Wydawać by się mogło, że weksle już dawno straciły swoją popularność i są pewnego rodzaju anachronizmem. Jednak jak pokazuje przykład PARP, w dalszym ciągu są wykorzystywane. Weksel in blanco może budzić duże emocje i niepokój. Warto jednak pamiętać, że sporządzenie weksla in blanco w sposób dokładny, z zachowaniem wszystkich formalności i z uwzględnieniem konkretnych ustaleń pomiędzy stronami, nie powinno powodować obaw.
Rodzaj papieru wartościowego
Weksel in blanco zwany również wekslem niezupełnym jest rodzajem papieru wartościowego. Jest jednym ze sposób na zabezpieczenie wierzytelności lub roszczeń, których wysokość nie jest znana w momencie wystawienia weksla. Przy sporządzeniu weksla in blanco, nie uzupełnia się wszystkich jego elementów. Kwestie związane z wekslami są uregulowane przez ustawę z 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe (Dz.U. 1936 Nr 37 poz. 282 z późn. zm.). Wyróżniamy trzy rodzaje weksli: własny, trasowany oraz właśnie weksel in blanco. Art. 101 ustawy reguluje, że obowiązkowymi elementami weksla własnego są:
– słowo ,”weksel” w tekście dokumentu w języku, w jakim go wystawiono;
– bezwarunkowe przyrzeczenie zapłacenia określonej sumy pieniężnej (tzw. sumy wekslowej);
– oznaczenie terminu i miejsca płatności;
– nazwisko osoby, na rzecz której lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana;
– oznaczenie daty i miejsca wystawienia wekslu;
– podpis wystawcy weksla – musi być własnoręczny.
CZYTAJ TEŻ: Oleszczuk: Przedsiębiorcy dostaną dotacje w formie ryczałtu
Natomiast weksel trasowany zamiast bezwarunkowego przyrzeczenia zapłaty zawiera bezwarunkowe polecenie zapłaty, a także nazwisko osoby, która ma zapłacić (trasata).
Najczęściej w wekslach in blanco nie jest uzupełniona suma wekslowa, jednak co do zasady weksel powinien zawierać co najmniej podpis wystawcy.
Ryzyko związane z wekslem
Podpisując tego typu dokument należy być świadomym ryzyka jakie działanie to ze sobą niesie. Podpisanie weksla in blanco nie wymaga posiadania urzędowych druków lub specjalnego formularza. Na podstawie tego dokumentu, remitent (wierzyciel), może domagać się od jego wystawcy, kwoty widniejącej na dokumencie. Im mniej uzupełnionych elementów jest na wekslu, tym większe ryzyko nadużyć.
CZYTAJ TEŻ: Ministerstwo Finansów objaśnia kwestie podatkowe związane z COVID-19
Największe ryzyko występuję w momencie, gdy weksel in blanco trafi w niepowołane ręce. Można się przed tym bronić na kilka sposobów. Jedną z metod jest umieszczenie na wekslu nawet na jego rewersie zapisu ,,nie na zlecenie” lub inne, które jasno będzie wskazywało jakiej umowy dotyczy weksel i kto jest remitentem, dzięki temu weksel nie będzie mógł być przeniesiony na inną osobę.
CZYTAJ TEŻ: Rusza program współdziałania skarbówki z dużymi firmami
Jest to zapisane w art. 11 Prawa wekslowego ,,Jeżeli wystawca umieścił w wekslu wyrazy „nie na zlecenie” lub inne zastrzeżenie równoznaczne, można przenieść weksel tylko w formie i ze skutkami zwykłego przelewu.” Jest to szczególnie ważne ponieważ remitent może przenieść uprawnienia wynikające z weksla na innego wierzyciela – na mocy cesji wekslowej – indosu tzw. “indosowanie weksla”. Uregulowane jest to w ustawie Prawo wekslowe w art. 11-20. ,,Każdy weksel można przenieść przez indos, chociażby nie był wystawiony wyraźnie na zlecenie”.
