Chory, który jest objęty ubezpieczeniem chorobowym w  ZUS, otrzymuje zasiłek na podstawie zaświadczenia wydanego przez lekarza leczącego na  druku ZUS ZLA. Aby jednak otrzymać świadczenie w pełnej należnej kwocie, takie zwolnienie musi dostarczyć płatnikowi zasiłku (płatnikowi składek lub ZUS) nie później niż w ciągu siedmiu dni od daty jego otrzymania. Przekroczenie tego terminu skutkuje odpowiednim zmniejszeniem wysokości zasiłku.

- Zgłosiłem się do ubezpieczenia chorobowego z tytułu działalności, którą prowadzę od  2001 r. Od 3 września 2011 nieprzerwanie choruję. 19 grudnia wysłałem do ZUS kolejne zwolnienie lekarskie, wystawione 10 grudnia, na okres od 9 do 31 grudnia 2011. Czy ZUS obniży mi w tej sytuacji zasiłek chorobowy? –

pyta czytelnik.

Termin siedmiu dni, w którym należy dostarczyć płatnikowi zasiłku zwolnienie lekarskie, jest liczony od dnia jego otrzymania. Przyjmuje się, że jest to dzień wystawienia zaświadczenia przez lekarza podany w pkt 23 druku zwolnienia. Jeżeli ubezpieczony otrzymał zaświadczenie w innym dniu, musi to odpowiednio udowodnić. Gdy nie doręczy zaświadczenia w terminie, nie rodzi to skutku w postaci utraty uprawnienia do zasiłku, lecz jego obniżenie.

Jeżeli chory wyśle zaświadczenie lekarskie pocztą, to przyjmuje się, że data stempla pocztowego to dzień dostarczenia zwolnienia płatnikowi zasiłku.

Kara za opieszałość

Spóźniony, który nie ma nic na swoje usprawiedliwienie, musi się liczyć z tym, że otrzyma zasiłek chorobowy w wysokości niższej o 25 proc. za okres od ósmego dnia orzeczonej niezdolności do pracy do dnia dostarczenia zaświadczenia lekarskiego. Tak stanowi art. 62 ustawy z 25 czerwca 1999 o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512 ze zm.).

Uniknie tej sankcji tylko wtedy, gdy udowodni, że przekroczenie tego terminu nastąpiło z przyczyn od niego niezależnych (np. był obłożnie chory i nie było innej osoby, która mogłaby przekazać zwolnienie w jego imieniu).

Należy podkreślić, że zmniejszeniu ulega wysokość zasiłku za określone dni zwolnienia lekarskiego, a nie podstawa jego wymiaru. Za każdy dzień zasiłek jest wtedy niższy o 25 proc. jego wysokości.

Poczekać do poniedziałku

Jeżeli siódmy, czyli ostatni dzień, w którym trzeba dostarczyć zwolnienie lekarskie, przypada na dzień wolny od pracy, to termin jego dostarczenia przesuwa się na pierwszy dzień roboczy przypadający po tym dniu. Tak wynika z art. 57 § 4 k.p.a., który ma tutaj zastosowanie.

Niedawno jednak był jeszcze kłopot z tym, co uznawać za dni ustawowo wolne od pracy. Przyjęło się, że są to niedziele, święta i inne dni ustanowione wolnymi od pracy przepisami prawa. Sobota uznawana była za dzień powszedni. Jeśli więc siódmy dzień od otrzy-mania zwolnienia lekarskiego przypadał właśnie na sobotę, a ubezpieczony tego dnia nie dostarczył zwolnienia płatnikowi, ponosił konsekwencje w postaci obniżonego zasiłku.

Zmieniła to uchwała NSA z 15 czerwca 2011 (I OPS 1/11), w której sąd wskazał, że sobota jest dniem równorzędnym z  dniem ustawowo wolnym od  pracy w rozumieniu art. 57 § 4 k.p.a. W tej sytuacji, jeżeli koniec siedmiodniowego terminu na  dostarczenie zaświadczenia lekarskiego przypada w sobotę, za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni.

W związku z tym czytelnik, który otrzymał zwolnienie lekarskie 10 grudnia 2011, ale dostarczył je do ZUS dopiero 19 grudnia, zachował ustawowy termin. Ostatni jego dzień przypadał na 17 grudnia (w sobotę), więc w tym dniu nie musiał go wysyłać. Miał na to czas do końca doby poniedziałkowej (19 grudnia). -

Kiedy spóźnienie nie szkodzi

Nie w każdym przypadku przekroczenie terminu siedmiu dni karane jest obniżeniem zasiłku. Nie można zmniejszyć wysokości świadczenia o 25 proc. w przypadku, gdy:

- zwolnienie lekarskie zostało wystawione na mniej niż osiem dni; jest bowiem zbyt krótkie, aby dokonać zmniejszenia (dokonuje się go dopiero od ósmego dnia niezdolności do pracy orzeczonej na zaświadczeniu),

- za dni „opóźnione”, za które przysługuje wynagrodzenie chorobowe finansowane przez pracodawcę; jeżeli ZLA obejmuje okres, za który pracownik ma najpierw prawo do tego wynagrodzenia a potem do zasiłku, to obniżyć można wyłącznie to drugie świadczenie.