Import przez Niemcy – od jakiej podstawy obliczyć VAT

- Spółka kupiła towary wyprodukowane przez kontrahenta z Chin. Transakcję potwierdziła faktura zakupu otrzymana od chińskiego dostawcy. Towary sprowadzono do Niemiec, gdzie nastąpiła ich odprawa celna. Organizację transportu towarów spółka zleciła polskiemu spedytorowi, który wystawiając fakturę, obciążył nas kosztami za fracht morski oraz transport drogowy na trasie Niemcy – Polska. Czy dodatkowe koszty za transport nabytych towarów powinny zwiększać podstawę opodatkowania z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia? – pyta czytelnik.

Przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów (dalej WNT) podstawą opodatkowania jest kwota, którą nabywający jest zobowiązany zapłacić. Z art. 31 ust. 2 ustawy o VAT wynika, że podstawa ta obejmuje również:

- podatki, cła opłaty i inne należności o podobnym charakterze związane z nabyciem towarów, z wyjątkiem VAT,

- wydatki dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu oraz ubezpieczenia, pobierane przez dostawcę od podmiotu dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia.

Co mówią przepisy

W sytuacji opisanej w pytaniu odprawa towarów i dopuszczenie ich do obrotu nastąpiło na terytorium Niemiec. Powoduje to uznanie transakcji za import towarów dokonany właśnie w tym kraju. Import towarów z kraju trzeciego (Chiny) odprawionych na terytorium Unii Europejskiej (Niemcy) z bezpośrednio następującą po nim dostawą wewnątrzwspólnotową (do Polski) jest dla polskiego nabywcy WNT.

Z art. 11 ust. 1 ustawy o VAT wynika bowiem, że za WNT za wynagrodzeniem rozumie się również przemieszczenie towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, należących do tego podatnika, z terytorium innego państwa członkowskiego do Polski, jeżeli towary te zostały przez tego podatnika na terytorium tego innego kraju UE w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo zaimportowane, i towary te mają służyć działalności gospodarczej podatnika.

Tym samym przemieszczenie towarów pochodzących z państwa spoza UE, które zostały dopuszczone do obrotu na terytorium Unii, w innym niż Polska państwie członkowskim, a następnie przewiezione do Polski, jest czynnością zrównaną z WNT, zwaną  „nietransakcyjnym przemieszczeniem towarów”.

Podstawa opodatkowania

Podstawą opodatkowania towarów przemieszczonych z Niemiec do Polski jest kwota wynikająca z faktury zakupu wystawionej przez chińskiego dostawcę, powiększona ewentualnie o wartość cła zapłaconego w Niemczech.

Aby rozstrzygnąć, czy na nabywcy towarów spoczywa również obowiązek wliczenia do podstawy opodatkowania z tytułu WNT ponoszonych przez niego dodatkowych wydatków za transport towarów, należy przede wszystkim określić, kto pobiera te opłaty. Jeśli dodatkowy wydatek w postaci transportu jest pobierany przez dostawcę towarów, to zwiększa on podstawę opodatkowania towarów nabytych w ramach transakcji wewnątrzwspólnotowej.

W takim przypadku koszty transportu zwiększają podstawę opodatkowania WNT bez względu na to, czy zostały one wkalkulowane w cenę nabytych towarów, czy też zostały wykazane jako odrębna pozycja na fakturze dokumentującej ich nabycie. Koszty transportu zwiększają podstawę opodatkowania WNT także wtedy, gdy dostawca wystawił odrębną fakturę na rzecz podatnika dokonującego WNT dotyczącą świadczonej usługi transportu związanej z nabytymi towarami.

Jeśli zaś wynagrodzenie za transport pobierane jest przez podmiot trzeci (np. spedytora, pośrednika itp.), to nie wpływa ono na podstawę opodatkowania oraz wysokość VAT z tytułu WNT.

Fiskus potwierdza

Stanowisko to podzielają organy podatkowe. Przykładem jest interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 5 lipca 2011 r. (ILPP4/ 443-292/11-2/PG).

Odnosząc się do przypadku rozliczenia kosztów transportu w związku z nietransakcyjnym przemieszczeniem towarów wyjaśniła ona, że „podstawą opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o VAT, jest cena nabycia towaru (czyli wartość, jaka znajduje się na fakturze wystawionej przez dostawcę towaru), powiększona na podstawie art. 31 ust. 2 pkt 1 o podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze związane z nabyciem towarów, z wyjątkiem podatku, oraz na podstawie art. 31 ust. 2 pkt 2 ustawy o wydatki dodatkowe (w szczególności: prowizje, koszty opakowania, transportu oraz ubezpieczenia) pod warunkiem, że wydatki te są pobierane przez dostawcę od podmiotu dokonującego wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. (…)  podstawą opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów jest kwota wynikająca z faktury od kontrahenta z Chin powiększona o wartość zapłaconego na terytorium Niemiec cła, bez uwzględniania wartości transportu i kosztów odprawy, ponieważ wydatki te nie są pobierane od Zainteresowanego przez dostawcę towaru”.

Skoro więc w sytuacji opisanej w pytaniu wynagrodzenie za usługę transportu towarów jest pobierane przez spedytora (podmiot trzeci), to koszty transportu morskiego oraz drogowego nie zwiększają podstawy opodatkowania z tytułu przemieszczenia towarów w ramach WNT.