Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej działająca w systemie elektronicznym to jedyne miejsce, do którego wpływają wszystkie dane przedsiębiorców prowadzących indywidualną działalność gospodarczą.
Spadkobiercy zmarłego nie mają jednak możliwości samodzielnego wprowadzenia informacji do CEIDG. System nie wykreśla też nieżyjących przedsiębiorców automatycznie, nie jest bowiem skorelowany z bazą PESEL.
Problemy mogą mieć klienci firmy, którzy będą czekać na realizację zlecenia, nie zdając sobie spawy, że ich kontrahent nie żyje. Może to być szczególnie niebezpieczne w przypadku działalności licencjonowanej. Kłopot mogą mieć też wierzyciele czekający na zapłatę.
Jak więc poinformować, że przedsiębiorca zmarł?
– Informacja o zgonie przedsiębiorcy może być przekazana przez rodzinę zmarłego lub inne osoby, np. za pośrednictwem gminy – mówi Iwona Dżygała z biura prasowego Ministerstwa Gospodarki. – Zgłosić to mogą także organy administracji publicznej, które wiedzą o tym fakcie. Wówczas zostanie z urzędu wszczęte postępowanie o wykreślenie wpisu.
W toku postępowania informacja o zgonie będzie dodatkowo potwierdzana odpisem skróconego aktu zgonu – dodaje Iwona Dżygała. – Po wydaniu przez ministra gospodarki decyzji o wykreśleniu i jej uprawomocnieniu się wpis zostanie wykreślony z CEIDG.
– Staramy się pomóc osobom zgłaszającym zamknięcie firmy z powodu śmierci przedsiębiorcy – przyznaje Agnieszka Kukiełko, kierowniczka gdyńskiego Centrum Wspierania Przedsiębiorczości. – Teraz jednak możemy działać tylko jako pośrednik, nie jesteśmy już bowiem organem ewidencyjnym.
To oznacza, że cały proces trwa znacznie dłużej. W Gdyni urzędnicy z taką sytuacją spotkali się przed miesiącem i przesłali stosowne dokumenty. Do wczoraj nie dotarło do nich powiadomienie o wykreśleniu, a nieżyjący przedsiębiorca nadal figuruje w CEIDG.
– W praktyce urzędnik w gminie przyjmuje od osoby zainteresowanej oświadczenie – prośbę o wykreślenie przedsiębiorcy – i dodatkowo skrócony odpis aktu zgonu. Te papiery skanuje i wysyła do CEIDG. Urzędnik w gminie nie może natomiast przyjąć wniosku o wykreślenie z ewidencji – nie ma do tego bowiem podstaw prawnych.
Osobie zmarłej nie można naliczać składek ZUS i podatku
– Jeśli spadkobiercy chcą kontynuować działalność, powinni, nie czekając na decyzję o wyrejestrowaniu firmy, wystąpić do sądu o nabycie spadku albo do notariusza o akt poświadczenia dziedziczenia – mówi Robert Dor, notariusz z Warszawy. – Majątek firmy jest bowiem w tym wypadku majątkiem przedsiębiorcy i podlega dziedziczeniu podobnie jak pozostałe składniki majątku.
Rodzina nie powinna się też martwić o zaległości w ZUS i urzędzie skarbowym.
– Nie ma podstaw prawnych do naliczania obowiązku zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczek na podatek dochodowy wobec osoby zmarłej – wyjaśnia Krystian Stanasiuk, radca prawny w Kancelarii e|n|w|c w Warszawie. – Nawet jeśli omyłkowo dojdzie do takich naliczeń w wyniku opóźnienia w przekazania informacji o zgonie, to powinny one zostać skorygowane z urzędu. Rodzina ma przede wszystkim pamiętać o zgłoszeniu zgonu w urzędzie stanu cywilnego w ciągu trzech dni od dnia śmierci, jeśli nie dokonał tego lekarz wystawiający kartę zgonu.
