Ochrona czasowa przysługuje nie tylko obywatelom Ukrainy. Jednak aby z niej skorzystać, należy spełnić określone warunki. Jest to o tyle istotne, że osoby objęte ochroną czasową mają prawo legalnie przebywać w Polsce. Mogą również pracować bez konieczności posiadania zezwolenia na pracę, a także prowadzić działalność gospodarczą.
Katalog uprawnionych…
Zgodnie z decyzją wykonawczą Rady (UE) 2022/382 z 4 marca 2022 r. stwierdzającą istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy w rozumieniu dyrektywy 2001/55/WE i skutkującą wprowadzeniem tymczasowej ochrony, z ochrony czasowej mogą skorzystać osoby, które musiały opuścić Ukrainę począwszy od 24 lutego 2022 r., pod warunkiem że:
- są obywatelami Ukrainy i zamieszkiwały w Ukrainie przed 24 lutego 2022 r.,
- są bezpaństwowcami lub obywatelami państw trzecich innych niż Ukraina, którzy przed 24 lutego 2022 r. korzystali z ochrony międzynarodowej lub równoważnej ochrony krajowej w Ukrainie,
- są członkami rodzin powyższych osób.
Za członków rodziny uważa się m.in. następujące osoby, o ile przebywały one w Ukrainie przed 24 lutego 2022 r.:
- małżonka,
- małoletnie i niepozostające w związku małżeńskim dzieci,
- innych bliskich krewnych, którzy mieszkali razem jako jedna rodzina w czasie wyjazdu z Ukrainy i którzy byli w tym czasie na utrzymaniu wskazanych powyżej i korzystających z ochrony czasowej obywateli Ukrainy, bezpaństwowców czy obywateli państw trzecich innych niż Ukraina.
Zdaniem autorki
Aleksandra Nowakowska - Raszka - adwokat, Associate w kancelarii CMS
Problem z interpretacją katalogu uprawnionych objętych ochroną czasową dotyczy osób, które zamieszkiwały w Ukrainie przed 24 lutego 2022 r. na podstawie zezwolenia na pobyt stały, ale w czasie wybuchu wojny przebywały tymczasowo poza granicami Ukrainy (np. były na wakacjach), a więc opuściły Ukrainę przed wybuchem wojny. Do tej pory urzędy prezentowały pogląd, zgodnie z którym takie osoby nie spełniają warunków przyznania ochrony czasowej. W rezultacie odmawiano wydania im odpowiedniego zaświadczenia. Budzi to jednak zdecydowaną wątpliwość w kontekście celów ustanowienia ochrony czasowej jako takiej.
… z dodatkową kategorią
Decyzja wskazuje, że do ochrony czasowej uprawnieni są ponadto bezpaństwowcy i obywatele państw trzecich innych niż Ukraina, którzy przed 24 lutego 2022 r. legalnie przebywali w Ukrainie na podstawie zezwolenia na pobyt stały i którzy nie są w stanie w bezpiecznych i trwałych warunkach powrócić do kraju lub regionu pochodzenia.
Oznacza to, że obywatel kraju trzeciego innego niż Ukraina, który przebywał w Ukrainie przed 24 lutego 2022 r. na podstawie zezwolenia na pobyt stały, a następnie w wyniku wybuchu wojny opuścił Ukrainę po 23 lutego 2022 r. i przybył do Polski, może korzystać w Polsce z ochrony czasowej.
