Anna Abramowska
Od roku obowiązują przyjaźniejsze zasady naliczania zasiłków dla przedsiębiorców, którzy zachorowali w pierwszym miesiącu ubezpieczenia. Dzięki ustawie z 21 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2013 r., poz. 996) osoba prowadząca własny biznes, która w nieodległej przeszłości miała inny tytuł do ubezpieczenia chorobowego, może liczyć na wyższe świadczenie.
Co do zasady zasiłek dla przedsiębiorcy, który zachorował przed upływem pierwszego miesiąca kalendarzowego ubezpieczenia z biznesu, liczy się od najniższej podstawy wymiaru składek po odliczeniu 13,71 proc. z tej kwoty. Dzieje się tak nawet wtedy, gdy biznesmen zadeklarował zamiar opłacania składki chorobowej od znacznie wyższej podstawy.
Jeśli więc chodzi o osoby, które korzystają z możliwości opłacania składek od ulgowej podstawy (30 proc. minimalnej płacy), będzie to w 2015 r. 525 zł pomniejszone o 13,71 proc. ZUS naliczy wtedy świadczenie od bazy równej 453,02 zł. Wyższy zasiłek dostanie przedsiębiorca, który opłaca najniższe składki bez prawa do ulgi. Podstawą do jego ustalenia jest wtedy kwota 2049,73 zł (2375,40 zł pomniejszona o 13,71 proc.).
Od roku od tej zasady obowiązuje jednak odstępstwo. Może na nim skorzystać przedsiębiorca, który wykaże, że przystąpił do ubezpieczenia chorobowego z biznesu nie później niż 30. dnia od ustania tego ubezpieczenia z wcześniejszego tytułu. Jeśli zachoruje:
- w pierwszym kalendarzowym miesiącu ubezpieczenia chorobowego z działalności albo
- w drugim jego miesiącu, gdy ten pierwszy był niepełnym kalendarzowym miesiącem ubezpieczenia,
podstawą wymiaru należnego mu zasiłku będzie przychód za pierwszy miesiąc ubezpieczenia, po uzupełnieniu do pełnej miesięcznej kwoty, od której zostałaby opłacona składka chorobowa, gdyby przedsiębiorca podlegał temu ubezpieczeniu przez pełny miesiąc kalendarzowy.
Oznacza to, że ZUS uzupełnia ten przychód także za okres niezdolności do pracy przypadającej w pierwszym kalendarzowym miesiącu ubezpieczenia chorobowego, za który ubezpieczony ma prawo do zasiłku. Oczywiście kwota po uzupełnieniu nie może być wyższa niż maksymalna podstawa dobrowolnie opłacanej składki chorobowej (w 2015 r. – 9897,50 zł), pomniejszona o 13,71 proc. Najwyższa baza, od której ZUS wyliczy zasiłek, może więc wynieść nawet 8540,55 zł.
Jest więc o co zabiegać. Oczywiście nie każdy dostanie zasiłek chorobowy liczony od tak korzystnej podstawy. Aby to w ogóle było możliwe, trzeba opłacać wszystkie składki na ZUS od maksymalnego pułapu. Nie ma możliwości podniesienia tylko podstawy składki chorobowej przy wyborze najniższych kosztów na składki emerytalno-rentowe.
Ta „inwestycja" w wysokie świadczenie chorobowe dla osoby, której dopiero co zakończyło się ubezpieczenie chorobowe z innego tytułu, nie musi być długoterminowa. Jak każdego przedsiębiorcę obowiązuje ją o prawda 90-dniowy okres wyczekiwania na świadczenie. Jednak uwzględnia się tu poprzednie ubezpieczenie chorobowe, jeśli ustało nie wcześniej niż 30 dni przed tym z biznesu.
Jednak nie każdy poprzedni okres ubezpieczenia chorobowego pozwala uzupełnić podstawę zasiłku z biznesu. Spełznie na niczym m.in. plan wypisania się z tego ubezpieczenia i przystąpienie do niego na nowo po przerwie krótszej niż 30-dniowa. Jeśli przedsiębiorca nie zawiesi biznesu i nadal będzie łożył składki społeczne, a zrezygnuje na krótki okres tylko z dobrowolnego chorobowego, to ZUS nie uzupełni podstawy jego zasiłku. Tak samo będzie, gdy poprzedni tytuł ubezpieczenia co prawda zawiera inny czteroznakowy kod tytułu do ubezpieczenia, ale ten sam kod dwuznakowy. Chodzi np. o osobę prowadzącą działalność, zarejestrowaną w ZUS z kodem 0510, która bez dnia przerwy lub po pauzie krótszej niż 30-dniowa zgłosiła się do ubezpieczeń jako osoba współpracująca z kodem 0511.
