Żuraw samojezdny nie jest nowym środkiem transportu

Wyrokiem z 14 maja 2021 r. (I FSK 2059/18) Naczelny Sąd Administracyjny

oddalił skargę dyrektora KIS na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, uchylający interpretację Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług.

Stan faktyczny

W tej sprawie, podatnik zwrócił się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie obowiązku rozliczenia nabycia żurawia samojezdnego w deklaracji VAT-23. We wniosku wskazał, że prowadzi działalność gospodarczą polegającą na pozostałych specjalistycznych robotach budowlanych. Nabył w Niemczech używany dźwig teleskopowy, rok produkcji 2010. Jest to tzw. żuraw samojezdny. Pojazd ten może samodzielnie poruszać się po drogach publicznych, w związku z tym podlega rejestracji w urzędzie gminy jako samochód specjalny - żuraw samochodowy. Maszyna taka nie może jednocześnie pracować bez stacjonarnego jej osadzenia, zabalastowania i ustabilizowania. Standardowo do jej obsługi wystarcza jedna osoba, która jednocześnie jest kierowcą (w trakcie dojazdu) i operatorem (w trakcie pracy).

W związku z powyższym podatnik zwrócił się do organu interpretacyjnego z prośbą o potwierdzenie, czy, zakupiony pojazd należy kwalifikować jako „nowy środek transportu" lub „inny środek transportu" w rozumieniu art. 103 ust. 4 ustawy o VAT, a w konsekwencji, czy zakup i przemieszczenie dźwigu (żurawia samojezdnego) z terytorium Niemiec na teren Polski należy kwalifikować jako wewnątrzwspólnotowe nabycie nowego/innego środka transportu, skutkujące obowiązkiem wykazania transakcji na formularzu VAT-23 i obowiązkiem zapłaty podatku od towarów i usług.

Zdaniem podatnika, zgodnie z art. 56 i art. 59 akapit 1 lit. g dyrektywy 112, środkiem transportu są pojazdy, mechaniczne lub inne, a także innego rodzaju wyposażenie i urządzenia służące do przewozu osób lub rzeczy z miejsca na miejsce. W konsekwencji żuraw samojezdny nie jest „środkiem transportu" w rozumieniu art. 103 ust. 4 ustawy o VAT.

Czytaj więcej:

Podatki, Księgowość i Rachunkowość

Podatek od środków transportowych: ciężarówka opodatkowana niezależnie od statusu właściciela

Od samochodu o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony trzeba zapłacić podatek od środków transportowych, nawet jeśli jest wykorzystywany wyłącznie na cele prywatne.

Pro

Stanowisko MF

W odpowiedzi Minister Finansów i Rozwoju wydał interpretację, w której stanął na stanowisku, że żuraw samochodowy jest uznany za środek transportu w rozumieniu dyrektywy 112, ponieważ spełnia definicję określoną w art. 38 ust. 1 rozporządzenia wykonawczego 282/2011, jako zaprojektowany do transportu przedmiotów. Tym samym przedmiotowy pojazd wypełnia definicję "środka transportu". Nabywany przez podatnika żuraw samojezdny należy uznać za "inny środek transportu", o którym mowa w art. 103 ust. 4 ustawy o VAT. Zatem do czynności nabycia na terenie Unii Europejskiej (Niemcy) żurawia samojezdnego na podwoziu samojezdnym wyprodukowanego w 2010 roku będzie miał zastosowanie art. 103 ust. 4 i 5 ustawy o VAT, tzn. podatnik będzie miał obowiązek przedłożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego informacji o nabyciu środka transportu (VAT-23) oraz zapłaty podatku od towarów i usług.

Co na to WSA

W wyniku rozpoznania skargi złożonej na tę interpretację, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, w wyroku z 20 marca2018 r. (III SA/Wa 1833/17) potwierdził stanowisko prezentowane podatnika. Uzasadniając rozstrzygnięcie wskazał, że elementem przesądzającym o uznaniu danego pojazdu za środek transportu jest jego przeznaczenie, tzn. przewóz osób lub rzeczy z miejsca na miejsce. W ocenie sądu I instancji, z uwagi na specyfikę przedmiotowego urządzenia, żurawie (dźwigi) samojezdne nie stanowią w świetle ustawy o VAT środków transportu.

