Prawo do świadczeń z tytułu urlopu macierzyńskiego dla kobiet prowadzących działalność gospodarczą zostaje pierwszy raz uregulowane w przepisach unijnych.

Od 4 sierpnia 2010 r. obowiązuje [b]dyrektywa 2010/41/UE w sprawie stosowania zasad równego traktowania kobiet i mężczyzn prowadzących działalność na własny rachunek. [/b]

Przewiduje, iż państwa członkowskie dadzą samozatrudnionym mamom minimum 14-tygodniowy zasiłek macierzyński.

Wspólnota, nakładając na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia kobietom samozatrudnionym zasiłku macierzyńskiego, wskazuje, iż ma on być "wystarczający" - powyższe określenie jest najistotniejsze w całej dyrektywie.

- W myśl tych innowacyjnych przepisów zasiłek wystarczający ma przykładowo gwarantować kobiecie dochód co najmniej równoważny utraconemu średniemu przychodowi lub zyskowi z poprzedniego, porównywalnego okresu - wyjaśnia adwokat Magdalena Zwolińska z Kancelarii Prawa Pracy Bartłomiej Raczkowski.

Wobec tego zasiłek ma pozwolić kobietom na pewien czas przerwać działalność gospodarczą.

Zdaniem mecenas Zwolińskiej można przypuszczać, że [b]przy implementacji dyrektywy do naszego prawa konieczne stanie się sprawdzenie, czy obecny wymiar zasiłku dla kobiet samozatrudnionych w Polsce spełnia wymagania tej unijnej definicji.[/b]

Przedsiębiorcze przyszłe mamy oraz ich małżonkowie i partnerzy życiowi mają mieć zagwarantowany dostęp do wszelkich istniejących krajowych usług socjalnych umożliwiających czasowe zastępstwo w pracy (np. dotyczące opieki nad dzieckiem). Ponadto państwo może postanowić, że zapewnienie takiej opieki zastępuje w całości lub w części możliwość pobierania zasiłku. Jest to rozwiązanie dotychczas nieznane.

Obecnie zgodnie z polskim systemem ubezpieczeń kobieta pracująca na etacie ma prawo pobierać przez 20 tygodni urlopu macierzyńskiego zasiłek macierzyński w wysokości 100 proc. swego dotychczasowego wynagrodzenia.

Wysokość zasiłku macierzyńskiego pracującej na własny rachunek zależy natomiast od kwoty składek odprowadzanych do ZUS. Najniższy z możliwych wynosi 840 zł.

Długość urlopu macierzyńskiego dzisiaj określa samozatrudniona, ale nie może on przekroczyć maksymalnego czasu wynikającego z kodeksu pracy.

Grażyna Bandurska-Spytek z Polskiej Konfederacji Przedsiębiorców Prywatnych Lewiatan przewiduje, iż unijna dyrektywa będzie sprzyjała zakładaniu i prowadzeniu własnej działalności. Konfederacja zaznacza, iż pracującym mamom należy koniecznie zapewnić odpowiednie warunki pozwalające łączyć obowiązki zawodowe z rodzinnymi.

Instrumentem umożliwiającym równe traktowanie, na takich zasadach jak pracownice, jest właśnie zasiłek macierzyński.