Odpowiada Piotr Malinowski
Telepraca polega na wykonywaniu obowiązków poza zakładem pracy z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, np. Internetu lub telefonu. Pojęcie telepracy jest najczęściej kojarzone z wolnymi zawodami, takimi jak prawnicy, analitycy finansowi, dziennikarze, pisarze, artyści, naukowcy. Taka forma zatrudnienia daje bowiem możliwość swobodnego dysponowania własnym czasem oraz zwiększa efektywność. Telepraca jest również stosowana w zawodach marketingowych oraz telemarketingowych. Do czasu uregulowania tego zagadnienia w kodeksie pracy była wykonywana jedynie na podstawie umów cywilnoprawnych.
Umowa z telepracownikiem powinna mieć formę pisemną i zawierać wszystko to, co umowa o pracę podpisywana z pracownikiem stacjonarnym. Między innymi określać strony, datę zawarcia, czas, na który została zawarta, warunki pracy i wysokość wynagrodzenia. Jeżeli umowa nie zostanie zawarta w formie pisemnej, najpóźniej w dniu rozpoczęcia telepracy należy potwierdzić na piśmie jej strony, rodzaj oraz warunki. Praca rozpoczyna się w dniu wskazanym w umowie, a w razie braku takiego wskazania – w dniu zawarcia umowy.
Jeżeli telepracownikiem staje się dotychczasowy pracownik stacjonarny, należy przedstawić mu na nowo warunki zatrudnienia. Jeśli nowo zatrudniany jest zarejestrowany jako bezrobotny, firma powinna w ciągu pięciu dni od podjęcia przez niego pracy powiadomić o tym właściwy urząd pracy. W trakcie zatrudnienia zmiana warunków wykonywania pracy na telepracę może nastąpić na wniosek pracownika lub pracodawcy. Zmiany dokonuje się na mocy porozumienia stron.
Firma powinna ponadto skierować telepracownika na badania lekarskie na takiej samej zasadzie, jak pracownika stacjonarnego (ma obowiązek ich sfinansowania). Lekarz wydaje zaświadczenie o braku przeciwwskazań do wykonywania telepracy. Zainteresowany powinien również odbyć szkolenie z zakresu BHP. Obowiązek ten jest wyłączony tylko w stosunku do osób, które były wcześniej zatrudnione w firmie na stanowisku stacjonarnym.
Kodeks pracy nie wprowadza również żadnych odmiennych zasad wynagradzania telepracownika. Wysokość pensji ustala pracodawca. Należy jednak pamiętać o tym, aby pensja nie była niższa od wynagrodzenia minimalnego ustalanego corocznie rozporządzeniem Rady Ministrów. Wynagrodzenie powinno być wypłacane przynajmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie, nie później niż do dziesiątego dnia następnego miesiąca. Pracodawca ma także obowiązek w ciągu siedmiu dni zgłosić telepracownika do ubezpieczenia w ZUS.
Jeżeli strony uzgadniają, że telepracownik będzie wykorzystywał do pracy własny sprzęt, muszą uzgodnić wysokość ekwiwalentu oraz wyliczyć go na podstawie przepisów. Wysokość ekwiwalentu powinna zostać ustalona w oddzielnej umowie. Istnieje również możliwość określenia go w wewnętrznych przepisach firmy, jeżeli takie istnieją. Jeśli natomiast sprzęt dostarcza pracodawca, powinien ponadto pokryć koszty związane z jego instalacją oraz eksploatacją, w tym koszt jego ubezpieczenia.
Pracodawca ma prawo do kontroli osoby zatrudnionej w tej formie, tzn. może odwiedzić ją w miejscu wykonywania pracy (najczęściej dom lub mieszkanie). Kontrola może być przeprowadzona za uprzednią zgodą telepracownika wyrażoną na piśmie albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub podobnych środków porozumiewania się na odległość.
Pracodawca powinien jednocześnie pamiętać, że kontrolę należy dostosować do charakteru miejsca, w którym wykonywana jest praca, a czynności kontrolne nie mogą naruszać prawa do prywatności pracownika i jego rodziny ani utrudniać im korzystania z pomieszczeń domowych. Pierwszą kontrolę przeprowadza się przed rozpoczęciem telepracy przez daną osobę na jej wniosek.
Do czasu pracy telepracownika stosuje się ogólne zasady kodeksowe, dlatego czas ten nie powinien przekroczyć ośmiu godzin dziennie oraz 40 godzin tygodniowo. Kodeks pracy nie narzuca sposobu rozliczania czasu pracy w razie zastosowania tej formy zatrudnienia. Bez względu jednak na stosowany system rozliczenia czasu telepracownik powinien potwierdzać elektronicznie zarówno godzinę rozpoczęcia pracy, jak i jej zakończenia.
