Niemcy – militarny kolos na (jeszcze) glinianych nogach

Stany Zjednoczone, a potem długo, długo nic. Tak wygląda zestawienie państw najwięcej wydających na szeroko pojęty obszar obronności w 2024 r., które właśnie opublikował Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem. I tak według szacunków jego analityków, w ubiegłym roku USA wydały na obronność 997 mld dolarów, co stanowiło 37 proc. wszystkich globalnych wydatków w tym obszarze. To jednak nie jest zaskoczenie. Taka sytuacja ma miejsce od lat – podobnie jak to, że Chiny z roku na rok wydają coraz więcej i teraz jest to już w przeliczeniu ponad 300 mld dolarów.

Niemcy prymusem wydatków na obronność

To, co się zmienia, to dynamiczna sytuacja w Europie. W naszym regionie zdecydowanie najwięcej na zbrojenia i armię wydaje Federacja Rosyjska. Choć budżet Moskwy, podobnie jak Chin, jest w pewnej mierze niejawny i ukrywany, to szwedzcy analitycy szacują te wydatki na ok. 150 mld dolarów.

Jak to wygląda w Europie Zachodniej? Nominalnie najwięcej wydaje Republika Federalna Niemiec. 88,5 mld dolarów oznacza czwarte miejsce na świecie. Patrząc przez pryzmat naszego kontynentu, za nimi jest Wielka Brytania (81,8 mld), a później Francja i tocząca wojnę Ukraina (po 64,7 mld). Później w tym zestawieniu są Polska i Włochy (po 38 mld euro), co daje odpowiednio 13. i 14. miejsce w świecie. Nawet jeśli dane SIPRI nieco przeszacowują nasz wysiłek, to ten wzrost w ostatnich latach jest imponujący. Jeszcze w 2020 r. było to nieco ponad 50 mld zł, w 2024 r. - prawie 140 mld zł.

Czytaj więcej

Biznes

Niemcy wreszcie ruszyli na zakupy zbrojeniowe i idą na rekord

W ubiegłym roku niemiecki parlament wydał zgodę na realizację 97 projektów zbrojeniowych, których...

Warto też docenić trud, jaki wykonują nasi zachodni sąsiedzi, którzy po latach niedostatecznych wydatków w 2024 r. wreszcie przekroczyli zalecany przez NATO próg co najmniej 2 proc. PKB wydawanych na obronność. W dużej mierze jest to efekt tzw. Sondervermögen, czyli specjalnego funduszu w wysokości 100 mld euro, który został stworzony w 2022 r. po inwazji Rosji na Ukrainę i teraz niemieckie wojsko z niego korzysta.

Te środki są już jednak praktycznie rozdysponowane na zakupy zbrojeniowe. Niemcy finansują z nich m.in. zakup 35 amerykańskich samolotów F-35 (prawie 10 mld euro), 60 śmigłowców transportowych Chinook (prawie 7 mld euro) czy czterech fregat F126 (ponad 5 mld euro). Wyczerpanie tego funduszu nie oznacza jednak końca zwiększonego finansowania na obronność, co jeszcze dwa lata temu wydawało się scenariuszem bazowym. Nowy rząd kanclerza Friedricha Merza już zapowiedział, że w ciągu najbliższych dziesięciu lat na obronność przeznaczy dodatkowe 500 mld euro, co oznacza średnio po 50 mld euro rocznie. To więcej niż tegoroczny budżet Polski na obronność.

W zdolnościach obronnych Niemiec wiele do nadrobienia

Problem w tym, że lata zaniedbań i chronicznego niedofinansowania Bundeswehry spowodowały, że jeśli chodzi o faktyczne zdolności, to obecnie niemieckie wojsko ma zdecydowanie mniejsze możliwości niż nieco mniej wydające Wielka Brytania i Francja. I to nawet jeśli weźmiemy pod uwagę tylko zdolności konwencjonalne, a przecież Londyn i Paryż mają do dyspozycji także swój arsenał nuklearny.

Czytaj więcej

Opinie Ekonomiczne

Maciej Miłosz: Niemiecka bazooka finansowa odpali przemysł

Setki miliardów euro na obronność, które chcą w najbliższych latach wydać nasi zachodni sąsiedzi,...

Jeśli chodzi o marynarkę wojenną, to Brytyjczycy dysponują dwoma lotniskowcami, a Francuzi jednym okrętem tego typu. Także zdolności podwodne, które łączone są z odstraszaniem atomowym, te dwa kraje mają znacznie bardziej rozwinięte niż nasi zachodni sąsiedzi. Niemcy zaczynają duże inwestycje w tym obszarze, ale do odbioru nowych okrętów minie kilka lat.

Jeśli chodzi o zdolności sił powietrznych, to nasi zachodni sąsiedzi właśnie nadrabiają stracony czas szczególnie w obszarze zdolności transportowych – 60 śmigłowców Chinook to bardzo duża liczba. Z kolei zakup samolotów F-35 będzie uzupełniał lukę, która powstanie po wycofaniu ze służby samolotów Tornado (pierwotny plan zakładał ich wycofanie już w… 2020 r.). Niemniej jednak obecnie zdolności powietrzne zarówno Wielkiej Brytanii, jak i Francji, której samoloty w ostatnich dniach odwiedziły Bazy Lotnictwa Taktycznego i Transportowego w Polsce, są znacznie większe.

Ta przewaga w tych dwóch domenach wynika w dużej mierze z położenia geograficznego – Brytyjczycy tradycyjnie jako państwo wyspiarskie mają bardzo rozbudowaną flotę i siły powietrzne, a Francuzi regularnie używają swojej armii w północnej części Afryki. Także gotowość do używania swoich sił zbrojnych jest zupełnie inna niż w Niemczech, które po zakończeniu zimnej wojny bardzo znacznie zredukowały swój potencjał wojskowy.