Zasiłki macierzyńskie w 2010 r.

A to za sprawą dodatkowych urlopów dla matek i ojców na sprawowanie opieki nad potomstwem.

Od 1 stycznia 2010 r. pracownicy mają prawo do urlopu ojcowskiego, a pracownice, które urodzą dziecko albo je przyjmą na wychowanie, mogą dłużej się nim opiekować i za ten dodatkowy okres mają prawo do zasiłku macierzyńskiego.

Od tego dnia obowiązują bowiem nowe uregulowania w zakresie urlopu ojcowskiego, a także macierzyńskiego i urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, uprawniające do ich przedłużenia na wniosek pracownicy.

[srodtytul]Uprawnienie, a nie obowiązek[/srodtytul]

Korzystanie z dodatkowego urlopu jest fakultatywne, co oznacza uprawnienie do wzięcia takiego urlopu, a nie obowiązek. Jeżeli pracownica złoży wniosek o dodatkowy urlop, pracodawca będzie musiał go uwzględnić.

W określonych przypadkach prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego za okresy tych urlopów przysługuje także pracownikowi ojcu wychowującemu dziecko, któremu ponadto przyznano prawo do urlopu ojcowskiego.

[srodtytul]Na etatowcach nie koniec[/srodtytul]

Na takich samych zasadach jak pracownicom i pracownikom dodatkowy zasiłek macierzyński przysługuje także pozostałym ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu, np. zleceniobiorcom lub osobom prowadzącym pozarolniczą działalność.

[ramka][b]Gdzie szukać przepisów[/b]

- art. 180, 1821, 1822, 1823, 183 ustawy z 26 czerwca 1974 r. [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=16CE313132751414394A91DEB4DDED31?n=1&id=76037&wid=337521]Kodeks pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)[/link],

- art. 29, 29a, 36 ust. 1, art. 48 ust. 1 i art. 43 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=176768]ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.)[/link], w tym artykule ustawa zasiłkowa. [/ramka]

[srodtytul]ZUS SFINANSUJE DODATKOWY CZAS Z DZIECKIEM[/srodtytul]

[b]O maksymalnie dwa lub trzy tygodnie pracownica może wydłużyć urlop macierzyński i tym samym okres otrzymywania zasiłku. I nie tylko ona ma takie możliwości[/b]

Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego w wymiarze podstawowym pracownica może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie jej dodatkowego urlopu, za który przysługuje jej zasiłek macierzyński.

Dodatkowy urlop i zasiłek macierzyński przysługuje w 2010 r. w wymiarze do dwóch tygodni po urodzeniu jednego dziecka i trzech tygodni, gdy przy jednym porodzie urodzi się więcej niż jedno dziecko.

[srodtytul]Nie dla wszystkich[/srodtytul]

Dodatkowy urlop i zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy:

- która urodzi dziecko po 31 grudnia 2009 r. i będzie z tego tytułu korzystała z urlopu i zasiłku macierzyńskiego,

- której urlop i zasiłek macierzyński przysługiwał 31 grudnia 2009 r.

[srodtytul]Uwaga na terminy[/srodtytul]

Pisemny wniosek o dodatkowy urlop i zasiłek macierzyński pracownica powinna złożyć pracodawcy w terminie nie krótszym niż siedem dni przed rozpoczęciem korzystania z tego dodatkowego urlopu. Ale zasiłek macierzyński za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego przysługuje także wówczas, gdy pracownica złoży wniosek później, a pracodawca udzieli jej tego urlopu.

We wniosku pracownica powinna określić okres, w którym chce korzystać z dodatkowego urlopu i zasiłku. Musi przy tym pamiętać, że może on zostać udzielony jednorazowo na okres tygodnia albo dwóch tygodni, a nie np. na dziesięć dni. I tylko na okres przypadający bezpośrednio po wykorzystaniu podstawowego urlopu macierzyńskiego.

