Giełdowe spółki są filarem polskiej gospodarki

Firmy uwzględnione w najnowszej edycji Listy 500 „Rzeczpospolitej” wypracowały w 2024 r. w sumie ponad 2,6 bln zł przychodów ze sprzedaży. Ich łączny wynik operacyjny sięgnął 134 mld zł, a wynik netto 93,7 mld zł. Zatrudniały ponad 1,6 mln osób. Sprawdziliśmy, jak wygląda „giełdowa” reprezentacja Listy 500. Wnioski są ciekawe.

Rzut oka na wyniki

Na Liście 500 są 122 spółki notowane na warszawskiej giełdzie. To stanowi 24,4 proc. wszystkich firm z zestawienia „Rzeczpospolitej”.

Giełdowa grupa wypracowała w 2024 r. 1,2 bln zł przychodów, czyli ponad 46 proc. całości. Analiza danych pozwala wysnuć wniosek, że biznes spółek giełdowych cechuje wyższa efektywność (mierzona rentownością) niż niegiełdowych. Udział giełdowych emitentów w całkowitych zyskach firm z Listy jest stosunkowo duży – zarówno na poziomie wyniku na sprzedaży, jak i operacyjnego oraz netto. Giełdowa grupa 122 spółek w 2024 r. wypracowała łącznie 90,9 mld zł zysku operacyjnego, czyli 67,8 proc. całości. W przypadku wyniku netto jest to odpowiednio 59,8 mld zł i 63,8 proc.

Czytaj więcej

Biznes

Azoty chcą wejść w produkcję nitrocelulozy do amunicji

Grupa Azoty złożyła wniosek do Funduszu Inwestycji Kapitałowych MAP o środki na uruchomienie prod...

Giełdowe spółki są również solidnym płatnikiem do budżetu. Przypada na nie aż 80 proc. podatku dochodowego zapłaconego w 2024 r. przez wszystkie spółki z Listy 500. Natomiast pod względem udziału w zatrudnieniu dominacji już nie widać, choć udział ten też jest większy, niż mogłoby wynikać z liczby firm. 122 spółki giełdowe zatrudniają łącznie 677 tys. osób, co stanowi 42 proc. ze wspomnianych 1,6 mln osób.

Największą spółką na Liście 500 jest giełdowy Orlen. Wysokie pozycje zajmują też inne duże koncerny z udziałem Skarbu Państwa w akcjonariacie, takie jak PGE, PZU, PKO BP, KGHM, Enea i Tauron. Łącznie na tę grupę przypada niespełna 15 proc. giełdowych firm z Listy 500. Pozostałe 75 proc. to firmy giełdowe bez udziału SP.

Giełda jest potrzebna

Bartosz Margol, partner w PwC Polska, zwraca uwagę na ciekawy fakt: udział notowanych spółek na liście największych biznesów na poziomie około 24 proc. jest w zasadzie zbieżny z relacją kapitalizacji giełdy do naszego PKB (około 25 proc.), zatem dość trafnie prezentuje znaczenie rynku kapitałowego w finansowaniu polskiej gospodarki.

– Proporcje te znacznie odbiegają od analogicznych wskaźników dużych rozwiniętych gospodarek (znacząco powyżej 50 proc.) czy średniej UE (40–50 proc.). Co czasami ma sensowne uzasadnienie, może wynikać choćby z profilu gospodarki (np. produkcja vs nowe technologie) i „tradycyjnych” dla takiego profilu metod finansowania – komentuje ekspert. Zaznacza jednak, że Polska jest w bardzo specyficznym momencie rozwoju i stoi przed licznymi wyzwaniami – transformacja energetyczna, duże projekty infrastrukturalne, transformacja wynikająca ze zmian technologicznych i wykorzystania sztucznej inteligencji czy zwiększanie inwestycji w obronność.

Wszystko to będzie wymagało ogromnych nakładów kapitałowych i trudno wyobrazić sobie, by tak gigantyczna agenda mogła bazować wyłącznie na kredytach bankowych, bez znaczącego udziału rynku kapitałowego. – Giełda była, jest i zapewne będzie znakomitym motorem rozwoju biznesu, pod warunkiem że jej wykorzystanie przez emitentów i inwestorów następuje w sposób świadomy i zaplanowany. Notowanie na rynku kapitałowym niesie wiele korzyści i zalet niedostępnych dla innego rodzaju finansowania, ale również specyficzne koszty i obowiązki, które nakazują spojrzeć na giełdę znacznie szerzej niż jedynie jako źródło pozyskania kapitału – podsumowuje ekspert PwC.

Głosy emitentów

Spółki, które poprosiliśmy o komentarz, zgodnie twierdzą, że wejście na giełdę było dla nich momentem przełomowym.

– Nasz debiut uważam za jeden z moich największych sukcesów zawodowych. Bez tego nie bylibyśmy w miejscu, w którym jesteśmy dzisiaj, ale też trzeba przyznać, że obecność na giełdzie wiąże się z wyzwaniami w postaci rozległych obowiązków informacyjnych – zaznacza Jerzy Mirgos, prezes Mirbudu. O wyzwaniach wspominają wszyscy nasi rozmówcy.

– W przypadku firmy, która nie posiada strategicznego inwestora branżowego, a taką spółką jest Grupa Kęty, uważamy, że korzyści ze statusu spółki publicznej znacznie przekraczają niedogodności i koszty – ocenia Michał Malina, dyrektor ds. IR Grupy Kęty. Spółka jest notowana na GPW od 1996 r. Również w 1996 r. zadebiutował Boryszew.

– Jako dojrzała, dywidendowa spółka postrzegamy giełdę jako ważny element budowania wartości dla interesariuszy – mówi Anna Janocha, rzeczniczka Boryszewa.

Giełdowym weteranem jest też Ambra. – W ciągu 20 lat obecności na GPW Ambra przeszła drogę od debiutanta do lidera rynku win i napojów premium w regionie – mówi Katarzyna Koszarna, dyrektor ds. komunikacji korporacyjnej Ambry. Dodaje, że od momentu debiutu na giełdzie firma wypłaciła akcjonariuszom ponad 200 mln zł dywidendy, a wartość spółki wzrosła kilkakrotnie.

Pozytywnie decyzję o wejściu na giełdę ocenia też Budimex, który również jest hojnym płatnikiem dywidend i giełdowym weteranem. Zadebiutował na GPW 30 lat temu.

– Dla wielu naszych klientów, szczególnie w postępowaniach publicznych i na rynkach zagranicznych, fakt że jesteśmy notowani na GPW, stanowi dodatkowy atut – podkreśla Robert Noremberg z działu komunikacji Budimeksu.

Największą krajową spółką, ktorej akcje notowane są n a GPW pod względem kapitalizacji, jest PKO BP, obecnie wyceniane na 93 mld zł.