Kiedy podwykonawca świadczący na rzecz podatnika VAT czynnego usługi budowlane wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT musi stosować mechanizm odwrotnego obciążenia? Czy mechanizm ten trzeba stosować jeśli jedna ze stron jest zwolniona z VAT albo w ogóle nie jest podatnikiem tego podatku? – pyta czytelniczka.
Czytaj także: VAT: odwrotne obciążenie nadal sprawia kłopoty
Mechanizm odwrotnego obciążenia zakłada, że zobowiązanym do rozliczenia podatku należnego od wykonanej usługi podlegającej opodatkowaniu VAT jest jej nabywca. Mechanizm ten jest wyjątkiem od reguły ogólnej, zgodnie z którą VAT rozlicza sprzedawca, który dostarcza towary lub świadczy usługę (interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 czerwca 2018 r., 0114-KDIP1-2.4012.263.2018.1.RD).
Łącznie spełnione warunki
Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy o VAT, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
a) usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT,
b) usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.
W przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy o VAT (tj. robót budowlanych) przepis art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca (zob. art. 17 ust. 1h ustawy o VAT).
Rozliczanie VAT z tytułu robót budowlanych na zasadzie mechanizmu odwrotnego obciążenia ma zatem zastosowanie, jeśli łącznie spełnione są następujące warunki:
? usługodawca i usługobiorca są podatnikami VAT czynnymi,
? usługodawca jest podwykonawcą usługobiorcy, czyli usługodawca nie jest generalnym wykonawcą usług i jego sprzedaż nie jest zwolniona na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o VAT,
? świadczenie dotyczy usług budowlanych wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy o VAT (poz. 2-48) objętych wskazanymi tam symbolami PKWiU.
Jeżeli chociaż jeden z ww. warunków nie zostanie spełniony, to nie wystąpi mechanizm odwrotnego obciążenia (zob. interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 lipca 2018 r., 0115-KDIT1-3.4012.292.2018.1.JC; interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 6 października 2017 r., 0114-KDIP1-2.4012.362. 2017.2.IG; interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 maja 2018 r., 0113-KDIPT1 -1.4012. 237.2018.2.MGO; interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 29 listopada 2017 r., 0115-KDIT1-3.4012.620.2017.2; interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 sierpnia 2017 r., 0114-KDIP1-2.4012.218. 2017.2.RM; interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 5 lipca 2018 r., 0115-KDIT1-3.4012.283.2018.1.BK).
Decyduje status stron
Jednym z warunków zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia do robót budowlanych jest, aby obie strony były podatnikami VAT czynnymi.
O zastosowaniu tego mechanizmu do robót budowlanych (gdy usługodawca świadczy je jako podwykonawca) decyduje zatem status stron. Obie strony, tj. nabywca i usługodawca powinny posiadać status podatnika VAT czynnego (zob. interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 11 czerwca 2018 r., 0113-KDIPT1-3.4012.334.2018.3.JSO).
Jeżeli zatem świadczenie robót budowlanych objęte jest u usługodawcy zwolnieniem na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT, to do usług budowlanych nie stosuje się mechanizmu odwrotnego obciążenia.
Także świadczenie usług budowlanych wymienionych w załączniku nr 14 do ustawy o VAT na rzecz ludności nie jest objęte tym mechanizmem.
Autor jest doradcą podatkowym
Podstawa prawna: art. 17 ust. 1 pkt 8 i ust. 1h, art. 113 ust. 1 i 9 oraz załącznik nr 14 do ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 2174 ze zm.)
