Pojęcie niedozwolonych postanowień umownych kojarzone jest przede wszystkim ze stosunkami pomiędzy przedsiębiorcami a konsumentami. Sama definicja tego pojęcia, zawarta w art. 385¹ Kodeksu cywilnego, wskazuje bowiem, że za niedozwolone uznaje się postanowienia umowy zawieranej z konsumentem, które nie zostały z nim indywidualnie uzgodnione, a które kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Z treści tej definicji jednoznacznie wynika, że ochrona przed niedozwolonymi postanowieniami umownymi przysługuje wyłącznie konsumentowi. Celem regulacji dotyczącej niedozwolonych klauzul umownych jest ochrona słabszej ekonomicznie strony stosunku prawnego, jaką w założeniu jest konsument. Ograniczone zasoby finansowe, brak specjalistycznej wiedzy czy znajomości rynku powodują, że konsument znajduje się względem przedsiębiorcy w gorszej pozycji negocjacyjnej, co w praktyce mogłoby skutkować nieproporcjonalnym obciążeniem umownym. Należy jednak zauważyć, że nierówności ekonomiczne oraz zjawisko narzucania warunków przez silniejszą stronę występują nie tylko w relacjach konsumenckich, lecz także w obrocie profesjonalnym pomiędzy przedsiębiorcami.