Rz: Od czego zależy zakres przysługującego podatnikom prawa do odliczenia VAT w przypadku wydatków związanych z pojazdami?

Dawid Milczarek, partner w kancelarii LTCA:

Przede wszystkim od typu pojazdu, ale w pewnym stopniu również rodzaj wydatku ma swoje znaczenie. Jeżeli chodzi o tę pierwszą kwestię, to w przypadku najszerszej kategorii pojazdów wykorzystywanych w działalności gospodarczej, tzn. samochodów osobowych, większość podatników decyduje się na częściowe – 50-proc. – odliczanie VAT. Pełne odliczanie wiąże się bowiem z koniecznością prowadzenia uciążliwej ewidencji przebiegu pojazdu (tzw. kilometrówki) i przyjęcia rygorystycznych zasad wykluczających użycie pojazdu do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą, np. do celów prywatnych pracowników. Poza tym, podatnicy decydujący się na pełne odliczenie VAT od wydatków związanych z używaniem pojazdów osobowych powinni o tym fakcie zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego, składając formularz VAT-26.

W przypadku jakich pojazdów podatnicy mogą korzystać z pełnego odliczania VAT bez konieczności prowadzenia kilometrówki?

Przede wszystkim obowiązek prowadzenia kilometrówki nie dotyczy pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony. Dodatkowo wymóg ten nie dotyczy busów do przewozu co najmniej 9 pasażerów oraz tzw. pojazdów specjalnych (wskazanych przede wszystkim w art. 86a ust. 9 ustawy o VAT) takich jak np. koparki, podnośniki do prac konserwacyjnych, żurawie samochodowe czy samochody pogrzebowe. Również niektóre inne pojazdy o szczególnym przeznaczeniu, których konstrukcja praktycznie wyklucza ich użycie do celów prywatnych, korzystają z przywileju pełnego odliczania VAT. Do tej kategorii pojazdów prawodawca zaliczył m.in. vany, pick-upy oraz pojazdy samochodowe inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu. Trzeba jednak pamiętać, że w ich przypadku, aby móc w pełni odliczać VAT, pojazd powinien mieć tylko jeden rząd siedzeń, odpowiednie zaświadczenie ze stacji kontroli pojazdów oraz stosowną adnotację w dowodzie rejestracyjnym.

W jakim sensie rodzaj wydatku dotyczącego pojazdu ma znaczenie w kontekście odliczania VAT?

W przypadku samochodów, w odniesieniu do których podatnik nie spełnia wymogów uprawniających do pełnego odliczenia VAT, a więc np. w przypadku pojazdów osobowych, 50-proc. ograniczenie w prawie do odliczenia dotyczy wyłącznie zakupów związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów. Na pewno do tej grupy należą wydatki na paliwo, raty leasingowe, usługi serwisowe czy części zamienne. W większości interpretacji organy podatkowe zaliczają również do tego typu wydatków opłaty za parkingi oraz za przejazdy autostradą. Można jednak bronić stanowiska, że nie wszystkie wydatki, które mają jakiś związek z pojazdami, są wydatkami związanymi z używaniem lub eksploatacją tych pojazdów. Przykładowo, wydatek na ładowarkę samochodową do telefonu komórkowego w mojej ocenie w przeważającej mierze jest związany z używaniem lub eksploatacją telefonu, a nie pojazdu. Uznałbym w związku z tym, że taki wydatek nie jest objęty ograniczeniami w prawie do odliczenia. Również w przypadku najmu powierzchni parkingowej, która nie służy konkretnym pojazdom, ale która jest wykorzystywana w różnych celach (np. korzystają z niej klienci i kontrahenci), uznałbym, że nie jest to wydatek związany z używaniem lub eksploatacją pojazdów osobowych, choćby niekiedy z wynajmowanych miejsc parkingowych korzystali pracownicy, parkując tam tego rodzaju służbowe samochody. Jest to wydatek ogólnofirmowy, dla którego nie przewidziano żadnych szczególnych ograniczeń w prawie do odliczenia.

—rozmawiała Aleksandra Tarka