- Nasza firma kupuje usługi od unijnych kontrahentów. W jaki sposób należy przeliczać na złote kwoty wynikające z otrzymanych faktur zagranicznych, tak aby prawidłowo ustalić podstawę opodatkowania importu usług, a w konsekwencji – kwotę VAT (należnego i naliczonego)?

– pyta czytelnik.

Zasady ustalania podstawy opodatkowania VAT, jeśli została ona wyrażona w walucie obcej, określa art. 31a ustawy o VAT. Przelicza się ją na złote według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający:

- dzień powstania obowiązku podatkowego, lub

- dzień wystawienia faktury – gdy zgodnie z przepisami ustawy lub przepisami wykonawczymi podatnik może wystawić fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego i wystawi ją w przewidzianym przepisami terminie.

Dla prawidłowego ustalenia podstawy opodatkowania importu usługi niezbędne jest określenie momentu powstania obowiązku podatkowego dla tej transakcji oraz wskazanie przedziału czasowego, w którym dla importowanej usługi może być wystawiona zagraniczna faktura.

Moment rozliczenia

W imporcie usług, dla których miejsce świadczenia ustala się według zasady ogólnej zawartej w art. 28b ustawy o VAT (tj. w kraju siedziby usługobiorcy), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wykonania usług (art. 19 ust. 19a ustawy o VAT), z tym że:

- usługi, dla których w związku z ich świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonane z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te rozliczenia lub płatności, do momentu zakończenia świadczenia tych usług;

- usługi świadczone w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla których, w związku z ich świadczeniem, w danym roku nie upływają terminy rozliczeń lub płatności, uznaje się za wykonane z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tych usług.

Jeżeli importer usługi przed dniem jej wykonania zapłacił części zobowiązania, w szczególności wpłacił: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, to wówczas obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wniesienia zapłaty w tej części (art. 19 ust. 19b w związku z ust. 11 ustawy o VAT).

Wystawienie faktury

Organy podatkowe są zdania, że dla określenia (do celów art. 31a ustawy o VAT), czy otrzymana od kontrahenta faktura VAT została wystawiona w „przewidzianym przepisami terminie” bierzemy pod uwagę polskie przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do niej. Tak wynika m.in. z interpretacji Izb Skarbowych w Warszawie z 25 stycznia 2011 r. (IPPP3/ 443-1068/10-2/LK) oraz w Poznaniu z 4 maja 2011 r. (ILPP4/443-89/11-5/ISN).

W tej ostatniej czytamy: „przez fakturę, o której mowa w art. 31a ust. 2 ustawy, rozumie się fakturę wystawioną przez kontrahenta dla udokumentowania świadczonej na rzecz zainteresowanego usługi, a nie fakturę wewnętrzną wystawioną przez wnioskodawcę”.

Co do zasady fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wykonania usługi. § 11 rozporządzenia ministra finansów z 28 marca 2011 r. regulującego zasady wystawiania faktur (DzU z 2011 r. nr 68, poz. 360) wskazuje jednak, kiedy faktura może być wystawiona w innym terminie, a mianowicie nie wcześniej niż 30. dni przed powstaniem obowiązku podatkowego i nie później niż z chwilą jego powstania.

Tak jest m.in. w przypadku importu usług, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT. Ten termin należy więc – zdaniem organów podatkowych – odnieść również do faktur wystawionych przez zagranicznych kontrahentów, dokumentujących importowane usługi (do których ma zastosowanie art. 19 ust. 19a ustawy o VAT).

Który kurs właściwy

Zestawienie tych przepisów powoduje, że import usługi udokumentowany zagraniczną fakturą, opodatkowanej VAT w Polsce, przelicza się na złote według kursu średniego waluty obcej ogłoszonego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego:

- dzień wykonania usługi (lub upływ terminu płatności bądź okresu rozliczeniowego – jeśli import dotyczy usług, dla których w związku z ich świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń), lub

- ostatni dzień roku podatkowego (kalendarzowego) – jeśli import dotyczy usług świadczonych w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla których, w związku z ich świadczeniem, w danym roku nie upływają terminy rozliczeń lub płatności),

- dzień wystawienia faktury przez zagranicznego kontrahenta – gdy została ona wystawiona do 30 dni przed powstaniem obowiązku podatkowego,

- dzień dokonania zapłaty – jeśli przed wykonaniem usługi dokonano zapłaty.

Przykład

Podatnik otrzymał od niemieckiego kontrahenta fakturę stwierdzającą import usługi, wykonanej 31 marca 2012 r. Kontrahent wystawił fakturę 1 kwietnia (czyli po upływie terminu określonego w § 11 ust. 1 rozporządzenia, tj. po wykonaniu usługi). Podatnik zapłacił za usługę 15 kwietnia.

Podstawę opodatkowania należy przeliczyć według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego dzień wykonania usługi, tj. według kursu waluty z 30 marca.

Przykład

Usługa została wykonana 31 marca 2012 r. Zagraniczny kontrahent wystawił fakturę 29 lutego (czyli przed terminem określonym w § 11 ust. 2 rozporządzenia, tj. wcześniej niż 30. dni przed wykonaniem usługi). Zapłata za usługę nastąpiła 15 kwietnia.

Podstawę opodatkowania należy przeliczyć według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego dzień wykonania usługi, tj. według kursu waluty z 30 marca.

Przykład

Usługa została wykonana 31 marca 2012 r. Zagraniczny kontrahent wystawił fakturę 15 marca (czyli w terminie określonym przez § 11 rozporządzenia). Zapłata za usługę nastąpiła 15 kwietnia.

Podstawę opodatkowania należy przeliczyć według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego dzień wystawienia faktury przez zagranicznego kontrahenta, tj. według kursu z 14 marca.

Przykład

Usługa została wykonana 31 marca 2012 r. Zagraniczny kontrahent wystawił fakturę 29 lutego (czyli przed terminem określonym w § 11 ust. 2 rozporządzenia), zapłata za usługę nastąpiła 15 marca.

Podstawę opodatkowania należy przeliczyć według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego dzień zapłaty, czyli według kursu z 14 marca.