[b]Osobie wykonującej pracę nakładczą, która nie przystąpiła do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, nie należą się pieniądze za czas opieki nad nowo narodzonym dzieckiem

- Kobieta zatrudniona na podstawie umowy o pracę nakładczą w styczniu tego roku urodziła dziecko i przebywa na urlopie macierzyńskim. Nie pobiera jednak zasiłku macierzyńskiego. Nie mogła bowiem przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, bo jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą i z niej opłaca pełne składki.

Z pracy nakładczej była zgłoszona tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Czy w takiej sytuacji z racji jej przebywania na urlopie macierzyńskim powinny być za nią wykazywane składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe? [/b]– pyta czytelnik.

Osoba wykonująca pracę nakładczą podlega z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Wynika to z art. 6 ust. 1 pkt 2 [link=o systemie ubezpieczeń społecznych]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)[/link]. Natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dla niej dobrowolne.

Jednak gdy jednocześnie prowadzi działalność gospodarczą i z tego tytułu opłaca za siebie składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, z umowy o pracę nakładczą ubezpieczenia emerytalne i rentowe są dla niej dobrowolne, a obowiązkowe jest tylko ubezpieczenie zdrowotne.

Nawet gdyby z umowy o pracę nakładczą przystąpiła do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, to i tak z tego tytułu nie mogłaby być objęta dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym. W konsekwencji z chałupnictwa nie ma prawa do świadczeń z ubezpieczenia chorobowego (np. zasiłku chorobowego, macierzyńskiego).

Prawo do zasiłku macierzyńskiego przysługuje bowiem osobie ubezpieczonej, która m.in. w okresie tego ubezpieczenia urodziła dziecko, a kobieta z pytania nie ma tego statusu z pracy nakładczej.

Pieniądze należą się bez okresu wyczekiwania zarówno paniom, które ubezpieczeniu chorobowemu podlegają obowiązkowo (np. zatrudnionym na umowie o pracę), jak i dobrowolnie (np. osoba prowadząca działalność, wykonująca pracę nakładczą czy też umowę-zlecenie). Osoba, która je otrzymuje, podlega z zasiłku ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Płatnik składek za okres udzielonego urlopu macierzyńskiego powinien składać za chałupniczkę raport miesięczny ZUS RZA z kodem ubezpieczenia 02 00 xx (umowa o pracę nakładczą) i wykazywać wypłacony w tym miesiącu przychód. Gdy przychodu nie ma, składa ten dokument z zerową podstawą wymiaru i zerowymi kwotami składek.

Jeżeli osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę nakładczą z tego tytułu przystąpiłaby do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, to płatnik za okres udzielonego jej urlopu macierzyńskiego powinien składać za nią raport ZUS RSA z kodem ubezpieczenia 02 00 xx i wykazywać tam okres udzielonego urlopu i kod świadczenia przerwy 151 (okres usprawiedliwionej nieobecności w pracy bez prawa do wynagrodzenia lub zasiłku).