Od początku roku zatrudniam na 1/4 etatu ekspedientkę, która dostaje świadczenie przedemerytalne. Wydałem jej w styczniu zaświadczenie do ZUS, wskazując, że pensja, którą dostaje, ?nie wpłynie na prawo do świadczenia. Czy mimo to muszę jej wystawić kolejne zaświadczenie i podsumować w nim zarobki ?do rozliczenia się z ZUS?

Tak.

Zawiadomienie ZUS o podjęciu pracy nie zwalnia osoby pobierającej świadczenie przedemerytalne z rozliczenia się ze swoich zarobków. ?To dwa odrębne obowiązki.

Uprawniony do świadczenia musi niezwłocznie powiadomić ZUS o podjęciu pracy zarobkowej. Informuje wtedy, ile będzie zarabiać i czy wpłynie to na jego bieżące uprawnienia. Natomiast po zakończeniu roku rozliczeniowego – który trwa od 1 marca do końca lutego następnego roku – musi złożyć w ZUS zaświadczenie ?o wysokości osiągniętych w tym czasie przychodów. Ma ?na to czas do końca maja (w tym roku do 2 czerwca, ?bo 31 maja wypada w sobotę). Wcześniejsze zaświadczenie ?o zarobkach tu nie wystarczy. W międzyczasie poza pensją pracownik mógł bowiem otrzymać jakieś dodatkowe składniki płacy, np. premię, nagrodę czy wynagrodzenie ?za nadgodziny. A wszystkie te należności mogą zaważyć ?o prawie do świadczenia przedemerytalnego.

Nasz pracownik, który pobiera świadczenie przedemerytalne, chorował w ubiegłym roku. Jako mały zakład pracy ?nie płaciliśmy mu zasiłku. Pieniądze dostawał z ZUS. Czy ?w zaświadczeniu o zarobkach mamy też wykazać wysokość zasiłku, jaki otrzymał?

Nie.

Kwotę zasiłku może poświadczyć tylko jego płatnik, czyli ZUS. Tam pracownik powinien wnioskować o zaświadczenie o otrzymanych kwotach. Zakład pracy ma natomiast wykazać wypłaconą pensję oraz wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy (należne ?od pracodawcy za pierwsze 14 dni choroby w roku kalendarzowym na podstawie art. 92 kodeksu pracy – jeśli chodzi o pracowników, którzy ukończyli 50. rok życia).

Należności te należy podać w wysokości brutto, ?najlepiej w rozbiciu na poszczególne miesiące okresu rozliczeniowego.

Od kwietnia 2013 r. prowadzę działalność gospodarczą. Opłacam niższe składki, od 30 proc. minimalnego wynagrodzenia. Pobieram świadczenie przedemerytalne. ?Czy mam poinformować ZUS o przychodach z tej działalności?

Tak.

W oświadczeniu nie należy jednak wykazywać faktycznych przychodów z biznesu, ale podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Od kwietnia do grudnia 2013 r. była to kwota 480 zł, ?a od 1 stycznia br. – 504 zł.

Osoba prowadząca pozarolniczą działalność, która jest uprawniona do świadczenia przedemerytalnego, musi się rozliczyć ze swoich przychodów, nawet jeśli nie płaci składek społecznych z biznesu. Może to wynikać ze zbiegu tytułu do ubezpieczeń np. z umową o pracę. Niezależnie od tego, czy składki są obowiązkowe czy nie, przedsiębiorca sam poświadcza wysokość osiągniętych przychodów ?z działalności. Nie podlicza w nim osiągniętych przychodów, ale obowiązującą go podstawę wymiaru składek emerytalno-rentowych (albo tę, od której naliczałby składki, gdyby był objęty ubezpieczeniami społecznymi). Jest to więc odpowiednio 60 proc. przeciętnego planowanego na dany rok wynagrodzenia albo 30 proc. minimalnej płacy.

Zgłosiła się do mnie pani, którą w 2013 r. przez kilka miesięcy zatrudniałem na zlecenie. Pobiera świadczenie przedemerytalne i prosi o wydanie zaświadczenia o zarobkach. Moim zdaniem nie ma potrzeby wykazywać tego przychodu ?w ZUS, bo nie opłacaliśmy za nią składek społecznych (miała wtedy też zlecenie podpisane z inną firmą). Czy mam rację?

Nie.

Na prawo do świadczenia przedemerytalnego wpływa zarobek z każdej pracy zarobkowej, która stanowi tytuł do ubezpieczeń społecznych. Drugorzędną kwestią jest to, czy te składki były opłacane.

