Przypomniał o tym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w wyroku z 4 sierpnia 2020 r. (sygn. akt III SA/Łd 1097/19). Sprawa dotyczyła wniosku jednego z nadleśnictw o wyrażenie zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym powiatu. Pracodawca zamierzał wypowiedzieć umowę z powodu nienależytego wykonywania obowiązków pracowniczych. Chodziło m.in. o nieprawidłową realizację sprzedaży detalicznej drewna, braku bieżącej kontroli nad powierzonym mieniem oraz braku nadzoru przy pielęgnacji upraw.
Czytaj także:
Zwolnienie radnego przez jego pracodawcę nie zawsze wymaga zgody rady
Brak uzasadnienia
Rada powiatu odmówiła wyrażenia zgody na wypowiedzenie umowy. W uzasadnieniu uchwały – odwołując się do treści art. 22 ust. 2 ustawy o samorządzie powiatowym oraz orzecznictwa – wskazano, że rada powiatu nie ma obowiązku wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym powiatu i może jej odmówić, jeżeli istnieją do tego racjonalne podstawy. Zdaniem rady powiatu z uzasadnienia okoliczności, które powodują zamiar pracodawcy do wypowiedzenia umowy o pracę nie wynika, kiedy dokładnie, w jakim czasie, ile razy nastąpiły nieprawidłowości w wykonywanych przez radnego obowiązkach służbowych. Skoro nienależyte wykonywanie obowiązków naraziło pracodawcę na straty finansowe, o których pracodawca wspomina, to bez informacji, jakie są to konkretnie kwoty i jakim są udziałem w całym budżecie pracodawcy, nie ma możliwości oszacowania skali tych strat.
W uchwale podkreślono, że radny wykonuje mandat od 2010 roku. W tym czasie m.in. przewodniczył komisji budżetu i finansów, pełnił również rolę członka zarządu powiatu. Zawsze był w pełni zaangażowany w pracę organów samorządu. Co więcej, w ocenie rady powiatu wykonywanie obowiązków radnego wymagało znacznego nakładu czasu, a to z kolei nie bez znaczenia mogło pozostawać i mieć wpływ na działalność zawodową osoby sprawującej mandat.
Nadleśnictwo zaskarżyło uchwałę do sądu administracyjnego, zarzucając naruszenie art. 22 ust. 2 ustawy poprzez jego niewłaściwą wykładnię. Miała ona polegać na uznaniu, że decyzja rady powiatu w sprawie wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym pozostawiona została swobodnemu uznaniu rady i ma charakter arbitralny. Ponadto w uzasadnieniu uchwały jako podstawę odmowy wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy podano zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu, chociaż pracodawca wskazuje na zupełnie inne podstawy.
Ochrona ma granice
Wojewódzki sąd administracyjny w Łodzi przyznał rację nadleśnictwu i stwierdził nieważność zakwestionowanej uchwały. Zdaniem sądu powinno się wyraźnie oddzielić sferę interesów radnego, jako funkcjonariusza publicznego, posiadacza mandatu i członka organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego, od sfery interesów pracowniczych radnego – pracownika. Dlatego bezwzględna odmowa wyrażenia zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym może mieć miejsce tylko w przypadku, gdy podstawą rozwiązania stosunku pracy są zdarzenia związane z wykonywaniem mandatu radnego.
– Przyjmuje się, że ochrona radnego ustanowiona została wyłącznie na użytek sytuacji, gdy pracodawca zamierza rozwiązać z nim stosunek pracy z przyczyn związanych z wykonywaniem mandatu i wówczas ustawodawca nakazuje radzie odmówienia zgody na rozwiązanie stosunku pracy – wyjaśnił WSA.
Sąd wskazał ponadto na wyrok z 7 czerwca 2018 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt II OSK 923/18). Zdaniem NSA art. 25 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym powinien być wykładany w ten sposób, że rada gminy nie może odmówić zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku nie są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu. W związku z tym, rada gminy jest uprawniona do oceny zasadności podstaw rozwiązania z radnym stosunku pracy tylko w takim zakresie, w jakim jest konieczny do wykazania, że podane przez pracodawcę przyczyny są pozorne, zaś rzeczywistymi przyczynami są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu. W ocenie NSA, art. 25 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym (który stanowi – po pierwsze, że rozwiązanie z radnym stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody rady gminy, której jest członkiem, a po drugie, że rada gminy odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związane z wykonywaniem przez radnego mandatu) nie należy odczytywać w ten sposób, że w sytuacji opisanej w zdaniu drugim tego przepisu rada ma obowiązek odmówić zgody na rozwiązanie stosunku pracy, zaś w innych przypadkach jest to pozostawione jej uznaniu. Powyższe prowadziłoby do nieuzasadnionego uprzywilejowania radnych kosztem ich pracodawców, gdyż rada gminy mogłaby odmówić zgody na rozwiązanie z radnym stosunku pracy, gdy to rozwiązanie nie ma żadnego związku z wykonywaniem przez pracownika mandatu radnego.
Sygnatura akt: III SA/Łd 1097/19