Rozstrzygnięcie NSA

Opisywana sprawa znalazła swój finał przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (w wyniku złożenia przez organ podatkowy skargi kasacyjnej od wyżej wymienionego wyroku).

Naczelny Sąd Administracyjny zgodził się z sądem pierwszej instancji, że elementem przesądzającym o uznaniu danego pojazdu za środek transportu jest jego przeznaczenie, tzn. przewóz osób lub rzeczy z miejsca na miejsce. Przeznaczenie to, czyli przewóz, należy odczytywać wąsko w kontekście regulacji dotyczących ruchu drogowego i przykładowego katalogu pojazdów zawartego w art. 38 ust. 2 rozporządzenia Rady. Z uwagi na brak w przepisach ustawy o VAT definicji „środka transportu" zarówno sąd pierwszej instancji jak i Naczelny Sąd Administracyjny zasadnie uznały, iż w tej sytuacji można posiłkować się klasyfikacjami statystycznymi.

Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 29 października 2008 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (dalej: PKWiU) żuraw samojezdny należy zakwalifikować jako pojazd specjalny. Pojazdy te mieszczą się bowiem w grupowaniu 29.10.5 – Pojazdy samochodowe przeznaczone do celów specjalnych, z wyłączeniem motocykli oraz podgrupie 29.10.51 - żurawie samochodowe i samojezdne (29.10.51.0 – Żurawie samochodowe i samojezdne). Jest to zatem grupowanie inne niż pojazdy przeznaczone od przewozu osób (samochody osobowe – grupowanie 29.10.2 i 29.10.3) oraz przeznaczone do przewozu towarów (grupowanie 29.10.4.). Również w Scalonej Nomenklaturze Towarowej Handlu Zagranicznego (CN) określonej przepisami rozporządzenia Komisji (WE) nr 1810/2001 z 7 września 2004 r. zmieniającego załącznik i do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej (Dz.Urz. WE L 327 z 30 października 2004 r.), żuraw samojezdny klasyfikowany jako pojazd mechaniczny specjalnego przeznaczenia – kod 8705. Pozycja oznaczona tym kodem, obejmuje pojazdy silnikowe specjalnego przeznaczenia, inne niż te zasadniczo przeznaczone do przewozu osób lub towarów (na przykład pojazdy pogotowia technicznego, dźwigi samochodowe, pojazdy strażackie, betoniarki samochodowe, zamiatarki, polewaczki, przewoźne warsztaty, ruchome stacje radiologiczne).

Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał ponadto, że żuraw samojezdny jest urządzeniem technicznym podlegającym reżimowi prawemu ustawy z 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym. Z §  1 pkt 6 lit c rozporządzenia Rady Ministrów z 7 grudnia 2012 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu wynika, że żurawie to maszyny służące do przemieszczania osób lub ładunków w ograniczonym zasięgu; w tej samej kategorii mieszczą się np. suwnice (lit. b) oraz (lit. j) schody i chodniki ruchome. Sąd zaznaczył, że te przepisy mówią o przemieszczaniu, a nie przewożeniu ładunków, a więc o sytuacji, gdy dźwig znajduje się w trakcie pracy przemieszczając podczepione do niego ładunki, a nie wtedy, gdy sam się przemieszcza.

Reasumując powyższe, sądy administracyjne obydwu instancji uznały, że pojazd będący przedmiotem sporu w niniejszej sprawie – jest to urządzenie, które pracuje stacjonarnie, a jego samojezdność przejawia się wyłącznie w tym, że możliwe jest (dzięki kołom) przemieszczenie zasadniczej części urządzenia (dźwigu) z miejsca na miejsce. Podstawowa funkcja tego urządzenia jest realizowana stacjonarnie, po wykluczeniu możliwości mobilności (po unieruchomieniu i ustabilizowaniu). Mobilność tego pojazdu przejawia się wyłącznie tym, że możliwe jest (dzięki podwoziu samochodowemu) przemieszczanie go z miejsca na miejsce, ale w trakcie jego przemieszczania nie jest realizowana żadna funkcja przewozu osób lub towarów, a także nie może być realizowana podstawowa funkcja, dla której tego typu maszyny były zaprojektowane i wykonane. W trakcie przemieszczania opisywany żuraw nie posiada funkcji przewozu towarów ani ludzi.