Rolnik (mający status rolnika ryczałtowego) kupił w 1999 r. grunt rolny – użytki zielone (działka o powierzchni 2 ha). Grunt użytkował na cele rolnicze. W 2015 r. zostało przez gminę wydane studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, które zmieniło przeznaczenie tych użytków na budowlane (właściciel w żaden sposób nie ingerował w przebieg procesu przekształcenia, w szczególności nie zabiegał o jego przeprowadzenie i nie występował o wydanie decyzji o warunkach zabudowy). Z powodów rodzinnych rolnik podjął decyzję o sprzedaży gruntu po podzieleniu go na mniejsze działki (działki nie mają dostępu do żadnych mediów: wody, prądu, gazu, kanalizacji). Rolnik nie poniósł nakładów związanych z przygotowaniem tej nieruchomości do sprzedaży, planuje tylko poniesienie kosztów związanych z podziałem gruntów na mniejsze działki (nie zostaną poniesione wydatki na uzbrojenie, ogrodzenie, wystąpienie o warunki zabudowy). Grunt nie był udostępniany innym osobom na podstawie umowy najmu, dzierżawy, użyczenia. Rolnik nie prowadzi żadnej pozarolniczej działalności gospodarczej. Czy sprzedając te działki, będzie występował w charakterze podatnika VAT? – pyta czytelnik.

Z przedstawionego stanu faktycznego nie wynika, aby rolnik sprzedający przedmiotowy grunt podejmował działania zbliżone do tych, jakie wykonują podmioty zajmujące się profesjonalnie obrotem nieruchomościami. Wykonuje on jedynie zwykły zarząd majątkiem prywatnym.

Sprzedając nieruchomość, o której mowa w pytaniu, będzie więc korzystał z prawa do rozporządzania majątkiem osobistym, co nie stanowi wykonywania działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Nie będzie zatem z tytułu tej dostawy podatnikiem VAT (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 21 października 2015 r., ILPP3/4512-1-117/15-2/DC). Podobnie przedstawiałaby się sytuacja, gdyby rolnik nabył przedmiotowy grunt w drodze darowizny (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 22 września 2015 r., IBPP1/4512-541/15/MG), umowy o dożywocie (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 26 sierpnia 2015 r., ILPP3/4512-1-86/15-4/DC) bądź spadkobrania (interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 16 marca 2015 r., IPPP2/4512-34/15-2/DG).

Dla posiadania statusu podatnika VAT z tytułu dostawy nieruchomości bez znaczenia jest okoliczność, że sprzedawca jest rolnikiem ryczałtowym (wyrok TSUE z 15 września 2011 r. w sprawach połączonych C 180/10 i C 181/10; wyrok NSA z 14 czerwca 2012 r., I FSK 1453/11).

Gdyby rolnik zarejestrował się jako podatnik VAT czynny, to sprzedaż wydzielonych z gospodarstwa działek mogłaby podlegać VAT jako sprzedaż składników majątku wykorzystywanych na potrzeby działalności gospodarczej (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 12 marca 2015 r., IBPP1/443-1252/14/LSz).

Należy także zaznaczyć, że okoliczność, iż w przeszłości właściciel nieruchomości był jednym z wnioskodawców występujących do gminy z wnioskiem o zmianę planu zagospodarowania przestrzennego, wskutek czego nieruchomość stała się terenem budowlanym, nie przesądza o tym, że osobę tę należy uznać wyłącznie z tego powodu za podatnika w odniesieniu do transakcji sprzedaży tych nieruchomości (interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 23 października 2014 r., IPPP2/ 443-754/14-4/DG).

—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy

podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.)

masz pytanie, wyślij e-mail, tygodnikpodatki@rp.pl