Umowa-zlecenie jest tytułem do ubezpieczeń społecznych. I choć od osiągniętych z niej przychodów nie zawsze trzeba opłacać składki, to wpływa on na wypłatę świadczenia przedemerytalnego. Dzieje się tak m.in. wtedy, ?gdy zleceniobiorca jest jednocześnie zatrudniony jako pracownik czy zleceniobiorca w innej firmie albo prowadzi własny biznes. Mimo że od zarobków ze zlecenia nie trzeba opłacać składek społecznych, to w zaświadczeniu ?dla ZUS trzeba je wykazać.

Pensję wypłacamy pracownikom piątego dnia miesiąca ?za poprzedni. Czy ma to znaczenie, jeśli chodzi o wystawianie zaświadczenia o zarobkach osobie pobierającej świadczenie przedemerytalne?

Tak.

Podliczając przychody osiągnięte w minionym roku rozliczeniowym, trzeba się kierować datą wypłacenia przychodu. W zaświadczeniu należy więc wykazać wynagrodzenie, jakie pracownik otrzymał za luty 2013 r. – bo zostało ono wypłacone w marcu ub.r. Natomiast pominąć trzeba pensję za luty 2014 r., które pracownik otrzymał w marcu.

Co do zasady nie ma znaczenia, za jaki okres zarobek przysługuje. Wyjątkiem jest jednak sytuacja, gdy należny jest za okres, kiedy jeszcze prawo do świadczenia ?przedemerytalnego nie przysługiwało.  Wtedy trzeba go pominąć.

W 2013 r. z tą samą osobą (uprawnioną do świadczenia przedemerytalnego) na zmianę podpisywaliśmy umowy ?o dzieło i umowy-zlecenia. Czasem jednocześnie trwały ?obie te umowy. Czy w zaświadczeniu o przychodach tej osoby wykazać zarobki z obydwu kontraktów?

Nie.

W tym przypadku znaczenie będzie miał tylko zarobek ze zlecenia w wysokości stanowiącej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Umowa o dzieło – nawet ta trwająca równocześnie ze zleceniem – nie będzie miała dla ZUS znaczenia.

Umowa o dzieło nie stanowi tytułu do ubezpieczeń społecznych. Tym samym osiągnięte z niej zarobki nie są oskładkowane i nie wpływają też na wypłatę świadczenia przedemerytalnego. Należy pamiętać o jednym tylko wyjątku od tej zasady – gdy taką umowę pracownik podpisał ze swoim pracodawcą albo – mimo że zawarł ją ?z obcym podmiotem – wykonuje ją na rzecz pracodawcy. Wtedy zarobki z dzieła są oskładkowane tak, jakby należały się z etatowej pracy. Wówczas trzeba je wykazać ?w zaświadczeniu o przychodach, aby ZUS prawidłowo ustalił prawo do świadczenia przedemerytalnego.

Takiej analogii nie ma, gdy umowa o dzieło łączy zleceniobiorcę ze zleceniodawcą. Trwająca równocześnie umowa o dzieło nie jest wtedy oskładkowana, a osiągnięte z niej zarobki nie wpływają na prawo do świadczenia przedemerytalnego.

Poza biznesem osiągam też przychody z najmu lokali. ?Czy muszę informować o nich ZUS (pobieram świadczenie przedemerytalne)?

Nie.

Na prawo do tego świadczenia nie wpływają przychody z najmu. Znaczenie mają wyłącznie przychody osiągnięte ze źródeł, które stanowią tytuł do ubezpieczeń społecznych.

Pieniądze otrzymywane z najmu mają znaczenie ?w przypadku pobierania renty socjalnej. Katalog przychodów, które mogą spowodować zawieszenie jej wypłaty, jest znacznie szerszy i obejmuje m.in. kwoty osiągane z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy czy poddzierżawy.

W ubiegłym roku wypłaciliśmy pracownikom świadczenia urlopowe. Nie płaciliśmy od nich składek. Czy wykazać je ?w zaświadczeniu o zarobkach osoby pobierającej świadczenie przedemerytalne?

Nie.

Na wypłatę tego świadczenia wpływają tylko oskładkowane przychody pracownika oraz wypłacone mu zasiłki z ubezpieczenia społecznego (chorobowy, macierzyński, opiekuńczy, świadczenie rehabilitacyjne i zasiłek wyrównawczy). Składników wynagrodzenia, od których nie zostały opłacone składki, nie należy wykazywać w zaświadczeniu. Są to m.in. świadczenia urlopowe, należności z tytułu podróży służbowych, ryczałty za używanie własnego sprzętu ?w pracy czy wszelkiego rodzaju odprawy i odszkodowania.