W Sejmie trwają prace nad rządowym projektem zmian w ustawach o VAT i podatkach dochodowych, który ma jeszcze bardziej uszczelnić system fiskalny. Chodzi o to, by podatnicy VAT rozliczali się między sobą tylko z użyciem kont bankowych, których numery podali urzędom skarbowym w zgłoszeniu rejestracyjnym (nazywane jest to białą listą). Jeśli użyją innych, nie będą mogli takich płatności traktować jako kosztu uzyskania przychodu. Ponadto poniosą solidarną odpowiedzialność za VAT kontrahenta.
Czytaj też:
Niezgłoszone fiskusowi konto pozbawi kosztów podatkowych
Nie chce VAT na oddzielne konto. Fiskus: może być podejrzany
Tysiące niezgłoszonych
Dopóki takie płatności dotyczą firm z jednym rachunkiem bankowym, dopóty sytuacja może być prosta. Problem stworzą zakupy od firm rozliczających się masowo i utrzymujących spersonalizowane rachunki dla każdego odbiorcy. W ten sposób rozliczają się ze swoimi klientami m.in. dostawcy różnych mediów: elektryczności, wody, gazu, a nawet spółdzielnie mieszkaniowe.
Takie indywidualne konto zwane jest kontem wirtualnym albo – z angielska – kontem collect. W zasadzie nie sposób odróżnić go od standardowego konta takiej elektrowni czy gazowni. Jego numer jest bowiem zgodny z bankowym standardem – ma 26 cyfr. Ostatnie 12 identyfikuje konto przypisane tylko do użytku danego klienta.
Największy problem polega na tym, że konto collect nie jest zgłoszone fiskusowi. Zresztą trudno by było to robić, gdy dostawca mediów świadczy usługi na dużą skalę.
– Takich indywidualnych kont mamy 30 tys., a wystawiamy klientom co miesiąc ponad 15 tys. faktur, na których widnieją tylko te konta indywidualne, a nie konto podstawowe – informuje nas czytelnik, główny księgowy w przedsiębiorstwie wodociągowym.
Efekt takiej sytuacji może być oczywisty: firmy płacące za dostawę mediów nie zaliczą takich płatności do kosztów uzyskania przychodów. Narażają się też na ryzyko solidarnej zapłaty VAT z elektrownią czy gazownią, gdy ta ma zaległości w tym podatku.
Problem nierozwiązany
W projekcie ustawy przewidziano okoliczności, w których można się uchylić od tych konsekwencji. Można zawiadomić urząd skarbowy o płatności na konto niezgłoszone. Ograniczenia w kosztach i w VAT nie dotyczą też płatności poniżej 15 tys. zł. Rozliczenia biznesowe opiewają jednak często na większe kwoty.
Problem ten został zgłoszony Ministerstwu Finansów podczas konsultacji publicznych. Wówczas w raporcie z konsultacji resort napisał: „W przypadku rachunków wirtualnych prowadzona jest analiza nad zmianami projektu ustawy w kierunku wyeliminowania konieczności zgłaszania tych rachunków do urzędu skarbowego". Niestety, w wersji projektu, która trafiła do Sejmu, problem nie został rozwiązany.
Etap legislacyjny: prace w komisji sejmowej
Opinia dla „Rzeczpospolitej"
Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy, przewodniczący Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan
Problem tzw. kont wirtualnych może być masowy. Brak możliwości zaliczenia w koszty płatności za media byłby poważnym kłopotem dla ich odbiorców. Można oczywiście próbować zawiadamiać o płaceniu na takie konto, ale w praktyce oznaczałoby to zalew urzędów skarbowych setkami tysięcy takich informacji. Taka biurokratyzacja w sprawach podatkowych byłaby pozbawiona sensu. Mam nadzieję, że w trakcie dalszych prac sejmowych nad projektem ustawy problem ten zostanie rozwiązany. Osobną sprawą jest sprawność działania elektronicznego systemu weryfikacji zgłoszonych do urzędów rachunków bankowych. Jest to wyzwanie dla służb skarbowych, zwłaszcza w świetle doświadczeń polskiej administracji z wprowadzaniem różnych systemów informatycznych. Są one podatne na awarie, co w tym przypadku oznaczałoby sparaliżowanie płatności w biznesie.