[srodtytul]Śmierć zmienia długość opieki[/srodtytul]

Gdy w okresie udzielonego pracownicy dodatkowego urlopu macierzyńskiego nastąpi zgon dziecka, to pracownica zachowuje prawo do tego urlopu i zasiłku macierzyńskiego. Może z niego korzystać jeszcze przez siedem dni od dnia śmierci dziecka, jednak nie dłużej niż do ostatniego dnia, na który ten dodatkowy urlop został jej udzielony.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pracownica korzystała z podstawowego urlopu macierzyńskiego do 4 stycznia 2010 r., a następnie wystąpiła z wnioskiem o dodatkowy urlop macierzyński na okres od 5 do 18 stycznia 2010 r. 14 stycznia 2010 r. dziecko pracownicy zmarło.

Może ona nadal korzystać z dodatkowego urlopu i zasiłku macierzyńskiego do 18 stycznia 2010 r.[/ramka]

Jeżeli pracownica korzysta z dodatkowego urlopu i zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia więcej niż jednego dziecka i jedno lub więcej dzieci zmarło, wówczas urlop i zasiłek macierzyński przysługuje w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pracownica korzystała do 2 stycznia 2010 r. z tytułu urodzenia bliźniąt z 31 tygodni urlopu i zasiłku macierzyńskiego.

Od 3 do 23 stycznia 2010 r. (3 tygodnie = 21 dni) przebywa na udzielonym na jej wniosek dodatkowym urlopie, za który otrzymuje zasiłek macierzyński.

7 stycznia jedno z dzieci zmarło. Zatem pracownica zachowuje prawo do dodatkowego urlopu i zasiłku macierzyńskiego do 16 stycznia 2010 r. Są to dwa tygodnie przysługujące na jedno dziecko, licząc od dnia rozpoczęcia korzystania z dodatkowego urlopu.[/ramka]

[srodtytul]Tata też może skorzystać…[/srodtytul]

W określonych przypadkach prawo do dodatkowego urlopu i zasiłku macierzyńskiego przysługuje także pracownikowi ojcu wychowującemu dziecko. Może on wystąpić z wnioskiem o taki urlop, gdy pracownica matka dziecka:

- wykorzystała przysługujący jej urlop macierzyński w pełnym wymiarze i nie zamierza korzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego lub

- zrezygnowała z urlopu macierzyńskiego po wykorzystaniu 14 tygodni, a z pozostałej części tego urlopu korzystał on sam.

Ojciec dziecka może korzystać z dodatkowego urlopu i zasiłku macierzyńskiego także wtedy, gdy nastąpił zgon pracownicy w trakcie udzielonego jej dodatkowego urlopu i zasiłku macierzyńskiego.

Zachowuje wówczas prawo do pozostałej, niewykorzystanej przez pracownicę, części dodatkowego urlopu i zasiłku macierzyńskiego.

[srodtytul]…pamiętając o formalnościach[/srodtytul]

Pracownik ojciec wychowujący dziecko, który występuje o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, gdy matka dziecka korzystała z zasiłku macierzyńskiego, we wniosku o wypłatę zasiłku powinien wskazać datę zakończenia urlopu macierzyńskiego i pobierania zasiłku macierzyńskiego przez matkę dziecka. Dodatkowo, jeżeli zasiłek macierzyński będzie wypłacał oddział ZUS, do wniosku musi dołączyć zaświadczenie pracodawcy o okresie udzielonego mu dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

[ramka][b]Zatrudnienie zmniejsza proporcjonalnie wypłatę[/b]

Pracownica, która jest uprawniona do dodatkowego urlopu macierzyńskiego, może w czasie tego urlopu pracować dla swojego pracodawcy, jednak w wymiarze nie wyższym niż połowa całego etatu. Jeżeli zdecyduje się skorzystać z tego uprawnienia, powinna złożyć pracodawcy wniosek w terminie nie krótszym niż siedem dni przed rozpoczęciem wykonywania pracy.

We wniosku wskazuje wymiar czasu pracy i okres, w którym chce pracować w czasie dodatkowego urlopu. Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek pracownicy i dodatkowego urlopu macierzyńskiego udziela jej na pozostałą część dobowego wymiaru czasu pracy.

W takim wypadku wysokość zasiłku macierzyńskiego zostanie pomniejszona proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, w którym pracownica wykonuje pracę korzystając z dodatkowego urlopu macierzyńskiego.

