Czy ulga IP Box wymaga prowadzenia bieżącej ewidencji

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 23 września 2020 r. (I SA/Gd 13/20).

Na podstawie zawartej umowy podatnik świadczy usługi programistyczne w ramach zespołu programistów, którego jest liderem, m.in. tworzy i rozwija oprogramowanie stanowiące utwór podlegający ochronie na podstawie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z umową podatnik przenosi całość autorskich praw majątkowych do programu komputerowego, za co otrzymuje wynagrodzenie.

Czytaj także: Ulga B+R i IP Box: sposób na poprawę płynności firm w czasie epidemii

Podatnik zwrócił się do dyrektora KIS z pytaniem, czy w tej sytuacji będzie mógł zastosować stawkę 5 proc. do dochodu uzyskiwanego z tytułu przenoszenia autorskich praw majątkowych do tworzonego i rozwijanego przez niego oprogramowania. Zdaniem podatnika prowadzi on działalność badawczo-rozwojową, o której mowa w art. 5a pkt 38 w zw. z art. 30ca ust. 2 pkt 8 ustawy o PIT, a dokładniej prace rozwojowe oraz spełnia wszystkie wymagania ustawowe dotyczące możliwości skorzystania z preferencyjnej stawki opodatkowania w wysokości 5 proc. od dochodu osiągniętego z kwalifikowanych praw własności intelektualnej.

Dyrektor KIS nie zgodził się z podatnikiem i stwierdził, że na mocy art. 30cb ust. 3 powołanej ustawy, w przypadku gdy na podstawie ksiąg rachunkowych lub ewidencji, o której mowa w ust. 2, nie jest możliwe ustalenie dochodu (straty) z kwalifikowanych praw własności intelektualnej, podatnicy, którzy opodatkowują dochody z kwalifikowanych IP stawką 5 proc., mają obowiązek prowadzenia wyodrębnionej ewidencji dla wszystkich operacji finansowych związanych z uzyskiwaniem tych dochodów.

Podatnik wniósł skargę na otrzymaną interpretację do WSA. Sąd zgodził się ze stanowiskiem podatnika i zaskarżoną interpretację uchylił. WSA stwierdził, że podatnik nie musi prowadzić ewidencji cały rok. Wystarczy, że wykaże odpowiednią ewidencję przy rozliczeniu z właściwym organem. W wielu innych przepisach ustawodawca bezpośrednio wskazuje bowiem na obowiązek całorocznej i ciągłej ewidencji, gdy uznaje to za konieczność. Nie ma to jednak miejsca w przypadku ulgi IP BOX. Z tego względu należy uznać, że brak tego obowiązku został przez ustawodawcę wprowadzony celowo.

Pascal Purcel - współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Adrian Jasiński - starszy konsultant w dziale doradztwa podatkowego Deloitte

Obowiązująca już od prawie dwóch lat regulacja dotycząca preferencyjnego opodatkowania dochodów uzyskanych przed podatników z wytworzonych praw własności intelektualnej, zwana ulgą IP Box, wciąż przysparza trudności dotyczących właściwej interpretacji wymogów uprawniających do skorzystania ulgi. Zdarza się również, że – tak jak w opisanym przypadku – dyrektor KIS dokonuje błędnej wykładni przepisów, co może skutkować brakiem możliwości skorzystania z ulgi, pomimo, że jak się wydaje, podatnik spełnienia warunki przewidziane w ustawie o PIT.

Co do zasady podatnik może skorzystać z preferencyjnego opodatkowania wyłącznie w zeznaniu za rok podatkowy, w którym osiągnięto kwalifikowany dochód. Wyłączona jest więc możliwość skorzystania z ulgi na etapie kalkulowania zaliczek miesięcznych w trakcie roku podatkowego. Wyjątek od tego wprowadziła jednak tarcza antykryzysowa, która stanowi, że podatnicy osiągający w 2020 r. kwalifikowane dochody z kwalifikowanych praw własności intelektualnej (od 1 marca 2020 r.), które wykorzystywane są do przeciwdziałania Covid-19, mogą stosować w trakcie roku podatkowego do opodatkowania tych dochodów stawkę podatku, o której mowa w tym przepisie, przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy.

Poza tym wyjątkiem, w trakcie roku podatkowego podatnik oblicza zaliczki na podatek dochodowy na zasadach ogólnych, przewidzianych w ustawie o PIT lub ustawie o CIT. Następnie dopiero w zeznaniu rocznym wykazuje podatek należny, stosując 5-proc. stawkę do dochodu z kwalifikowanych IP i w konsekwencji może liczyć na zwrot nadpłaconego w trakcie roku podatku.

Ani w ustawie o PIT, ani w ustawie o CIT nie wskazano jednak obowiązku prowadzenia na bieżąco ewidencji podatkowej w celu skorzystania z ulgi IP Box. Ustawa stanowi jedynie, że podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów (a taki uproszczony sposób ewidencji księgowej wybrał wnioskodawca), wykazują wymagane przepisami ustawy informacje w odrębnej ewidencji. Ustawodawca nie określił tym samym ani formy prowadzenia takiej ewidencji, ani czasu jej przygotowania. Dyrektor KIS, jako proponowane rozwiązanie dotyczące prowadzenia ewidencji, przytoczył w wydanej interpretacji fragment objaśnień podatkowych z 15 lipca 2019 r., dotyczących preferencyjnego opodatkowania dochodów wytwarzanych przez prawa własności intelektualnej – IP Box, w których mowa jest o „sporządzaniu techniką komputerową w postaci arkusza kalkulacyjnego kumulatywnego, comiesięcznego zestawienia dokumentów, które potwierdzają poniesione wydatki dotyczące projektu kwalifikowanego IP na koniec danego miesiąca". Jak słusznie jednak stwierdził sąd, objaśnienia ministra finansów nie mają waloru normatywnego. Tym samym nie mogą nakładać na podatników obowiązków, które nie wynikają z przepisów prawa.

Widzimy więc, że minister finansów specyficznie interpretuje w objaśnieniach warunek dotyczący prowadzenia ewidencji. Podejście to jest następnie powielane przez dyrektora KIS w wydawanych interpretacjach i podatnik dopiero przed sądem może dochodzić swoich praw i liczyć na zapewnienie ochrony prawnej w interpretacji zmienionej po wyroku.