Za dwa tygodnie będą bowiem otrzymywać to świadczenie na takich samych zasadach co pracownicy. To efekt zmiany z 11 kwietnia 2008 r. (DzU nr 93, poz. 582) ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Nowelizacja zrealizowała wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 6 marca 2007 r. (P 45/06; DzU z 2007 r. nr 47, poz. 318). Trybunał zakwestionował zarezerwowanie prawa do zasiłku opiekuńczego na chore dziecko do 14 lat oraz na innego członka rodziny tylko dla osób podlegających obowiązkowemu ubezpieczeniu chorobowemu, czyli dla pracowników, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz poborowych odbywających służbę zastępczą. Od daty publikacji orzeczenia (co nastąpiło 16 marca 2007 r.) zasiłek ten przysługuje również osobom objętym dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym, o ile do niego przystąpiły. Chodzi m.in. o prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą, zleceniobiorców i chałupników.
Od 16 marca 2007 r. ZUS przyznawał już zasiłki opiekuńcze ubezpieczonym dobrowolnie nawet z mocą wsteczną, jeśli odpowiednio udokumentowali do nich prawo. Formalnym wyrazem akceptacji wyroku Trybunału jest opisywana nowela. Poszła ona jednak dalej, dając ubezpieczonym dobrowolnie prawo do tego zasiłku również na zdrowe dzieci do ośmiu lat, np. w razie nagłego zamknięcia przedszkola.
Na mocy znowelizowanej ustawy chorobowej zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu chorobowo (obowiązkowo lub dobrowolnie) zwolnionemu od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki nad:
> dzieckiem do ukończenia ośmiu lat w razie:
– nieprzewidzianego zamknię- cia żłobka, przedszkola lub szkoły; nieprzewidziane jest zamknięcie tych placówek, o którym zainteresowany dowiedział się w terminie krótszym niż siedem dni naprzód,
– porodu lub choroby małżonka stale opiekującego się potomkiem, jeżeli poród lub choroba uniemożliwia sprawowanie opieki,
– pobytu małżonka stale opiekującego się dzieckiem w stacjonarnym zakładzie opieki zdrowotnej,
> chorym dzieckiem do ukończenia 14 lat; za dzieci uważa się dzieci własne ubezpieczonego lub jego małżonka oraz przysposobione i obce przyjęte na wychowanie lub utrzymanie,
> innym chorym członkiem rodziny: małżonkiem, rodzicami, teściami, dziadkami, wnukami, rodzeństwem oraz dziećmi w wieku ponad 14 lat, jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym.
Zasiłek opiekuńczy przysługuje bez okresu wyczekiwania jedynie w trakcie ubezpieczenia chorobowego. Po ustaniu ubezpieczenia nie należy się. Jest wypłacany przez okres zwolnienia od wykonywania pracy z powodu konieczności osobistego sprawowania opieki, nie dłużej jednak niż przez:
- 60 dni w roku kalendarzowym, gdy chodzi o opiekę nad dziećmi do 14 lat,
- 14 dni – nad innymi chorymi członkami rodziny.