[b]Uwaga:[/b] Ta zasada dotyczy wyłącznie pracowników i nie ma zastosowania do pozostałych ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu chorobowemu. [/ramka]

[srodtytul]RODZICE ADOPCYJNI MAJĄ TAKIE SAME PRAWA[/srodtytul]

[b]Oni też mogą dłużej przebywać z maluchem przyjętym na wychowanie i za ten okres dostawać świadczenie pieniężne. Dopóki nie skończy on siedmiu lub dziesięciu lat[/b]

Po wykorzystaniu podstawowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i pobieranego za ten okres zasiłku macierzyńskiego rodzice adopcyjni mogą po 31 grudnia 2009 r. ubiegać się o dodatkowy urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego i zasiłek macierzyński za ten okres. W 2010 r. otrzymają do dwóch płatnych tygodni, jeżeli na wychowanie przyjęli jedno dziecko, a do trzech tygodni, gdy adoptowali jednocześnie co najmniej dwoje dzieci.

[srodtytul]O kogo chodzi[/srodtytul]

Kim są rodzice adopcyjni? To ubezpieczeni, którzy:

- przyjmą na wychowanie dziecko w wieku do siódmego roku życia (dziecko, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10 roku życia) i wystąpią z wnioskiem do sądu o wszczęcie postępowania w sprawie jego przysposobienia albo

- przyjmą takie dziecko na wychowanie w ramach rodziny zastępczej (z wyjątkiem rodziny zastępczej zawodowej niespokrewnionej z dzieckiem).

Rodzice, czyli zarówno pracownice, jak i pracownicy. Wszyscy na takich samych zasadach mogą korzystać z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i zasiłku.

Aby otrzymać dodatkowy urlop i przysługujący w tym okresie zasiłek macierzyński, pracownica musi wystąpić do pracodawcy z pisemnym wnioskiem o jego udzielenie. Określa w nim okres, w którym zamierza z takiego urlopu korzystać. Musi przy tym pamiętać, że ten dodatkowy urlop ma przypadać bezpośrednio po podstawowym urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego.

[srodtytul]Kiedy złożyć pismo[/srodtytul]

Wniosek powinien zostać złożony nie później niż siedem dni przed zamierzoną datą rozpoczęcia dodatkowego urlopu. Ale w razie niezachowania tego terminu, jeżeli pracodawca takiego dodatkowego urlopu udzieli, za cały okres przysługuje zasiłek macierzyński.

[srodtytul]Ważna jest granica wieku[/srodtytul]

Zasadą jest, że dodatkowy urlop i zasiłek macierzyński z racji adopcji przysługuje nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko siódmego lub odpowiednio dziesiątego roku życia.

Jeżeli zatem w tym czasie dziecko ukończy ten wiek, wówczas urlop i zasiłek macierzyński należą się nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko siódmego (dziesiątego) roku życia.

[ramka][b]Przykład [/b]

Pracownica korzystała do 6 stycznia 2010 r. z urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie. Od 7 stycznia 2010 r. jest na dodatkowym urlopie na warunkach macierzyńskiego, udzielonym jej do 20 stycznia 2010 r. (dwa tygodnie).

W tym czasie, 18 stycznia 2010 r., dziecko skończy siedem lat. Zatem pracownica może korzystać z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego tylko do 17 stycznia 2001 r.[/ramka]

Może się zdarzyć, że w pierwszych dziewięciu tygodniach podstawowego urlopu dziecko skończy siedem (dziesięć) lat i w związku z tym pracownica korzysta z minimalnego wymiaru tego urlopu (dziewięć tygodni). Wówczas po zakończeniu tego urlopu może skorzystać w 2010 r. z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego przez tydzień.

[srodtytul]URLOP OJCOWSKI NIE JEST DARMOWY[/srodtytul]

[b]Pieniądze przysługują za siedem dni z potomkiem, nawet jeśli się urodził w 2009 r. Dlatego że tata ma prawo spędzić z nim tydzień, dopóki nie ukończy 12 miesięcy[/b]

Nowym uprawnieniem, wprowadzonym od 1 stycznia 2010 r., jest urlop ojcowski dla pracownika ojca wychowującego dziecko, za który przysługuje mu zasiłek macierzyński.

W 2010 r. pracownik może skorzystać z tego urlopu i zasiłku w wymiarze jednego tygodnia.

