Profesor Marcin Zieleniecki, wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej, oraz profesor Gertruda Uścińska, prezes ZUS, przedstawili we wtorek w Radzie Dialogu Społecznego (RDS) szczegóły zmian w przepisach emerytalnych.

Tylko jedna podwyżka rocznie

Związkowcy i pracodawcy zasiadający w zespole ds. ubezpieczeń społecznych RDS dopytywali o szczegóły propozycji rządu, która ma zostać przygotowana jeszcze w tym roku i przesłana do Sejmu. Jedna z rekomendacji dotyczy ponad miliona emerytów i rencistów, którzy dorabiają do swojego świadczenia na umowach o pracę czy zlecenia, od których przedsiębiorcy opłacają składki do ZUS. Obecnie taki emeryt czy rencista może raz na kwartał złożyć w ZUS wniosek o przeliczenie jego świadczenia. Pracownik Zakładu dolicza mu wtedy nowy staż ubezpieczenia czy zapłacone składki do wysokości świadczenia. Ze względu na liczbę takich wniosków jest to jednak zadanie bardzo czasochłonne. Dlatego rząd w swoich rekomendacjach proponuje, aby przeliczanie było możliwe tylko raz w roku. Emeryci i renciści dorabiający do swoich świadczeń nie powinni na tym stracić, znacznie rzadziej niż obecnie będą jednak dostawali podwyżki świadczeń.

Droższe pomostówki

Związkowcy dopytywali także o propozycję podwyższenia składki płaconej przez przedsiębiorców na Fundusz Emerytur Pomostowych. Obecnie każdy przedsiębiorca zatrudniający pracownika na stanowisku wpisanym na listę zawodów wykonywanych w szczególnych warunkach musi zapłacić dodatkowo 1,5 proc. składki od jego wynagrodzenia. W związku z tym, że rząd planuje poszerzyć liczbę zawodów wpisanych na listę uprawnionych do pomostówki, proponuje także podniesienie stawki składki do 7 proc.

– To bardzo duża podwyżka dla dużych firm, zatrudniających po kilka tysięcy takich pracowników – tłumaczył Bogdan Grzybowski, ekspert OPZZ. – Jeśli obecnie taka składka wynosi przeciętnie około 50 zł miesięcznie, po zmianach wzrośnie do 280 zł miesięcznie. Dla małej firmy może to nie będzie problem, aby zapłacić wyższą składkę. Dla przedsiębiorstwa, które zatrudnia przykładowo tysiąc takich pracowników, podwyższenie składki może być powodem ogłoszenia upadłości – uważa Grzybowski.

– Podwyższona składka ma pokryć zwiększone wydatki na emerytury pomostowe po zmianach – tłumaczył wiceminister Marcin Zieleniecki.

Co dalej z OFE

Przedstawiciele biznesu dopytywali też o rekomendacje dotyczące przeniesienia reszty środków zebranych do tej pory w otwartych funduszach emerytalnych na konto Funduszu Rezerwy Demograficznej czy też na proponowane przez wicepremiera Mateusza Morawieckiego nowe pracownicze plany kapitałowe. Partnerzy społeczni nie dostali jasnej odpowiedzi, jak ma wyglądać nowy system. Nie dowiedzieli się również, jak zostaną podzielone środki z OFE między państwowym Funduszem Rezerwy Demograficznej i pracowniczymi planami kapitałowymi, które będą zarządzane przez podmioty z rynku finansowego.

Nieznany jest także terminarz wdrażania rekomendacji rządu w życie. Wiadomo tylko, że RDS nie zdąży wydać opinii w wyznaczonym terminie. Rząd, przesyłając dokumenty do konsultacji, dał na odpowiedź 21 dni, termin mija 6 grudnia. Nawet gdyby udało się go wydłużyć, rząd ma przesłać Sejmowi swoje rekomendacje wynikające z przeglądu emerytalnego do końca tego roku.

Wszystko więc wskazuje na to, że nie uda się osiągnąć porozumienia w radzie, tym bardziej że, jak można sądzić z wyjaśnień rządu, rekomendacje zostały przygotowane bardzo ogólnikowo, a szczegóły propozycji poznamy dopiero po przygotowaniu przez rząd projektów nowelizacji ustaw.

Opinia dla „Rz"

prof. Gertruda Uścińska, prezes ZUS

Obecne zasady, które dają możliwość przeliczania świadczeń co kwartał, stanowią dla ZUS ogromne obciążenie. Obliczyliśmy, że w ciągu roku pracownicy ZUS podejmują ponad 4 mln takich działań. Każda taka decyzja przeliczeniowa wymaga bowiem wykonania pracy podobnej do ustalenia prawa do świadczenia. To zbyt duże obciążenie administracyjne dla Zakładu, a nakład pracy nie jest uzasadniony. Proponujemy także inne zmiany zmierzające do uporządkowania tytułów podlegania ubezpieczeniom, które nie przystają do obecnych realiów. A także zmiany dotyczące osób z bardzo krótkim stażem ubezpieczenia, a więc bardzo niskimi świadczeniami. Najniższa emerytura wypłacana obecnie przez ZUS wynosi 35 groszy.