W sprawie zakończonej ostateczną decyzją wyszły na jaw nowe dowody. Strona chce uzyskać wznowienie postępowania w tej sprawie, ale upływ 5 lat od doręczenia decyzji uniemożliwi uchylenie decyzji. Czy strona może uzyskać przywrócenie tego 5-letniego terminu?
Nie.
Zgodnie z art. 145 § 1 pkt 5 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) w sprawie zakończonej ostateczną decyzją wznawia się postępowanie, jeżeli wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, ale nieznane organowi, który ją wydał. Podkreśla się, że „nowe okoliczności faktyczne", a także „nowe dowody" mogą stanowić podstawę wznowienia, jeżeli dotyczą przedmiotu sprawy i mają znaczenie prawne, czyli wpływ na zmianę treści decyzji w zasadniczych kwestiach (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 27 czerwca 2019 r., II SA/Łd 87/19, LEX nr 2695834). W myśl art. 146 § 1 k.p.a. uchylenie decyzji z omawianej przyczyny nie może nastąpić, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło 5 lat. W orzecznictwie przyjmuje się, że ten termin ma charakter materialnoprawny. Nie przerywa go żadna czynność procesowa, nie może być przywrócony, a jego upływ organ musi uwzględnić z urzędu. Nie przerywa go także zawieszenie postępowania (por. np. wyrok WSA w Kielcach z 23 maja 2019 r., II SA/Ke 283/19, LEX nr 2682120). Bieg terminu z art. 146 § 1 k.p.a. należy liczyć od daty ostatniego doręczenia decyzji stronom biorącym udział w postępowaniu, które podlega wznowieniu (por. np. wyrok WSA w Warszawie z 9 kwietnia 2019 r., VII SA/Wa 2085/18, LEX nr 2705359). Decyzji nie uchyla się także w przypadku, jeżeli w wyniku wznowienia mogłaby zapaść wyłącznie decyzja odpowiadająca w swej istocie decyzji dotychczasowej (art. 146 § 2 k.p.a.).
Podanie o wznowienie wnosi się do organu, który wydał w sprawie decyzję w I instancji, w terminie miesiąca od dnia, w którym strona dowiedziała się o okoliczności stanowiącej podstawę do wznowienia, czyli w omawianym przypadku o nowych dowodach (art. 148 § 1 k.p.a.). Wznowienie następuje w drodze postanowienia, które stanowi podstawę do przeprowadzenia postępowania co do przyczyn wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy (art. 149 § 1-2 k.p.a.). Organem właściwym w tych sprawach jest organ, który wydał w sprawie decyzję w ostatniej instancji (art. 150 § 1 k.p.a.). W przypadku gdy w wyniku wznowienia nie można uchylić decyzji na skutek okoliczności, o których mowa w art. 146 k.p.a. (np. upływu 5 lat od dnia doręczenia decyzji), organ ogranicza się do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których nie uchylił tej decyzji (art. 151 § 2 k.p.a.). Stwierdzenie wydania decyzji z naruszeniem prawa, ze wskazaniem okoliczności, z powodu których nie uchylono tej decyzji, pozostawia co prawda daną decyzję w obrocie prawnym, ale powoduje powstanie dla strony uprawnienia do wystąpienia z roszczeniem odszkodowawczym przed sądem powszechnym, na zasadach prawa cywilnego (por. np. wyrok WSA w Białymstoku z 25 czerwca 2019 r., II SA/Bk 257/19, LEX nr 2692337).
Autorka jest radcą prawnym
podstawa prawna: art. 145, art. 146-152 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 2096 ze zm.)
