- Czy wynagrodzenie dla lekarzy za przygotowywane na zlecenie sądu lub prokuratury opinie jest zwolnione z VAT?
Nie. Ustawa o VAT zwalnia z opodatkowania tylko część usług w zakresie opieki medycznej. W uproszczeniu ujmując, nie są obciążone VAT świadczenia medyczne służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia. Sporządzanie opinii na zlecenie prokuratury lub sądów nie spełnia tego warunku.
Jest ona bowiem przygotowywana na potrzeby toczącego się śledztwa lub postępowania sądowego. Nie przyczyni się więc do poprawy lub zachowania zdrowia. Dlatego, nawet gdy taką usługę świadczy prowadzący prywatną praktykę lekarz lub zakład opieki zdrowotnej, jest ona obciążona 23-proc. VAT.
W ten sposób przepisy rozumiane są również przez organy podatkowe. Potwierdzają to liczne interpretacje indywidualne. Są one zgodne z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
W wyroku z 20 listopada 2003 w sprawie Peter d’Ambrumenil i Dispute Resolution Services Ltd (C-307/01) uznał on bowiem, że obciążone VAT powinno być przeprowadzanie badań medycznych dla określenia istnienia i wielkości szkód poniesionych przez osoby fizyczne w procesach o uszkodzenie ciała oraz przeprowadzanie badań lekarskich w przypadku postępowań sądowych dotyczących zaniedbań lekarskich. Podobnie należy więc traktować opinie sporządzane na potrzeby innych postępowań sądowych.
- Czy nawet lekarz, który sporządzi w ciągu roku tylko kilka takich opinii i otrzyma z tego tytułu nie więcej niż 4 tys. zł, musi zarejestrować się jako podatnik VAT i co miesiąc lub co kwartał składać deklaracje?
Nie. W takiej sytuacji można skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Jest ono uregulowane w art. 113 ustawy o VAT.
Jego ust. 1 mówi , że zwalnia się z VAT podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym 150 tys. zł (do kwoty tej nie wlicza się podatku należnego), a ust. 2 precyzuje, że do wartości sprzedaży branej pod uwagę przy ustalaniu zwolnienia podmiotowego nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych z VAT.
Do limitu nie wlicza się również przychodów ze sprzedaży środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Co istotne, stosowanie zwolnienia podmiotowego w VAT jest automatyczne. Nie trzeba więc dopełniać żadnych formalności, aby z niego skorzystać. Nie ma natomiast przeszkód, aby podatnik z niego zrezygnował (jeśli uzna, że bardziej opłaca mu się rozliczać VAT).
Podsumowując, lekarz, którego roczne przychody z usług opodatkowanych VAT nie przekraczają 150 tys. zł, co do zasady, jest podmiotowo zwolniony z tego podatku. Oznacza to, że nie dokumentuje ich fakturą, tylko rachunkiem wystawionym na podstawie ordynacji podatkowej lub ewentualnie paragonem (jeśli świadczy usługi na rzecz osób fizycznych i przekroczy określone limity). Nie wykazuje w nich kwoty VAT.
Lekarz może skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z prowadzenia ewidencji sprzedaży w kasie fiskalnej, gdy roczna wartość prowadzonej przez niego sprzedaży (w tym zwolnionej) na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej nie przekracza 40 tys. zł (dla podatników rozpoczynających działalność jest to 20 tys. zł).
Akupunktura
- Jestem lekarzem. Zamierzam otworzyć prywatny gabinet, w którym oprócz konsultacji medycznych będę wykonywać zabiegi akupunktury. Czy będą one zwolnione z VAT?
Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 19 lit. a ustawy o VAT zwolnione z tego podatku są usługi w zakresie opieki medycznej, służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu i poprawie zdrowia, świadczone w ramach wykonywania zawodów lekarza i lekarza dentysty.
Aby rozstrzygnąć, czy w tej sytuacji przysługuje zwolnienie, należy więc zastanowić się, czy akupunktura pomaga w szeroko rozumianym leczeniu lub profilaktyce. Wydaje się, że nie powinno to budzić wątpliwości. Inaczej nie byłaby bowiem zalecana przez osoby z wykształceniem medycznym.
Na stosowanie zwolnień do usług paramedycznych (jeśli świadczone są przez odpowiednie osoby) zgadzają się także organy podatkowe.
W interpretacji z 6 maja 2011 (IPPP3/443-203/11-2/KB) Izba Skarbowa w Warszawie potwierdziła, że nie jest obciążona VAT terapia biorezonansowa prowadzona za pomocą specjalnych urządzeń. Podatnik wskazał, że według PKWiU są to „pozostałe usługi paramedyczne w zakresie opieki zdrowotnej, gdzie indziej niesklasyfikowane”.
Izba skarbowa zastrzegła jednak, że zwolnienie przysługuje, jeżeli usługi spełniają definicję świadczeń zdrowotnych zawartą w art. 3 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej. Nie analizowała więc, czy tak jest, tylko przyjęła to jako element stanu faktycznego.
Jednocześnie warto zauważyć, że 1 lipca tego roku ustawa o zakładach opieki zdrowotnej została uchylona przez ustawę z 15 kwietnia 2011 o działalności leczniczej. Argumentacja pozostaje jednak aktualna.
Bardziej jednoznaczna jest dotycząca akupunktury odpowiedź Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 marca 2011 (ILPP4/443-39/11-4/EWW). Zgodziła się ona z podatnikiem, że są one zwolnione z VAT.
Podkreśliła, że polskie regulacje są wdrożeniem dyrektywy 2006/112/WE. Wynika z niej, że zwolnieniu podlegają świadczenia opieki medycznej w ramach zawodów medycznych i paramedycznych, określonych przez zainteresowane państwo członkowskie.
Najem części budynku przychodni
- Nasza spółka posiada status niepublicznego zakładu opieki zdrowotnej. Przychodnię prowadzimy w wynajmowanym budynku. Jego część zamierzamy jednak podnająć restauracji i aptece. Czy czynsz będzie opodatkowany VAT?
Tak. Według przepisów o podatku od towarów i usług jest to zwykły najem lokalu użytkowego. Powinien więc być obciążony 23-proc. VAT. To, że wynajmującym jest niepubliczny zakład opieki zdrowotnej, nic nie zmienia w zasadach opodatkowania tej transakcji.
Rozliczania VAT można uniknąć, jeśli przychody z najmu i pozostałej sprzedaży opodatkowanej nie przekroczą 150 tys. zł rocznie. Wtedy bowiem spółce przysługuje zwolnienie podmiotowe, które wynika z art. 113 ustawy o VAT.
- Na pytania odpowiadał Radosław Maćkowski doradca podatkowy w Deloitte
- notował Konrad Piłat