Do końca 2015 r. wymiar urlopu dla rodzica zależał wyłącznie od liczby dzieci urodzonych podczas jednego porodu. Gdy poród był pojedynczy, przysługiwało 20 tygodni urlopu macierzyńskiego, 6 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego oraz 26 tygodni urlopu rodzicielskiego.

Czytaj także: TSUE: Urlop rodzicielski może obniżać wymiar urlopu wypoczynkowego

2 stycznia 2016 r. weszły w życie zmienione przepisy kodeksu pracy dotyczące urlopu rodzicielskiego zawarte w ustawie z 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2015 r., poz. 1268). Wprowadzone zmiany co do zasady są stosowane do wszystkich rodziców – pracowników od 2 stycznia 2016 r. Tą zmianą zlikwidowano dodatkowy urlop macierzyński, który został połączony z urlopem rodzicielskim w jeden urlop rodzicielski. Nie uległ natomiast zmianie łączny wymiar płatnych urlopów dla rodzica. W przypadku urodzenia jednego dziecka przysługuje obecnie 20-tygodniowy urlop macierzyński i 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego, co nadal łącznie daje 52 tygodnie.

Jedna część później

Przywołana ustawa wprowadziła również do k.p. art. 182

1c

. Zgodnie z jego § 1, urlopu rodzicielskiego udziela się jednorazowo albo w częściach nie później niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. Natomiast § 3 art. 182

1c

k.p. stanowi, że urlop rodzicielski w wymiarze do 16 tygodni można udzielić w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części tego urlopu albo nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający części tego urlopu. Liczba wykorzystanych w tym trybie części urlopu pomniejsza liczbę części urlopu wychowawczego.

Wymóg „bezpośrednio"...

Do 1 stycznia 2016 r. obowiązywał art. 182

1a

§ 1 i § 4 k.p. Zgodnie z nimi bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze określonym w art. 182

1

§ 1 k.p. pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni – niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Stanowił również, że urlopu tego udziela się na pisemny wniosek pracownika, składany najpóźniej na 14 dni przed jego rozpoczęciem.

W związku z tym przepisem pojawiły się interpretacje, że pracownicy, którzy przed nowelizacją przepisów nie skorzystali z choćby minimalnego okresu urlopu rodzicielskiego (który był wówczas udzielany bezpośrednio po urlopie macierzyńskim), a tylko z urlopu macierzyńskiego i dodatkowego macierzyńskiego, nie mają prawa do dodatkowego urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 16 tygodni, należnego zgodnie z przepisami obowiązującymi od 2 stycznia 2016 r.

... został spełniony

Analizując sytuację rodziców dzieci urodzonych przed 2016 r., należy mieć na uwadze zarówno obecnie obowiązujące przepisy k.p., jak też tzw. przepisy przejściowe zawarte w przywołanej ustawie z 24 lipca 2015 r. W myśl art. 182

1c

k.p. udzielenie dodatkowego urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 16 tygodni nie jest uwarunkowane skorzystaniem z części urlopu przed wejściem w życie znowelizowanych przepisów – przepis mówi wprost, że urlop rodzicielski może być udzielony w terminie nieprzypadającym bezpośrednio po poprzedniej części tego urlopu albo nieprzypadającym bezpośrednio po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego. Przeciwna interpretacja stawiałaby w korzystniejszej sytuacji rodziców, którzy wybrali choćby kilka tygodni urlopu rodzicielskiego w porównaniu z tymi, którzy wrócili do pracy zaraz po dodatkowym urlopie macierzyńskim.

Przy ocenie uprawnień do urlopu rodzicielskiego, zgodnie z art. 182

1

c § 3 k.p., należy więc mieć na uwadze art. 33 i 34 ustawy zmieniającej. Zgodnie z ich treścią, okresy dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego w wymiarze określonym odpowiednio w art. 182

1

§ 1 i art. 183 § 3 i 4 k.p., które mają wpływ na uprawnienia lub obowiązki pracownicze, uwzględnia się przy ustalaniu uprawnień lub obowiązków pracowniczych również po dniu wejścia w życie tej ustawy (art. 33). Ilekroć zaś w przepisach odrębnych jest mowa o dodatkowym urlopie macierzyńskim, należy przez to rozumieć urlop rodzicielski w brzmieniu nadanym przywoływaną nowelizacją obowiązującą od 2 stycznia 2016 r.

Oznacza to, że rodzicie dzieci urodzonych przed 2 stycznia 2016 r., którzy nie skorzystali z urlopu rodzicielskiego przed wejściem w życie zmienionych przepisów k.p., ale skorzystali w tym czasie z 6 tygodni dodatkowego urlopu macierzyńskiego, zaliczanego na podstawie art. 33 ustawy zmieniającej do puli urlopu rodzicielskiego, są uprawnieni do skorzystania z urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 16 tygodni do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko skończy 6 lat.

Agnieszka Bagieńska-Petryka, radca prawny, Petryka Kancelaria Prawna