Według [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2008/DU2008Nr164poz1027a.asp]ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.[/link]; dalej ustawa zdrowotna) osoba prowadząca działalność gospodarczą to taka, o której mowa w art. 8 ust. 6 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2009/DU2009Nr205poz1585.asp]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)[/link].

[srodtytul]Duża grupa[/srodtytul]

Zgodnie z tym ostatnim przepisem są to nie tylko osoby działające na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub przepisów szczególnych. Do tej grupy zalicza się również:

- twórców i artystów,

- osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów uzyskiwanych przez osoby fizyczne oraz wykonujące wolny zawód, z którego przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,

- wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,

- osoby prowadzące niepubliczną szkołę, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty,

- osoby współpracujące z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą, tj. małżonka, dziecko własne, dziecko drugiego małżonka, dziecko przysposobione, rodzica, macochę i ojczyma oraz osobę przysposabiającą, jeżeli pozostaje z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracuje przy prowadzeniu działalności.

Obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają osoby spełniające warunki do objęcia ubezpieczeniami społecznymi, które prowadzą działalność lub z nimi współpracują. Nie dotyczy to tych, którzy zawiesili wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. W ich przypadku stosuje się zasady o dobrowolnym ubezpieczeniu zdrowotnym.

[srodtytul]Podstawa i składka[/srodtytul]

Podstawę wymiaru składki zdrowotnej stanowi dla przedsiębiorców kwota zadeklarowana, nie niższa niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale poprzedniego roku, włącznie z wypłatami z zysku. Składka w nowej wysokości obowiązuje od 1 stycznia do 31 grudnia danego roku. Najniższa jej podstawa na 2011 r. wynosi 2704,31 zł.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne jest dla wszystkich ubezpieczonych jednakowa. Od 1 stycznia 2007 r. wynosi 9 proc. podstawy wymiaru. Oznacza to, że składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2011 r., począwszy od składek należnych od 1 stycznia 2011 r., nie może być niższa niż 243,39 zł (9 proc. x 2704,31 zł podstawy wymiaru).

Składkę tę za siebie i osobę współpracującą oblicza, odprowadza do ZUS i finansuje ze środków własnych osoba prowadząca pozarolniczą działalność.

[srodtytul]Niepełny miesiąc[/srodtytul]

Składka zdrowotna nie podlega proporcjonalnemu pomniejszeniu za okresy pobierania zasiłków przyznanych na podstawie przepisów o ubezpieczeniu chorobowym i wypadkowym. Nie jest też proporcjonalnie redukowana za okresy pobierania zasiłku macierzyńskiego nabytego z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, jeżeli działalność w okresie pobierania zasiłku jest prowadzona.

Oznacza to, że gdy osoba prowadząca pozarolniczą działalność przebywa na zasiłku przez cały miesiąc bądź jego część, składka na ubezpieczenie zdrowotne powinna być odprowadzana za ten miesiąc w pełnej wysokości.

[b]243,39 zł tyle wynosi składka zdrowotna dla osób prowadzących działalność gospodarczą w 2011 r.[/b]

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Pan Jan jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą. W okresie od 1 do 20 lutego 2011 r. pobierał zasiłek chorobowy.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne należna za luty 2011 r. nie jest proporcjonalnie zmniejszana. Pan Jan będzie musiał ją zapłacić w pełnej wysokości, czyli 243,39 zł.[/ramka]

[srodtytul]Z każdego tytułu[/srodtytul]

W przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, składkę zdrowotną opłaca z każdego z nich odrębnie.

Będzie tak np. wtedy, gdy osoba prowadząca pozarolniczą działalność jednocześnie:

- jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę,

- pozostaje w stosunku służbowym,

- jest zatrudniona na podstawie umowy-zlecenia,

- ma prawo do świadczenia emerytalnego lub rentowego (chyba że pobiera świadczenie emerytalne lub rentowe w miesięcznej wysokości nieprzekraczającej kwoty minimalnego wynagrodzenia, a uzyskiwane dodatkowe przychody z działalności nie przekraczają miesięcznie 50 proc. kwoty najniższej emerytury lub opłaca podatek dochodowy w formie karty podatkowej).

[ramka][b]Przykład 2[/b]

Pan Antoni od stycznia 2007 r. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Od stycznia 2011 r. zaczął wykonywać jednocześnie pracę w ramach stosunku pracy.

Z uwagi na to, że obecnie uzyskuje przychody z dwóch tytułów, zobowiązany jest do opłacania dwóch składek zdrowotnych.[/ramka]

Analogicznie, jeżeli przedsiębiorca uzyskuje przychody z kilku rodzajów działalności gospodarczej, to płaci składkę odrębnie od każdego rodzaju działalności. Musi to czynić, nawet gdy uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki w ramach tego samego rodzaju działalności (np. jest wspólnikiem w dwóch spółkach jawnych).

[ramka][b]Przykład 3[/b]

Pan Marek od września 2010 r. jest wspólnikiem spółki cywilnej. Jednocześnie od lutego 2011 r. został wspólnikiem spółki jawnej.

Ponieważ uzyskuje przychody z dwóch rodzajów działalności, od lutego 2011 r. zobowiązany jest do opłacania dwóch składek na ubezpieczenie zdrowotne.

[/ramka]

[i]Tomasz Broniszewski jest adwokatem w Bytomiu, Ewelina Chrobot-Broniszewska jest asystentem sędziego w Sądzie Apelacyjnym w Katowicach[/i]