Ministerstwo Finansów ma kolejny pomysł na ograniczenie wyłudzeń VAT. Chce dać przedsiębiorcom możliwość poznania historii działalności swoich kontrahentów. Dzięki temu łatwiej im będzie uniknąć oszustów.

– Teraz przedsiębiorca z rejestru VAT dowie się tylko, czy jego kontrahent jest czynnym podatnikiem – mówi Wojciech Śliż, dyrektor Departamentu Podatku od Towarów i Usług w Ministerstwie Finansów. – Chcemy wprowadzić wykaz podatników, w którym znajdą się też inne informacje: od kiedy działają, czy byli kiedyś wykreśleni z rejestru, z jakiej przyczyny. Tak więc przedsiębiorcy będą widzieć nie tylko sytuację kontrahenta na moment weryfikacji, ale uzyskają także dane za wcześniejsze okresy. Dzięki temu precyzyjniej oszacują ryzyko wchodzenia z nim w interesy.

Informacje w wykazie

– Upublicznimy także numery rachunków bankowych zgłoszonych do urzędu skarbowego. Dzięki temu przedsiębiorcy będą mogli weryfikować swoich kontrahentów za pomocą oficjalnych i bezpłatnych narzędzi. Zapewni to większe bezpieczeństwo transakcji i uchroni m.in. przed firmanctwem, czyli podszywaniem się oszustów pod legalnie działające firmy – mówi Wojciech Śliż.

Skarbówka chce też, aby przedsiębiorcy płacili kontrahentom na konta bankowe opublikowane w wykazie.

– Zapłata na inny rachunek będzie oczywiście możliwa, ale spowoduje określone skutki podatkowe. Zakupy nie zostaną zaliczone do kosztów podatkowych w PIT i CIT, a nabywca będzie odpowiadał solidarnie za ewentualną zaległość podatkową w VAT dostawcy. Dotyczy to wydatków powyżej 15 tys. zł – tłumaczy Wojciech Śliż.

Surowe ograniczenie

– To bardzo restrykcyjna zasada – mówi Grzegorz Gębka, doradca podatkowy w kancelarii GTA. – Generalnie firma może odliczyć od przychodu koszty związane z działalnością gospodarczą. Jedyne ograniczenie, związane ze sposobem płatności, to obowiązujący od 1 stycznia 2016 r. przepis zakazujący rozliczania w kosztach wydatków powyżej 15 tys. zł opłaconych gotówką. Teraz okazuje się, że nie odliczymy też kwot wpłaconych na rachunek inny niż zgłoszony fiskusowi. Utrudni to życie przedsiębiorcom. Przed rozliczeniem transakcji będą musieli bowiem porównywać konto z faktury z figurującym w wykazie – dodaje Grzegorz Gębka.

Nowe regulacje mają wejść w pierwszej połowie przyszłego roku. Ministerstwo Finansów podkreśla, że jest to kolejny krok do uszczelnienia systemu. Przypomina, że pracuje nad opracowaniem wzorca należytej staranności, czyli zbioru wytycznych dla uczciwych firm. Ich przestrzeganie ma zabezpieczyć przed wplątaniem w procedurę wyłudzeń VAT. Teraz często bowiem jest tak, że za przekręty oszustów odpowiadają ci, którzy nieświadomie znaleźli się w łańcuchu transakcji mających na celu wyłudzenie podatku.

Skutkiem transakcji z nieuczciwym podmiotem może być zakwestionowanie prawa do odliczenia VAT. Dostęp do szczegółowych informacji o kontrahencie znajdujących się w wykazie podatników ma ograniczyć to ryzyko. ©?

Opinia dla „Rzeczpospolitej"

Przemysław Ruchlicki, ekspert Krajowej Izby Gospodarczej

Umożliwienie poznania historii działalności kontrahenta może dobrze zabezpieczać przed nieświadomym udziałem w karuzeli podatkowej. Obecnie przedsiębiorcy nie mają bowiem środków do obrony przed oskarżeniami o uczestniczenie w zorganizowanych grupach wyłudzających VAT. Mam nadzieję, że po wejściu w życie opisanych propozycji ciężar weryfikacji podatników będzie spoczywał na skarbówce. A wpłata na zarejestrowany w urzędzie rachunek da przedsiębiorcy gwarancję bezpieczeństwa. Kontrowersyjna jest natomiast kwestia wyrzucenia z podatkowych kosztów płatności na inny rachunek. Propozycja ministerstwa to w mojej ocenie nadmierne ograniczenie w prowadzeniu działalności gospodarczej.