Ministerstwo Sprawiedliwości wzmacnia prawo świadka do adwokata. Palestra chwali projekt

Propozycję tę zawarto w opracowanej przez resort sprawiedliwości nowelizacji kodeksu postępowania karnego. Zmienia ona art. 87 tej ustawy, zgodnie z którym osoba niebędąca stroną może ustanowić pełnomocnika, jeżeli wymagają tego jej interesy w toczącym się postępowaniu. Prokurator może jednak odmówić dopuszczenia do udziału w postępowaniu pełnomocnika, jeżeli uzna, że nie wymaga tego obrona interesów osoby niebędącej stroną. Decyzję tę można zaskarżyć do prokuratora bezpośrednio przełożonego.

Śmierć Barbary Skrzypek. Będzie wzmocnienie uprawnień świadka podczas przesłuchania

Do sytuacji takiej doszło w marcu podczas przesłuchania Barbary Skrzypek, wieloletniej asystentki Jarosława Kaczyńskiego. Kobieta składała zeznania jako świadek w śledztwie dotyczącym inwestycji „dwie wieże” spółki Srebrna powiązanej z PiS, jednak bez udziału pełnomocnika. Nie zgodziła się na to prok. Ewa Wrzosek. Kilka dni później Skrzypek zmarła. Przyczyną zgonu był rozległy zawał. Sprawa ta stała się przyczynkiem do szerokiej dyskusji o potrzebie doprecyzowania przepisów procedury karnej dotyczącej uprawnień świadka.

Z rozwiązaniami mającymi być odpowiedzią na te potrzeby wychodzi właśnie resort sprawiedliwości, który proponuje umożliwienie sądowej kontroli decyzji prokuratora o niedopuszczeniu pełnomocnika świadka do przesłuchania. W tym celu do art. 87 k.p.k. dodano w projekcie § 4, zgodnie z którym zażalenia na takie postanowienie prokuratora będzie rozpatrywał sąd rejonowy. Na jego rozpoznanie sąd będzie miał siedem dni.

Czytaj więcej

Prawo karne

Sprawa Barbary Skrzypek. Adwokatura wzywa do reformy przepisów i przedstawia projekt

Naczelna Rada Adwokacka chce, żeby każdy świadek miał prawo do obecności pełnomocnika przy przesł...

Oznacza to, że zamiast prokuratora przełożonego zażalenie na decyzję o odmowie udziału pełnomocnika świadka w przesłuchaniu miałby rozpatrywać bezpośrednio sąd. Według ministerstwa rozwiązanie to będzie wystarczające dla zabezpieczenia gwarancji konstytucyjnych.

Ministerstwo proponuje przy tym, aby co do zasady decyzja prokuratora w sprawie odmowy obecności pełnomocnika świadka była wykonalna dopiero po jej uprawomocnieniu. Następować to ma po rozstrzygnięciu zażalenia przez sąd. Od tej zasady mają być jednak wyjątki. Chodzi o sytuacje niecierpiące zwłoki albo wystąpienia ważnego interesu śledztwa.

Kiedy prokurator będzie mógł blokować udział pełnomocnika świadka w przesłuchaniu?

– Wykonanie czynności niecierpiących zwłoki dotyczyć może np. sytuacji, gdy doszło do zatrzymania podejrzanego i prokurator rozważa zastosowanie tymczasowego aresztowania. W przypadku natomiast ważnego interesu śledztwa należy mieć na uwadze, że państwo polskie zmaga się obecnie z szeregiem zagrożeń, zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych, na które musi być przygotowane. Konieczność przeciwdziałania rozmaitym zagrożeniom może przemawiać za bezzwłocznym przeprowadzeniem czynności bez udziału pełnomocnika – wskazano w uzasadnieniu projektu.

Autorzy projektu podkreślają przy tym, że prokuratorzy sporadycznie korzystają z prawa do odmowy udziału pełnomocnika świadka w czynnościach. Rocznie podejmowane jest jedynie kilkadziesiąt takich postanowień na ponad 1 milion spraw karnych, które wpływają do prokuratury. W konsekwencji według resortu nie ma potrzeby całkowitej rezygnacji z tego uprawnienia prokuratora, a wprowadzenie sądowej kontroli w tym zakresie będzie wystarczające dla zabezpieczenia gwarancji konstytucyjnych.

Czytaj więcej

Zawody prawnicze

Zakaz używania tytułu i bez presji załatwiania zastępstwa na urlopie. Będą nowe przepisy o adwokaturze

Posłowie pracują nad zmianą przepisów prawa o adwokaturze, które przewidują m.in. wprowadzenie ka...

Adwokatura chwali propozycję Waldemara Żurka. „Dostateczna gwarancja praw świadka”

Jak propozycje MS oceniają adwokaci? – To krok w dobrym kierunku, który odpowiada postulatom formułowanym przez Naczelną Radę Adwokacką – mówi mec. Dorota Kulińska, członkini prezydium NRA. Jej zdaniem rozwiązania, z którymi wychodzi resort, są dostateczną gwarancją prawa świadka do udziału jego pomocnika w przesłuchaniu.