Wartość rynku win przekracza 2 mld zł i wzrasta w tempie kilku procent rocznie. Polak wypija przeciętnie ok. 3 litrów wina rocznie. Jeśli chodzi o wina importowane, najlepiej sprzedają się te z najniższego przedziału cenowego (15–20 zł). Niemniej jednak jest to rynek perspektywiczny.
W Polsce zmienia się kultura spożywania alkoholu, co wpływa na strukturę sprzedawanych rodzajów wyrobów alkoholowych. Wydaje się, że wraz ze wzrostem zamożności społeczeństwa wyroby winiarskie będą spożywane chętniej. Jednocześnie picie wina stało się po prostu modne w części społeczeństwa.
To wszystko powoduje, że planując rozpoczęcie działalności na własny rachunek, warto wziąć pod uwagę właśnie branżę winiarską. Przede wszystkim warto jednak poznać zapisy ustawy z 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina (dalej: ustawa).
Działalność gospodarcza w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej i wymaga uzyskania wpisu do rejestru przedsiębiorców wykonujących działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich, zwanego dalej rejestrem.
Działalność gospodarcza w zakresie wyrobu produktów winiarskich może również obejmować rozlew wyrobionych wyrobów winiarskich.
Warto przy okazji podkreślić, że środowiska gospodarcze od dawna postulują ograniczenie liczby regulowanych rodzajów działalności gospodarczej tylko do tych, których wymagają od nas przepisy wspólnotowe – tzw. zasada UE+0.
Jeśli chodzi o fermentowane wyroby winiarskie, to ustawa wymienia rodzaje napojów wchodzących w ich skład oraz je definiuje. Znajdziemy w tym wyliczeniu m.in.: miód pitny, wino owocowe, wino owocowe markowe, cydr, perry, nalewkę na winie z soku owocowego.
Na wniosek
Jak już wspomniałem, wykonywanie omawianej działalności wymaga uprzedniego uzyskania wpisu do rejestru.
Uwaga! Wymagań w zakresie uzyskania wpisu do rejestru nie stosuje się do producentów, którzy wyłącznie wyrabiają i rozlewają wino uzyskane z winogron pochodzących z upraw własnych.
Rejestr jest jawny, prowadzi go minister właściwy do spraw rolnych. Wpis jest dokonywany na wniosek przedsiębiorcy.
Należy podkreślić, że oświadczenia, wymagane przy składaniu wniosków o wpis do rejestru, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści:
„Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia". Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Przedsiębiorca musi wyznaczyć osobę odpowiedzialną za kontrolę jakości wyrobów winiarskich
Zaświadczenie o dokonaniu wpisu do rejestru lub zaświadczenie o zmianie wpisu w rejestrze z podaniem daty wpisu lub zmiany wpisu jest wydawane przez ministra właściwego do spraw rynków rolnych z urzędu. Oznacza to, że przedsiębiorca nie musi w celu uzyskania tego dokumentu występować z żadnym dodatkowym żądaniem.
Zgodnie z ustawą do postępowania w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnej stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego.
W związku z tym wszelkie kwestie dotyczące rozpatrywania wniosku (np. terminy, uzupełnianie braków formalnych, doręczenia) są rozstrzygane na podstawie przepisów kodeksu.
Jakie obowiązki przedsiębiorców
Ustawa nakłada na przedsiębiorców prowadzących omawianą działalność gospodarczą szereg obowiązków. Generalnie mają one na celu zabezpieczenie sanitarne i jakościowe produktów. I tak przedsiębiorca jest zobowiązany do opracowania w formie pisemnej i wdrożenia systemu kontroli wewnętrznej wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich.
Ponadto musi posiadać plan obiektów budowlanych przeznaczonych do wykonywania swojej działalności, obejmujący w szczególności pomieszczenia produkcyjne, magazynowe, socjalne i sanitarne. Musi on także wyznaczyć osobę odpowiedzialną za kontrolę jakości wyrobów winiarskich. Ustawa określa także wymogi co do używanych obiektów budowlanych przez przedsiębiorcę.
Budynki i urządzenia muszą spełniać wymagania określone w przepisach o ochronie przeciwpożarowej, sanitarnych i o ochronie środowiska. Spełnienie tego wymogu potwierdza zaświadczenie wydane przez komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej, państwowego powiatowego inspektora sanitarnego oraz wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska właściwych ze względu na planowane miejsce wykonywania działalności.
Przedsiębiorca, którego dotyczą wymienione wymagania, może wykonywać działalność gospodarczą w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich, jeżeli posiada tytuł prawny do obiektów budowlanych, w których ma być wykonywana działalność. Warunkiem jest także niekaralność za przestępstwo przeciwko mieniu lub wiarygodności dokumentów. W przypadku osób prawnych żaden z członków zarządu nie może być karany za przestępstwo przeciwko mieniu lub wiarygodności dokumentów.
W stosunku do spółek jawnych wymóg ten dotyczy wszystkich wspólników, w przypadku spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjną każdy z komplementariuszy musi spełniać ten warunek. Przedsiębiorca nie może mieć też zaległości finansowych wobec Skarbu Państwa, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Piotr Rogowiecki
Komentuje Piotr Rogowiecki, dyrektor Biura Polskiego Związku Funduszy Pożyczkowych
Działalność w zakresie wyrobu lub rozlewu wyrobów winiarskich jest typowym przykładem regulowanej działalności gospodarczej z obowiązkiem uzyskania wpisu do rejestru. Warto przy tej okazji zastanowić się nad ratio legis instytucji wpisu do rejestru.
Zamysł jest następujący – państwo chce wiedzieć, jakie podmioty prowadzą działalność w niektórych obszarach gospodarki. Zazwyczaj chodzi o takie rodzaje działalności, które wiążą się ze szczególnym obowiązkiem podatkowym (np. akcyza) lub z oferowaniem produktów, przy których trzeba zwracać szczególną uwagę na jakość ze względu np. na zdrowie konsumenta. Kolejną przesłanką może być szczególny interes społeczny – np. oferowanie dobra ważnego z punktu widzenia ogółu społeczeństwa.
Dzięki rejestrom państwo może szybko ustalić, jakie podmioty oferują dane produkty czy usługi. Ułatwia to m.in. prowadzenie kontroli w danym obszarze. Powstaje jednak pytanie, czy państwu w tym celu nie wystarczy wiedza wynikająca z ogólnych rejestrów przedsiębiorców. Przecież kody PKD pokazują, kto się czym zajmuje.
Jednocześnie poszczególne ustawy mogą, nawet po ewentualnym wykreśleniu obowiązku uzyskiwania wpisu do rejestru, przewidywać różne obowiązki ciążące na przedsiębiorcach. Wydaje się, że dyskusja w tym zakresie nie skończy się szybko.