[srodtytul]Co musi, a co może [/srodtytul]

Pracownik ojciec wychowujący dziecko:

1. musi wykorzystać urlop ojcowski przed ukończeniem przez dziecko 12 miesięcy życia,

2. może wykorzystać urlop ojcowski w dowolnie wybranym przez siebie okresie (z uwzględnieniem warunku wiekowego), nawet w tym samym czasie, w którym matka dziecka korzysta z urlopu macierzyńskiego, z dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo gdy już te urlopy wykorzystała.

Wynika z tego, że może skorzystać z urlopu ojcowskiego i zasiłku macierzyńskiego za okres tego urlopu także na dziecko urodzone przed 1 stycznia 2010 r.

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Pracownik wystąpił z wnioskiem o udzielenie urlopu ojcowskiego na dziecko urodzone 5 stycznia 2009 r. Pracodawca udzielił mu tego urlopu i wypłacił zasiłek macierzyński tylko za okres od 1 do 4 stycznia 2010 r.

Prawo do urlopu ojcowskiego przysługuje bowiem dopiero od 1 stycznia 2010 r. w wymiarze jednego tygodnia, ale nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy życia.[/ramka]

[ramka][b]Przykład 2[/b]

Pracownica korzystała z urlopu i zasiłku macierzyńskiego na dziecko urodzone 23 marca 2009 r. od tego dnia do 9 sierpnia 2009 r. (140 dni). Pracownik wystąpił do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie urlopu ojcowskiego w okresie od 6 do 12 stycznia 2010 r. (jeden tydzień).

Ponieważ dziecko nie ukończyło jeszcze 12 miesięcy życia, pracodawca udzielił mu tego urlopu na okres wskazany we wniosku i wypłacił za ten okres zasiłek macierzyński.[/ramka]

[ramka][b]Przykład 3[/b]

Pracownica korzystała z urlopu i zasiłku macierzyńskiego z tytułu urodzenia dziecka do 10 stycznia 2010 r. Następnie od 11 do 24 stycznia 2010 r. (dwa tygodnie) przebywa na dodatkowym urlopie i zasiłku macierzyńskim.

Jej mąż, ojciec wychowujący dziecko, wystąpił do swojego pracodawcy z wnioskiem o udzielenie urlopu ojcowskiego na okres od 13 do 19 stycznia 2010 r. (jeden tydzień) i za ten okres otrzymał zasiłek macierzyński[/ramka]

[srodtytul]Po rozwiązaniu umowy[/srodtytul]

Zasiłek macierzyński przysługuje w 2010 r. pracownikowi ojcu wychowującemu dziecko za okres urlopu ojcowskiego w wymiarze jednego tygodnia, także w przypadku gdy w czasie korzystania z tego urlopu z pracownikiem zostanie rozwiązana umowa o pracę i w związku z tym ustanie ubezpieczenie chorobowe.

[ramka][b]Przykład 4[/b]

Z pracownikiem rozwiązano umowę o pracę 8 stycznia 2010 r. Wcześniej, 4 stycznia 2010 r., wystąpił do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie urlopu ojcowskiego na dziecko urodzone 23 września 2009 r. na okres jednego tygodnia, od 8 do 14 stycznia 2010 r. W związku z tym że dziecko nie ukończyło 12 miesięcy życia, pracownik ma prawo do urlopu ojcowskiego.

Jednak ze względu na ustanie zatrudnienia 8 stycznia 2010 r. pracodawca udzielił tego urlopu tylko na ten jeden dzień i wypłacił pracownikowi zasiłek macierzyński. Za okres od 9 do 14 stycznia 2010 r. zasiłek macierzyński wypłaca oddział ZUS właściwy według miejsca zamieszkania pracownika.[/ramka]

[srodtytul]Warunki formalne[/srodtytul]

Pracownik ojciec wychowujący dziecko, który chce skorzystać z urlopu ojcowskiego i otrzymać za ten okres zasiłek macierzyński, powinien złożyć pracodawcy wniosek o udzielenie urlopu, zachowując termin siedmiu dni przed dniem, w którym zamierza rozpocząć korzystanie z tego urlopu. Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego przysługuje jednak także wtedy, gdy termin ten nie zostanie przez pracownika dochowany.

