Dotąd zerowa stawka mogła być stosowana do:
- dostaw środków transportu lotniczego i części do nich – jeśli są dokonywane na rzecz użytkownika docelowego posiadającego świadectwo kwalifikacyjne wydane przez polski organ nadzoru lotniczego,
- usług związanych z obsługą startu, lądowania, parkowania, obsługą pasażerów i ładunków oraz innych o podobnym charakterze – jeśli są świadczone na rzecz przewoźników powietrznych oraz innych podmiotów, wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym,
- usług polegających na remoncie, przebudowie lub konserwacji środków transportu lotniczego oraz do dostawy towarów służących zaopatrzeniu środków transportu lotniczego – jeśli służą środkom transportu lotniczego używanym głównie w transporcie międzynarodowym bądź do wykonywania transportu międzynarodowego.
ETS wyjaśnia
Stosowanie tych warunków powodowało poważne problemy. Po pierwsze, warunek uzależniający stosowanie stawki zero od przeznaczenia towarów i usług dla środków transportu lotniczego używanych głównie w transporcie międzynarodowym jest niezgodny z dyrektywą.
W art. 148 lit. e, f, g przewiduje ona bowiem, że zwolnienie z prawem do odliczenia (w Polsce stawka zero) przysługuje w stosunku do dostaw towarów oraz świadczenia usług używanych przez linie lotnicze, zajmujące się głównie odpłatnym przewozem na trasach międzynarodowych.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku C-382/02 (Cimber Air) stwierdził, że w przypadku towarzystw lotniczych wykonujących transport głównie w odpłatnym ruchu międzynarodowym dostawy na potrzeby środków transportu używanych nawet do lotów krajowych są zwolnione z VAT.
Trybunał potwierdził więc, że kryterium przesądzającym o zastosowaniu zwolnienia jest profil działalności samej linii lotniczej, a nie przeznaczenie konkretnego środka transportu.
Po drugie, w dotychczasowym stanie prawnym nie było definicji przewoźnika lotniczego wykonującego głównie przewozy w transporcie międzynarodowym.
W praktyce stosowano więc oświadczenia. Przewoźnicy potwierdzali w nich swoim usługodawcom i dostawcom, że wykonują głównie loty w transporcie międzynarodowym. Oświadczenia te nie zawsze były jednak respektowane przez organy podatkowe. Poza tym czasem trudno je było uzyskać od przewoźnika.
Nie jest też jasne, jak rozumieć użyte w treści przepisów słowo „głównie”: czy wystarczy, że przewoźnik wykonuje więcej lotów w transporcie międzynarodowym niż w krajowym, czy też musi spełnić jeszcze jakieś inne kryteria.
Istotną wskazówkę w tej mierze dał ETS w wyroku Cimber Air. Trybunał stwierdził, że towarzystwo lotnicze, które obsługuje odpłatnie głównie ruch międzynarodowy, to takie towarzystwo, którego działalność w dziedzinie obsługi ruchu krajowego odgrywa widocznie mniejszą rolę niż działalność międzynarodowa.
Jednocześnie Trybunał dał krajowemu ustawodawcy swobodę w określeniu, jakie czynniki należy wziąć pod uwagę przy ocenie zakresu działalności krajowej i międzynarodowej. Jako jedno z kryteriów dopuścił sprawdzanie proporcji wysokości przychodów z usług międzynarodowych do przychodów z lotów krajowych.
Co się zmieni
Nowelizacja ustawy o VAT z 18 marca 2011
precyzuje art. 83 ust. 1 pkt 5 – 8 oraz 13, 16 i 18 ustawy o VAT, które dotyczą stosowania stawki zero do dostaw towarów i świadczenia usług na rzecz przewoźników lotniczych.
Wskazano, że preferencyjną stawkę stosuje się do usług i i dostaw wykonywanych na rzecz przewoźników lotniczych, wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym.
Najistotniejsze jest jednak, że nowelizacja dodaje w art. 83 ust. 1a – 1f definicję przewoźnika lotniczego wykonującego głównie przewozy w transporcie międzynarodowym.
Chodzi o firmę, u której współczynniki:
- przychodów z działalności w transporcie międzynarodowym w przychodach ogółem,
- zrealizowanej liczby lotów w transporcie międzynarodowym w przewozach ogółem,
- liczby pasażerów lub ilości towarów albo ilości przesyłek w transporcie międzynarodowym w przewozach ogółem – w poprzednim roku podatkowym wynosiły co najmniej 60 proc.
Współczynniki te będą ustalane na podstawie danych za zakończony rok przekazanych przez przewoźników lotniczych prezesowi Urzędu Lotnictwa Cywilnego do 20 lutego następnego roku. W odniesieniu do przewoźników rozpoczynających działalność współczynnik ten będzie ustalany na podstawie prognozowanych danych przekazanych prezesowi ULC.
Lista przewoźników lotniczych spełniających wskazane kryteria będzie co roku publikowana przez prezesa ULC (do 31 marca danego roku).
Nowelizacja powinna usunąć większość istniejących wątpliwości co do możliwości stosowania stawki zero do dostaw towarów i świadczenia usług na rzecz przewoźników lotniczych. Potwierdzeniem, że zmiana ta zmierza w dobrym kierunku, był brak poważnych kontrowersji i uwag zgłaszanych w toku prac parlamentarnych.
Autor jest radcą prawnym, dyrektorem w KPMG
Zobacz najnowszą nowelizację ustawy VAT:
Czytaj też:
Zobacz nasz poradnik » Zmiany w VAT w 2011 r.
Zobacz też:
» Podatki i księgi » VAT i akcyza » VAT » Stawki VAT
» Podatki i księgi » VAT i akcyza » VAT » Co i jak podlega opodatkowaniu » Transport
