Co roku czas na złożenie zeznań rocznych za poprzedni rok podatkowy z tytułu dochodów osiąganych przez osoby fizyczne i opodatkowanych na zasadach przewidzianych w ustawie o PIT mija 30 kwietnia. Ponieważ w 2017 r. termin ten przyda na niedzielę, a kolejny dzień – 1 maja – jest dniem ustawowo wolnym od pracy, podatnicy mają nieco więcej czasu na rozliczenie się z fiskusem. Zeznania roczne za rok 2016 mogą złożyć aż do 2 maja 2017 r. Obowiązek ten nie omija także osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, bez względu na to, czy swoje dochody z tego źródła opodatkowują PIT na zasadach ogólnych (skala podatkowa) czy stosują jednolitą stawkę w wysokości 19 proc. (podatek liniowy).
Sporządzający zeznanie roczne przedsiębiorcy powinni pamiętać o mechanizmie pozwalającym na rozliczenie straty z lat ubiegłych. Mianowicie, zgodnie z art. 9 ust. 3 ustawy o PIT, o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty. Przepis ten ustala więc możliwą do wykorzystania preferencję podatkową pozwalającą podatnikom osiągającym dochody z działalności gospodarczej na ich obniżenie o wartość osiągniętej w poprzednich latach straty, ale – co szczególnie istotne – wyłącznie z tego samego źródła (z działalności gospodarczej) i w granicach przyznanego limitu. W zeznaniu za rok 2016 możliwe jest obniżenie osiągniętych dochodów z działalności gospodarczej o nieprzekraczającą ustalonego limitu kwotę straty poniesionej z działalności gospodarczej w latach 2011– –2015. Podatnik ma zatem pełną swobodę wyboru, w którym roku (z pięcioletniego okresu) i w jakiej wartości (w granicach limitu 50 proc. oraz możliwych do pomniejszenia dochodów) odliczy osiągniętą z tego samego źródła przychodów stratę. Należy jednak pamiętać, że w jednym roku podatkowym można obniżyć dochód o wartość nie większą niż 50 proc. straty poniesionej w jednym z poprzednich lat. Jeżeli przykładowo przedsiębiorca w 2011 roku poniósł stratę z działalności gospodarczej w wysokości 10 000 zł, której dotychczas nie rozliczył, to w zeznaniu rocznym za rok 2016 może obniżyć dochody z działalności gospodarczej maksymalnie o 5000 zł. Oczywiście pod warunkiem, że osiągnięty przez tego przedsiębiorcę w roku 2016 dochód pozwala na rozliczenie straty w tej wysokości. Limit wartości straty możliwej do odliczenia w jednym roku podatkowym odnosi się do straty osiągniętej w jednym roku. Jeśli u podatnika wystąpiła strata z działalności gospodarczej w kilku następujących po sobie latach podatkowych, to na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy o PIT może on rozliczyć te straty w jednym zeznaniu rocznym, w granicach 50 proc. straty za poszczególne lata podatkowych. Opinię taką potwierdzają wyjaśnienia publikowane na stronach Ministerstwa Finansów: „W danym okresie rozliczeniowym może być rozliczona część straty z kilku poprzednich lat. Wysokość odliczenia – maksymalnie 50 proc. kwoty poniesionej straty – należy ustalić odrębnie dla każdej ze strat podatkowych poniesionych w latach ubiegłych."
Ustawa o PIT zawiera jednak katalog wyłączeń z zakresu stosowania omawianej preferencji podatkowej. Przepisu o odliczaniu straty nie stosuje się, zgodnie z art. 9 ust. 3a i 4 ustawy o PIT, do strat:
- z odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych, (o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT),
- ze źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego, a także
- z działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli dochód z działów specjalnych produkcji rolnej przez okres następnych pięciu kolejnych lat podatkowych ustalany jest na podstawie ksiąg. ?
Autor jest doradcą podatkowym.
