Prawo wieczystego użytkowania gruntów (PWUG) może – podobnie jak grunt – wraz z upływem czasu zwiększać swoją wartość. Dlatego jest nabywane w celach inwestycyjnych. Zgodnie z ustawą o rachunkowości, jeżeli grunty, PWUG oraz budynki i budowle nie są wykorzystywane do podstawowej działalności firmy, to powinny być prezentowane w pozycji nieruchomości inwestycyjnych. Konsekwencją tego będzie odpowiednia wycena, która powinna być stosowana do określenia wartości PWUG. Nieruchomości inwestycyjne wycenia się według ceny nabycia bądź według wartości godziwej. Skutki wyceny w przypadku wyboru metody wyceny w wartości godziwej są ujmowane bezpośrednio w rachunku zysków i strat jako pozostałe przychody bądź pozostałe koszty operacyjne. Interesującym przypadkiem do analizy jest zmiana sposobu wykorzystania posiadanego PWUG: ze środków trwałych do nieruchomości inwestycyjnych.
Przykład
W 2006 r. spółka nabyła prawo wieczystego użytkowania gruntu za 1 500 000 zł oraz poniosła koszty opłat notarialnych w kwocie 30 000 zł i koszty wpisu do księgi wieczystej w kwocie 300 zł.
W 2007 r. wybudowała na tym gruncie magazyn dla potrzeb własnych. W 2016 r. spółka przeprowadziła rozbiórkę magazynu i nie określiła dalszego przeznaczenia prawa wieczystego użytkowania. Przez te wszystkie lata ceny rynkowe prawa wieczystego użytkowania wzrosły. Wycena tego składnika majątku na koniec roku 2016 wyniosła 2 800 000 zł. PWUG było amortyzowane wg stawki 1 proc. Umorzenie PWUG za dziewięć lat wyniosło:
1 530 300 zł x 1 proc. x 9 = 137 727 zł.
Ewidencja księgowa w 2016 r.
1. Przeniesienie prawa wieczystego użytkowania
(1 530 300 zł – 137 727 zł = 1 392 573 zł)
Wn „Nieruchomości inwestycyjne" 1 392 573 zł
Wn „Umorzenia prawa wieczystego użytkowania" 137 727 zł
Ma „Grunty, w tym prawo wieczystego użytkowania" 1 530 300 zł
2. Wycena do wartości godziwej w roku 2016
(2 800 000 – 1 392 573 = 1 407 427 zł)
Wn „Nieruchomości inwestycyjne" 1 407 427 zł
Ma „ Pozostałe przychody operacyjne" 1 407 427 zł
3. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego
(2 800 000 – 1 392 573 x 19 proc. = 267 411 zł)
Wn „Podatek dochodowy" 267 411 zł
Ma „Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego" 267 411 zł
Uwaga! Amortyzacja od prawa wieczystego użytkowania nie jest kosztem uzyskania przychodów dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych.
Michał Kołosowski
Biegły rewident, partner w Grupie UHY ECA
