Rz: Czy z dofinansowania z ZUS na poprawę warunków BHP w firmie może skorzystać samozatrudniony, czy warunkiem jest, aby opłacać składki za co najmniej dwie osoby?
Małgorzata Nietopiel: Osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą może się ubiegać o dofinansowanie. Podstawowy warunek, jaki musi spełnić, to odprowadzanie składki na ubezpieczenie wypadkowe.
Jak ubiegać się o dofinansowanie z ZUS na poprawę BHP w firmie?
Przede wszystkim należy zapoznać się z informacjami zawartymi na stronie www.zus.pl/prewencja, na której znajduje się edytowalna wersja wniosku o dofinansowanie projektu. Wypełniony formularz należy przesłać wraz z załącznikami pocztą do Centrali ZUS (ul. Szamocka 3, 5, 01-748 Warszawa). Wniosek złożony przez płatnika składek podlega formalnej weryfikacji przez pracownika ZUS. Następnie zostaje poddany ocenie merytorycznej eksperta z dziedziny, której ma dotyczyć projekt. Po uzyskaniu pozytywnej oceny Zakład udziela wsparcia, zawierając z wnioskodawcą umowę o dofinansowanie projektu. Dofinansowanie przekazywane jest po podpisaniu umowy, w dwóch transzach. Pierwsza jest wypłacana w ciągu 14 dni od podpisania umowy. Wnioskodawca otrzymuje wtedy nie więcej niż połowę przyznanego wsparcia. Po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia następuje jego odbiór przez eksperta z dziedziny, której dotyczył projekt.
Kiedy do przedsiębiorcy trafia druga transza?
Rozliczenie pozostałej części następuje po zakończeniu projektu. Zgodnie z umową o dofinansowanie wnioskodawca przesyła dokumentację sprawozdawczą (faktury, potwierdzenia zapłaty, wykonane na potrzeby projektu pomiary czynników szkodliwych lub uciążliwych oraz inne dokumenty, takie jak zdjęcia stanowisk pracy objętych projektem).
Pracownik ZUS weryfikuje dokumentację sprawozdawczą. Jeśli jest poprawna, umawia z ekspertem termin odbioru projektu. Ekspert dokonuje odbioru projektu w miejscu jego realizacji. Przy pozytywnym odbiorze pozostałą część dofinansowania wypłaca się wnioskodawcy w ciągu 30 dni od podpisania protokołu odbioru projektu. Gdy przedsiębiorca zrealizuje projekt niezgodnie z wnioskiem o dofinansowanie, który uzyskał pozytywną ocenę, musi zwrócić wypłaconą pierwszą transzę dofinansowania.
Czy ZUS zawsze żąda zwrotu pieniędzy? Czy może wyznaczyć czas na poprawę?
To zależy od rodzaju uchybień, jakie stwierdzono. Jeśli są one usuwalne, wnioskodawcy pozostawia się czas na ich usunięcie. Zakładamy, że wnioskującym zależy na jak najszybszej wypłacie środków finansowych i nie wyznaczamy tu ścisłych terminów. Dofinansowanie jest wypłacane po usunięciu uchybienia, kiedy projekt może zostać odebrany.
Od kiedy poczynione wydatki wlicza się do kosztów kwalifikowanych projektu?
Wnioskodawca może ponosić wydatki na realizację projektu po podpisaniu umowy z ZUS. Wydatki poniesione przed tą datą są kosztem niekwalifikowanym.
Czy błędnie wypełniony wniosek zamyka drogę do dofinansowania?
Nie. Braki i błędy we wnioskach nie powodują odmowy skorzystania z pieniędzy ZUS. Jeśli wniosek zawiera błędy formalne, istnieje możliwość skorygowania wniosku. Pracownik Zakładu, weryfikujący wniosek, przesyła drogą e-mailową uwagi, zgodnie z którymi należy przygotować korektę. Podobnemu procesowi podlegają wnioski na etapie oceny merytorycznej – ekspert oceniający wniosek przekazuje ewentualne uwagi dotyczące błędów merytorycznych. Wnioskodawca może skorygować wniosek zgodnie z uwagami i przesłać go do ponownej oceny.
Kto weryfikuje, czy wydatki są zgodne z odpowiednimi kryteriami?
Opiniowaniem projektów dla ZUS zajmują się zewnętrzni eksperci, którzy specjalizują się w konkretnej dziedzinie. Oni też dokonują odbioru i weryfikują, czy inwestycja spełnia założenia stawiane na wstępie. Na razie nie było przypadku zakwestionowania odbioru projektu.
Czy ZUS udostępnia listę ekspertów, z którymi współpracuje przy ocenianiu projektów?
Usługi eksperckie świadczy firma zewnętrzna wyłoniona w ramach przetargu. ZUS nie udostępnia listy ekspertów.
Czy można powtórnie ubiegać się o dotację na ten sam cel?
Wnioskodawca może ubiegać się o dofinansowanie kilkakrotnie, pod warunkiem że zakończył realizację poprzedniego projektu i że kolejny projekt nie dotyczy takich samych działań na tych samych stanowiskach oraz w tych samych obiektach.
Ile ZUS ma do wydania w 2015 r. na dofinansowanie poprawy BHP w firmach?
Środki już zaplanowane na ten cel w 2015 r. to 26 886 tys. zł. Ta kwota może się jednak zwiększyć.
Czy program dofinansowania spotyka się z dużym zainteresowaniem?
Do ZUS codziennie wpływa kilkadziesiąt wniosków o dofinansowanie. Na dzień 4 sierpnia 2015 r. było ich 1536. Z uwagi na fakt, że każdy wnioskodawca ma szansę skorygować wniosek, a tym samym otrzymać dofinansowania na działania określone w „Katalogu działań inwestycyjnych oraz doradczych" (zamieszczonym na stronie www.zus.pl/prewencja w wyjaśnieniach dotyczących wniosku o dofinansowanie projektu), wiele wniosków jest w trakcie korygowania przez wnioskodawców. Część z nich jest w trakcie oceny formalnej przez pracowników ZUS lub w trakcie oceny merytorycznej przez ekspertów. Obecnie blisko 300 projektów otrzymało pozytywną ocenę i jest w trakcie realizacji bądź też ich realizacja już się zakończyła.
Pragnę podkreślić, że po zakończeniu realizacji tych 300 projektów, nastąpi wymierna poprawa warunków pracy dla 5675 pracowników. Liczymy, że ta liczba będzie rosła z każdym miesiącem i ZUS – przez wsparcie finansowe dla przedsiębiorców – będzie miał możliwość podnoszenia kultury bezpieczeństwa w środowisku pracy i będzie miał bezpośredni wpływ na ograniczenie liczby wypadków i chorób zawodowych wśród pracowników na terenie całej Polski.
—rozmawiała Anna Abramowska