Wymagania, jakim musi odpowiadać placówka zapewniająca całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku, określa ustawa ?z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (dalej: u.p.s.). ?Art. 68 tej ustawy przewiduje, że opieka w takiej placówce powinna polegać na świadczeniu przez całą dobę usług bytowych i opiekuńczych, obejmujących udzielanie pomocy w podstawowych czynnościach życiowych, pielęgnację (także w czasie choroby), opiekę higieniczną, niezbędną pomoc w załatwianiu spraw osobistych i kontakty z otoczeniem.

Dowiedz się, jakie świadczenia ?musi zapewniać placówka

Osoby przebywające w placówce muszą mieć zagwarantowane: pomoc w ubieraniu się, jedzeniu, myciu i kąpaniu – w razie istnienia takiej potrzeby, organizację czasu wolnego, pomoc w zakupie odzieży i obuwia, a także korzystaniu ze świadczeń zdrowotnych. Sposób świadczenia usług powinien uwzględniać stan zdrowia, sprawność fizyczną i intelektualną oraz indywidualne potrzeby i możliwości osoby przebywającej w placówce, a także prawa człowieka, w tym prawo do godności, wolności, intymności i poczucia bezpieczeństwa.

W placówce należy zapewnić:

Wymogi przewidziane w art. 68 u.p.s. mają charakter bezwzględnie obowiązujący. Osoba tworząca placówkę nie może zapewnić usług w mniejszym zakresie lub gorszej jakości niż wynikające z tej regulacji.

Ustal lokalizację ?obiektu

Budynek, w którym będzie znajdować się placówka, i jego otoczenie nie mogą mieć barier architektonicznych. Placówka musi mieć: pokój dziennego pobytu służący jako jadalnia, pomieszczenie pomocnicze do prania i suszenia, a także jedną łazienkę dla nie więcej niż pięciu osób i jedną toaletę dla nie więcej niż czterech osób, wyposażone w uchwyty ułatwiające osobom mniej sprawnym korzystanie z tych pomieszczeń. Jeżeli liczba osób leżących przekracza 50 proc. ogólnej liczby mieszkańców, dopuszcza się zmniejszenie liczby łazienek i toalet o 25 proc.

W budynkach wielokondygnacyjnych bez wind pokoje mieszkalne muszą być usytuowane na parterze. Zasadą jest, że pokoje mieszkalne nie mogą być więcej niż trzyosobowe, przy czym pokój jednoosobowy nie może być mniejszy niż 9 mkw., a pokoje dwu- i trzyosobowe muszą mieć powierzchnię nie mniejszą niż po 6 mkw. na osobę. Pokój mieszkalny jest uznawany za spełniający tę normę pod warunkiem, że odstępstwo od wymaganej powierzchni nie jest większe niż 5 proc. Pokoje mieszkalne powinny być wyposażone w łóżko lub tapczan, szafę, stół, krzesła i szafkę nocną dla każdej osoby. Pokój, który zajmują wyłącznie osoby leżące, może być czteroosobowy, a jego powierzchnia nie może być mniejsza niż 6 mkw. na osobę. Również w tym przypadku odstępstwo od wymaganej powierzchni nie może być większe niż 5 proc.

Placówki mieszczące się w budynkach wpisanych do rejestru zabytków muszą spełnić wskazane wyżej wymogi ?w takim zakresie, w jakim nie narusza to przepisów ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (DzU nr 162, poz. 1568 ze zm.).

Przykład

Wspólnicy spółki cywilnej chcą prowadzić placówkę opiekuńczą ?w piętrowym budynku, przy czym pokoje mieszkalne mają znajdować się nie tylko na parterze. W takim przypadku w budynku musi być winda. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 29 lipca 2010 r. (I SA/Wa 951/10), wyjaśniając pojęcie windy na gruncie u.p.s., trzeba przede wszystkim zastosować wykładnię funkcjonalną. W związku z tym urządzenie wykorzystane w placówce nie musi odpowiadać definicji językowej pojęcia: winda. Musi natomiast zapewniać odpowiednie warunki do przemieszczania się w budynku, przede wszystkim przez osoby niepełnosprawne. Potwierdzenie tego warunku może wynikać z dokumentacji technicznej danego urządzenia oraz oględzin w czasie jego funkcjonowania.

Przedstaw tytuł prawny ?do nieruchomości

Jednym z warunków uzyskania zezwolenia na prowadzenie placówki opiekuńczej jest przedstawienie dokumentów potwierdzających tytuł prawny do nieruchomości, na której jest usytuowany dom. Obiekt musi spełniać wymagania określone odrębnymi przepisami (np. przeciwpożarowe, sanitarne).

Wnioskodawca ma obowiązek przedłożyć zaświadczenie organu administracji architektoniczno-budowlanej (starosty) potwierdzające możliwość użytkowania danego obiektu według kategorii XI załącznika do ustawy z 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn. DzU z 2013 r. poz. 1409 ze zm.) – por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego ?w Gdańsku z 10 października 2012 r. (II SA/Gd 457/12). Kategoria ta obejmuje budynki służby zdrowia, opieki społecznej ?i socjalnej, m.in. takie jak: szpitale, sanatoria, hospicja, przychodnie, poradnie, stacje krwiodawstwa, domy dziecka, domy rencisty.

