz OC rolników i pozostałych ubezpieczeń OC.