Do wniosku o urlop ojcowski pracownik powinien dołączyć skrócony odpis aktu urodzenia dziecka na potwierdzenie, że dziecko nie ukończyło jeszcze 12 miesięcy życia. Dodatkowo, w celu wypłaty zasiłku macierzyńskiego, pracownik musi złożyć pisemne oświadczenie, że zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego nie został pobrany z innego tytułu.

Jeżeli zasiłek macierzyński z tytułu urlopu ojcowskiego będzie wypłacał oddział ZUS za okres po ustaniu zatrudnienia pracownika, wymagane jest także zaświadczenie pracodawcy o udzielonym urlopie ojcowskim oraz zaświadczenie płatnika składek (pracodawcy) na druku ZUS Z-3.

[srodtytul]ŚWIADCZENIE NALEŻY SIĘ TEŻ ZLECENIOBIORCOM I PRZEDSIĘBIORCOM[/srodtytul]

[b]Otrzymają je zatem wszystkie osoby, które nie są w stosunkach pracy, ale podlegają ubezpieczeniu chorobowemu[/b]

Prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu ojcowskiego jest uprawnieniem pracowniczym, wynikającym z kodeksu pracy. Ale przepisy w zakresie zasiłku macierzyńskiego dają prawo do tego świadczenia wszystkim ubezpieczonym podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu.

A więc otrzymają je także osoby, które np. pracują na umowę-zlecenie, prowadzą pozarolniczą działalność czy współpracują przy wykonywaniu umowy-zlecenia lub prowadzonej działalności.

[srodtytul]Przez okresy kodeksowe[/srodtytul]

Takie osoby będą dostawać zasiłek macierzyński przez ustalony w kodeksie pracy:

- okres urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego,

- a od 1 stycznia 2010 r. także okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu ojcowskiego.

Prawo do zasiłku macierzyńskiego przez okres dodatkowego urlopu przysługuje także osobom:

- pobierającym zasiłek macierzyński za okres po ustaniu zatrudnienia,

- pobierającym zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia dziecka w czasie urlopu wychowawczego.

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Z pracownicą będącą w ciąży pracodawca rozwiązał w 2009 r. stosunek pracy z powodu upadłości firmy. Ponieważ nie było dla niej innego zatrudnienia, do dnia porodu pobierała z ZUS zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego, a następnie zasiłek macierzyński do 6 stycznia 2010 r.

Osoba ta wystąpiła 4 stycznia 2010 r. do oddziału ZUS z wnioskiem o przedłużenie okresu wypłaty zasiłku macierzyńskiego od 7 do 20 stycznia 2010 r. Oddział ZUS dokona wypłaty zasiłku za ten okres.[/ramka]

[ramka][b]Przykład 2[/b]

Pracownica, korzystająca z urlopu wychowawczego do 30 czerwca 2010 r., urodziła dziecko 2 stycznia 2010 r. Z tego tytułu ma prawo do zasiłku macierzyńskiego do 7 maja 2010 r. (18 tygodni).

Po zakończeniu pobierania go może wystąpić z wnioskiem o przedłużenie jego wypłaty za dodatkowy, dwutygodniowy okres od 8 maja 2010 r.[/ramka]

[srodtytul]Potrzebny wniosek[/srodtytul]

Ubezpieczeni niebędący pracownikami, osoby pobierające zasiłek macierzyński po ustaniu zatrudnienia i osoby pobierające zasiłek macierzyński z tytułu urodzenia dziecka w czasie urlopu wychowawczego, powinny w celu wypłaty zasiłku macierzyńskiego w przedłużonym okresie złożyć wniosek przed rozpoczęciem korzystania z zasiłku za ten dodatkowy okres.

Oznacza to, że wniosek powinien zostać złożony najpóźniej w dniu poprzedzającym rozpoczęcie korzystania z zasiłku za dodatkowy okres. Jeżeli termin ten nie zostanie zachowany, zasiłek macierzyński nie będzie wypłacony.

[b]Zobacz [link=http://www.rp.pl/galeria/56656,2,418413.html]jakiej kwoty można się spodziewać[/link][/b]