Za nieco ponad dwa miesiące upłynie pięć lat od momentu wprowadzenia w Polsce zakazu palenia w miejscach publicznych (zakaz ten obowiązuje od 15 listopada 2011 r.). Wielu przedsiębiorców, zwłaszcza będących właścicielami restauracji, klubów czy kawiarni, radzi sobie z zakazem, montując w lokalach szklane pomieszczenia, z których mogą korzystać palacze. Ze szklanych palarni korzystają też pracodawcy, aby ułatwić życie nałogowcom i chronić pracowników niepalących. Powstaje więc pytanie, czy tego typu pomieszczenia powinny zostać objęte podatkiem od nieruchomości.

Aby odpowiedzieć na postawione pytanie, trzeba się zastanowić czy takie palarnie są obiektami, które podlegają opodatkowaniu. Z przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wynika, że opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane:

- grunty,

- budynki lub ich części,

- budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Budynek to obiekt budowlany w rozumieniu prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach.

Z kolei przez budowlę trzeba rozumieć:

- obiekt budowlany w rozumieniu prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury,

- urządzenie budowlane w rozumieniu prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.

Z prawa budowlanego wynika natomiast, że przez obiekt budowlany należy rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.

Musimy więc również wyjaśnić jak definiowana jest budowla. Prawo budowlane stanowi, że należy przez nią rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, np: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem tablice reklamowe i urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Tymczasowym obiektem budowlanym jest natomiast obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnica, kiosk uliczny, pawilon sprzedaży ulicznej i wystawowy, przekrycie namiotowe i powłoka pneumatyczna, urządzenie rozrywkowe, barakowóz, obiekt kontenerowy.

Jest wiele możliwych sposobów wykazania, że szklane palarnie nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Z przytoczonych regulacji wynika chociażby, że aby w ogóle zakwalifikować palarnię do obiektów budowlanych, musiałaby być ona przede wszystkim wzniesiona z użyciem materiałów budowlanych. Na tej podstawie, w praktyce warto rozważyć, czy tego typu pomieszczenia są stawiane z użyciem takich materiałów (wyrobem budowlanym jest każdy wyrób lub zestaw wyprodukowany i wprowadzony do obrotu w celu trwałego wbudowania w obiektach budowlanych lub ich częściach, którego właściwości wpływają na właściwości użytkowe obiektów budowlanych w stosunku do podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych). Definicja wyrobów budowlanych jest wprawdzie bardzo szeroka, ale można znaleźć argumenty potwierdzające, że tak jak w naszym przypadku, do postawienia palarni nie były one potrzebne.

Jeżeli szklane palarnie znajdujące się wewnątrz budynków są wznoszone bez użycia materiałów budowlanych, to nie może być mowy o ich opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Podobne stanowisko potwierdził prezydent miasta Poznania w interpretacji z 28 stycznia 2016 r.

—Michał Nielepkowicz, partner w Kancelarii Nielepkowicz & Partnerzy

podstawa prawna: ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 716)

podstawa prawna: ustawa z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 290 ze zm.)