Reklama

Ważny wyrok NSA. Chodzi o kontrasygnatę Donalda Tuska w sprawie wyborów w Sądzie Najwyższym

Premier Donald Tusk skutecznie uchylił swoją kontrasygnatę w sprawie wyborów prezesa Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, a postanowienie prezydenta w tej sprawie można zaskarżyć – wynika z dwóch lipcowych orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Publikacja: 04.08.2025 15:22

Premier Donald Tusk

Premier Donald Tusk

Foto: Atdhe Mulla/Bloomberg

Rozstrzygnięcia te dotyczą głośnej sprawy błędnej kontrasygnaty premiera. Pod koniec sierpnia ubiegłego roku Donald Tusk złożył kontrasygnatę pod postanowieniem prezydenta Andrzeja Dudy o wyznaczeniu sędziego Krzysztofa Wesołowskiego na przewodniczącego zgromadzenia sędziów Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, które miało dokonać wyboru prezesa tej Izby.

Donald Tusk kontrasygnował decyzję Andrzeja Dudy przez pomyłkę. Do sądu trafiły skargi

Zgodnie z przepisami zgoda premiera w tym przypadku jest wymagana do ważności postanowienia głowy państwa. Decyzja szefa rządu wywołała niemałe kontrowersje oraz oburzenie wśród części prawników i polityków. Okazało się bowiem, że Krzysztof Wesołowski jest tzw. neosędzią, który został powołany do SN w procedurze przed kwestionowaną Krajową Radą Sądownictwa.

Poza słowami oburzenia poszły też czyny. Dwóch sędziów Izby Cywilnej SN Dariusz Zawistowski i Karol Weitz złożyło skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego na decyzję premiera o kontrasygnacie oraz na postanowienie prezydenta o wyznaczeniu tzw. neosędziego na przewodniczącego zgromadzenia Izby.

Co ważne, już po złożeniu tych skarg, Donald Tusk przyznał się do pomyłki, oświadczył, że do tej sytuacji nie powinno dojść i wycofał swoją kontrasygnatę. Mimo to we wrześniu ubiegłego roku do wyborów kandydatów na prezesa Izby Cywilnej SN doszło i przewodniczył im zgodnie z wolą prezydenta sędzia Wesołowski. W rezultacie na szefa Izby prezydent powołał Joannę Misztal-Konecką.

Co ze wspomnianymi skargami sędziów? Obie zostały odrzucone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Najpierw sąd odrzucił skargę dotyczącą postanowienia prezydenta uznając, że decyzje głowy państwa o obsadzie personalnej organów sądownictwa nie mogą być zaskarżone do sądu administracyjnego, bowiem nie są działalnością administracji publicznej. Odrzucona została też skarga na kontrasygnatę premiera. WSA stwierdził, że sąd administracyjny nie może weryfikować legalności działania premiera wykonującego konstytucyjne uprawnienia.

Reklama
Reklama

Skarżący sędziowie jednak się nie poddali i złożyli skargi kasacyjne na oba postanowienia. W sprawie kontrasygnaty skargę wniósł także premier.

Ważne orzeczenie NSA w sprawie kontrasygnaty. Czy wstrząśnie Izbą Cywilną Sądu Najwyższego?

W lipcu Naczelny Sąd Administracyjny ostatecznie rozstrzygnął te sprawy. Jak ustaliliśmy, NSA uchylił oba zaskarżone postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego i umorzył postępowania sądowe. Sedno tych decyzji tkwi jednak w uzasadnieniach.

Czytaj więcej

Nieoczekiwany zwrot akcji: kontrasygnata premiera zaskarżona do sądu

W rozstrzygnięciu dotyczącym pierwszej skargi NSA stwierdził, że wyznaczenie przewodniczącego zgromadzenia sędziów Izby Cywilnej Sądu Najwyższego nie jest osobistą kompetencją, konstytucyjną prerogatywą prezydenta i decyzję taką można zaskarżyć do sądu administracyjnego. – Sąd I instancji nie miał podstaw do odrzucenia skargi wniesionej na to postanowienie i uznania, że sprawa nie podlega kognicji sądów administracyjnych – uzasadnia NSA.

Także w drugim rozstrzygnięciu dotyczącym kontrasygnaty premiera, NSA stwierdził, że odrzucenie skargi z powodu rzekomego braku kognicji sądu administracyjnego było nieprawidłowe.

Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że jeszcze przed wydaniem orzeczenia przez WSA Donald Tusk uchylił swoją kontrasygnatę. – Oznacza to, że WSA w Warszawie nie mógł rozpoznawać już uwzględnionej przez sam organ (premiera – red.) skargi i nie mógł przeprowadzać kontroli nieistniejącego już w obrocie prawnym aktu – podkreśla NSA. Według NSA kontrasygnata premiera została wyeliminowana z obrotu prawnego na skutek uchylenia jej przez samego szefa rządu w ramach autokontroli.

Reklama
Reklama

Satysfakcję i zadowolenie z tych rozstrzygnięć wyraża pełnomocnik skarżących sędziów adwokat Michał Jabłoński. 
– Postanowienia NSA są zbieżne z naszą argumentacją i wskazują, że zaskarżone przez nas orzeczenia sądu I instancji były nieprawidłowe – mówi adwokat.

Jakie skutki może mieć orzeczenie NSA? Według mec. Jabłońskiego sąd stwierdził prawomocnie, że uchylenie kontrasygnaty przez szefa rządu jest wiążące dla sądu rozpoznającego na nią skargę. – Oznacza to, że obecnie akt uchylenia kontrasygnaty pozostaje w mocy, a bez kontrasygnaty akt prezydenta o wyznaczeniu przewodniczącego zgromadzenia Izby Cywilnej nie mógł być skuteczny. Przeprowadzone przed rokiem wybory są zatem co najmniej wadliwe i nieskuteczne. W rezultacie w naszej ocenie nie ma obecnie prezesa Izby Cywilnej Sądu Najwyższego, a na tym stanowisku jest wakat – twierdzi mec. Jabłoński.

Sygnatury akt:  II GSK 251/25, II GSK 432/25

Czytaj więcej

Spór o kontrasygnatę Tuska i kompetencje Dudy. Jest decyzja sądu
Prawnicy
Zbigniew Ziobro krytykuje decyzję Andrzeja Dudy. Pisze o „notariuszu"
Prawnicy
Znana prawniczka odchodzi z resortu Waldemara Żurka. „Czasem sufler zaśpi"
Dobra osobiste
Coldplay zapłaci za ujawnienie romansu? Prawnicy o szansach pozwu Andy'ego Byrona
Praca, Emerytury i renty
Wcześniejsze wypłaty i podwójne świadczenia. 800 plus w sierpniu
Nieruchomości
Wysokie kary za budowę szopy w ogrodzie. Ważna jest odległość od działki sąsiada
Materiał Promocyjny
Nie tylko okna. VELUX Polska inwestuje w ludzi, wspólnotę i przyszłość
Reklama
Reklama