Opracuj koncepcję placówki i ustal, ?kto będzie nią kierował

Do wniosku o zezwolenie trzeba dołączyć koncepcję prowadzenia placówki oraz informację o sposobie jej finansowania. Wymagana jest także informacja z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności osoby, która będzie kierowała placówką, oraz zaświadczenie, że ze względu na stan zdrowia jest ona zdolna do prowadzenia placówki. Podmiot, który chce zorganizować placówkę, ma obowiązek przedłożyć zaświadczenia o niezaleganiu z płatnościami wobec urzędu skarbowego i składkami do ZUS.

Uzyskaj zezwolenie ?wojewody

Wzór wniosku o zezwolenie na działalność gospodarczą ?w zakresie prowadzenia placówki opiekuńczej został określony w załączniku do rozporządzenia ministra polityki społecznej z 28 kwietnia 2005 r. (dalej: rozp.opiek.). Należy podać w nim dane o podmiocie występującym z wnioskiem, obejmujące w przypadku:

Wnioskodawca powinien także wskazać:

Można wnosić o wydanie zezwolenia na czas określony lub nieokreślony.

W razie niedołączenia do wniosku wymaganych dokumentów wojewoda wezwie podmiot występujący o zezwolenie do ich przedstawienia w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania, z pouczeniem, że niedołączenie dokumentów spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia.

W terminie 30 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku właściwy wydział urzędu wojewódzkiego, w imieniu ?i z upoważnienia wojewody, dokona oględzin obiektu, ?w którym jest usytuowana placówka. Wojewoda ma obowiązek rozpatrzyć wniosek o zezwolenie w terminie 14 dni od dnia zakończenia tych oględzin (§ 5 ust. 2 rozp.opiek.).

Przy rozpatrywaniu wniosku wojewoda bierze pod uwagę wyniki oględzin obiektu, zwłaszcza w zakresie spełniania standardów określonych w art. 68 u.p.s. W razie stwierdzenia, że placówka spełnia te standardy i gwarantuje zapewnienie odpowiedniej opieki, wojewoda wydaje zezwolenie, określając w nim przeznaczenie placówki, i wpisuje ją do rejestru, który jest jawny. Wydanie zezwolenia jest bezpłatne. Od decyzji wojewody można odwołać się do ministra pracy i polityki społecznej.

Zasadą jest, że zezwolenie wydaje się na czas określony albo nieokreślony zgodnie ze złożonym wnioskiem. W razie braku gwarancji stałego spełniania przez placówkę wymaganych standardów zezwolenie jest jednak wydawane ?z urzędu na czas określony.

Przykład

Spółka jawna chce prowadzić placówkę opiekuńczą w budynku, który ma jeszcze bariery architektoniczne i wymaga modernizacji. ?W tej sytuacji spółka chce wnieść o wydanie zezwolenia na razie tylko na czas określony. Wydanie jej takiego zezwolenia, bez spełnienia wszystkich wymogów określonych w art. 68 u.p.s., nie jest jednak dopuszczalne. Zezwolenie może być wydane na czas określony na wniosek albo z urzędu, jeżeli nie ma gwarancji, że placówka będzie w przyszłości stale spełniała wszystkie wymagania określone w przepisach. Jeżeli jednak oględziny obiektu wykażą, ?że ich nie spełnia, nie można wydać warunkowego zezwolenia.

Wywieś tablicę informacyjną ?i prowadź dokumentację

Przedsiębiorca prowadzący placówkę opiekuńczą ma obowiązek umieścić w widocznym miejscu na budynku tablicę zawierającą informację o rodzaju posiadanego zezwolenia oraz numer wpisu do rejestru. Na tablicy ogłoszeń znajdującej się w widocznym miejscu w budynku placówki trzeba podać informacje dotyczące: zakresu działalności prowadzonej w tej placówce oraz podmiotu ją prowadzącego, w tym informacje o siedzibie lub miejscu zamieszkania tego podmiotu.

Przedsiębiorca ma także obowiązek prowadzić szczegółową dokumentację osób przebywających w placówce, zawierającą:

Przykład

Przedsiębiorca, który uzyskał zezwolenie na prowadzenie placówki opiekuńczej, zawiera z osobami przyjmowanymi do tej placówki umowy o świadczenie usług. Do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu (art. 750 kodeksu cywilnego). Dotyczy to także umów o świadczenie usług w placówce opiekuńczej.

podstawa prawna: art. 67–68a, art. 130–131a ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn. DzU z 2013 r. poz. 182 ze zm.)

podstawa prawna: art. 750 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 121)

podstawa prawna: rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 28 kwietnia 2005 r. w sprawie wydawania i cofania zezwoleń na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia placówki zapewniającej całodobową opiekę (DzU nr 86, poz. 739)