Dwa egzemplarze
Dla bezpieczeństwa warto zadbać o podpisanie umowy wekslowej (porozumienia wekslowego) w dwóch egzemplarzach, która określa zasady wypełniania weksla in blanco i zostanie podpisana przez obie strony, które swoim podpisem potwierdzą, że zgadzają się z warunkami zawartymi w umowie. Warto zadbać również o umieszczeniu na wekslu adnotacji o sporządzeniu porozumienia wekslowego. Nie będzie wtedy problemu z przypasowaniem konkretnego weksla do danej umowy wekslowej. Możliwe jest również zrobienie kopii wystawionego weksla i dołączenie jej do umowy wekslowej. Zabezpiecza to dłużnika, który w toku postepowania, będzie mógł podnieść zarzut niewypełnienia weksla zgodnie z zawartym porozumieniem. Jeśli rzeczywiście weksel zostanie uzupełniony niezgodnie z umową.
CZYTAJ TEŻ: Nowa matryca stawek VAT – w wielu przypadkach stawka wzrosła
W umowie wekslowej powinny być zawarte informację, które zabezpieczą strony, szczególnie wystawcę weksla przed bezpodstawnymi roszczeniami. Warto też zapisać w umowie co stanie się z wekslem in blanco, gdy zobowiązanie lub roszczenie wygaśnie. Można zapisać, że weksel in blanco zostanie zwrócony wystawcy lub zniszczony przez remitenta. W drugim przypadku warto zadbać o otrzymanie protokół zniszczenia weksla in blanco.
Wyrok sądu
Podpisanie umowy wekslowej ważne jest ze względu na ewentualne błędne wypełnienie weksla. Zgodnie art. 10 ustawy z 28 kwietnia 1936 r. Prawo wekslowe „Jeżeli weksel, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył weksel w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa”.
CZYTAJ TEŻ: Resort finansów zapowiada SLIM VAT. Ma on ułatwić firmom rozliczenia
Potwierdza to wyrok Sądu Administracyjnego w Krakowie z 26 maja 2015 r., I ACa 347/15 ,,W nowszym orzecznictwie dominuje (aprobowany przez skład rozpoznający sprawę) pogląd, że w razie wypełnienia weksla niezgodnie z zawartym porozumieniem osoba, która wręczyła weksel in blanco odpowiada wekslowo w takich granicach, w jakich odpowiadałaby w razie prawidłowego wypełnienia weksla, a w wyniku wypełnienia weksla in blanco częściowo niezgodnie z porozumieniem na niekorzyść osoby na nim podpisanej, osoba ta może stać się zobowiązana wekslowo w granicach, w których tekst weksla odpowiada porozumieniu”. Dlatego tak ważne jest podpisanie umowy wekslowej, w której strony zapiszą uzgodnione ustalenia.
Najbezpieczniej jest wypełnić jak najwięcej informacji na wekslu. Bezpiecznie określić w wekslu remitenta, czyli osobę na rzecz której zapłacimy weksel.
Korzyści z weksla
Weksle są w dalszym ciągu w użyciu, ponieważ dla wierzyciela jest to skuteczne narzędzie na przyspieszenie i ułatwienie postępowania przed sądem oraz ograniczenie kosztów ewentualnej egzekucji.
CZYTAJ TEŻ: W przyszłym roku polskie firmy skorzystają z estońskiego CIT
Do najważniejszych korzyści z weksla należą:
– niższe opłaty sądowe – ¼ z 5 proc. dochodzonego roszczenia,
– sprawa w postepowaniu nakazowym zostaje rozpatrzona na posiedzeniu niejawnym, sąd bierze pod uwagę wyłącznie dowody przedstawione przez powoda. Nie odbywają się rozprawy. Jeśli uzna, że sprawa nie budzi wątpliwości wydaje nakaz zapłaty. Nakaz zapłaty wydany na podstawie weksla staje się natychmiast wykonalny po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia.
Ostatni dzwonek na wnioski do PARP
Średnie przedsiębiorstwa, które na skutek pandemii znalazły się w trudnej sytuacji finansowej mogą składać wnioski o dotacje obrotowe z PARP już tylko przez kilka dni, do 31 lipca br. lub do wyczerpania środków.
Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości ogłosiła piątą już listę przedsiębiorstw, które zakwalifikowały się do otrzymania bezzwrotnego wsparcia w ramach „Dotacji na kapitał obrotowy”. Agencja pozytywnie rozpatrzyła kolejne 753 wnioski firm. Największa przyznana dotacja wyniosła prawie 430 tys. zł.