Artykuł 113 ust. 11 ustawy o VAT mówi, że podatnik, który utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia podmiotowego. Z brzmieniem tego przepisu związane są dwie wątpliwości.

Tylko od 1 stycznia

Niektórzy przedsiębiorcy zastanawiają się, czy mogą zrezygnować z bycia czynnym podatnikiem VAT od dowolnego miesiąca roku? Problemem tym zajmowała się m.in. Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 10 czerwca 2011 r. (IPPP2/443-354/11-2/KG).

Podkreśliła ona, że „prawo do ponownego skorzystania ze zwolnienia od podatku od towarów i usług przysługuje podatnikowi nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił to zwolnienie, pod warunkiem że wartość sprzedaży opodatkowanej (bez podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty określonej w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. (...)

9 stycznia

w tym terminie powinien złożyć VAT-R przedsiębiorca, który w 2011 r. był czynnym podatnikiem, a od 1 stycznia 2012 r. wybiera zwolnienie podmiotowe

Powrót do zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług możliwy jest wyłącznie od początku danego roku podatkowego, tj. od 1 stycznia, nie jest tym samym możliwy wybór zwolnienia od dowolnego miesiąca w danym roku podatkowym”.

Takie samo stanowisko zajęła Izba Skarbowa w Bydgoszczy w odpowiedziach: z 8 lipca 2011 r. (ITPP1/443-559/11/KM) i z 1 sierpnia 2011 r.  (ITPP2/443-702c/11/AP).

Siedem dni na zawiadomienie

Artykuł 113 ust. 11 ustawy o VAT sprawia podatnikom jeszcze jeden problem. Nie reguluje on w jasny sposób, jakie formalności należy dopełnić, aby ponownie skorzystać ze zwolnienia. Błąd w tym zakresie mógłby być bardzo kosztowny. Dlatego poprosiliśmy o wyjaśnienie Ministerstwo Finansów.

Odpowiedziało ono, że „O ile podatnik zdecyduje się na wybór zwolnienia, to powinien poinformować o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego deklarując zmianę w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R. Zmianę danych zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym należy zgłosić w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana. (...)

Zatem o ile podatnik spełnia stosowne warunki (określone w art. 113 ust. 1, ust. 11 i ust. 13 ustawy o VAT) celem skorzystania ze zwolnienia podmiotowego w 2012 r., wystarczające jest poinformowanie o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego 9 stycznia 2012 r. (7 stycznia to sobota) poprzez złożenie odpowiednio wypełnionego formularza VAT-R”.

Ministerstwo zaznaczyło też, że „generalnie podatnik może ponownie skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w sytuacji, gdy spełnione zostaną następujące warunki:

• od końca roku, w którym nastąpiła utrata prawa do zwolnienia od podatku lub rezygnacji z tego zwolnienia, musi upłynąć co najmniej rok,

• podatnik w poprzednim roku podatkowym nie może przekroczyć określonej wartości sprzedaży,

• podatnik nie może wykonywać określonych czynności”.

Obowiązek korekty

Przedsiębiorca, który zdecyduje się na powrót do zwolnienia, musi pamiętać, że będzie zobligowany skorygować część odliczonego VAT. Wynika to z art. 91 ust. 7 ustawy o VAT.

Mówi on, że ust. 1 – 6 (regulują one zasady korygowania VAT, ale w niezbyt precyzyjny sposób) stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.