[b]Potwierdziła to rzeczniczka Ministerstwa Finansów Magdalena Kobos w odpowiedzi na pytania „GPP”[/b]. Wątpliwości pojawiły się w związku z wykreśleniem z art. 1 pkt 8 ostatniej nowelizacji z 6 listopada 2008 r. artykułu 16 ustawy o PIT określającego przychód z nieruchomości odstąpionych bezpłatnie.

Czytelnicy czerpiący dochody (przychody) z najmu kilku mieszkań lub także lokali użytkowych zwrócili się w związku z tym o wyjaśnienie, czy w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2009 r.:

- muszą zaliczyć do swoich przychodów z najmu wartość czynszową lokali mieszkalnych czy użytkowych niewynajmowanych, ale odstąpionych bezpłatnie członkom rodziny, np. córce, wnukowi, siostrzeńcowi,

- czy wskazani członkowie rodziny muszą z tej racji rozliczać się z urzędem skarbowym.

[b]Odpowiedź na oba te pytania brzmi: nie.[/b]

Wykreślenie art. 16 ustawy o PIT oznacza, że u właściciela odstępującego bezpłatnie (użyczającego) mieszkanie, lokal użytkowy, budynek czy jego część nigdy nie powstanie z tego tytułu przychód ani obowiązek jakichkolwiek rozliczeń z tego tytułu z fiskusem.

Jednakże przychód taki powstaje co do zasady u korzystającego z takiej uprzejmości. Jest to przychód z nieodpłatnych świadczeń. Przy jego ustalaniu należy stosować art. 11 ust. 2a pkt 3 ustawy o PIT, tj. przyjmując równowartość czynszu, jaki należałby się właścicielowi w razie wynajęcia lokalu i budynku. Z tego przychodu (dochodu) muszą rozliczyć się z fiskusem.

[srodtytul]Nie u wszystkich tak samo...[/srodtytul]

Nie dotyczy to jednak – co ważne – korzystających z użyczenia krewnych i powinowatych właściciela. U nich bowiem przychód ten jest objęty zwolnieniem przewidzianym w art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT. W myśl tego przepisu wolna od podatku jest wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona zgodnie z art. 11 ust. 2 – 2b tej ustawy, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

[srodtytul]... i nie zawsze[/srodtytul]

Tylko jeśli z lokalu czy budynku odstąpionego nieodpłatnie osoba należąca do tego kręgu korzysta w związku ze stosunkiem pracy, pracy nakładczej, umową-zleceniem itd. łączącą ją z właścicielem, u osoby tej powstanie przychód. Tak będzie np. gdy siostrzenic korzysta z mieszkania będącego własnością przedsiębiorcy, u którego pracuje, jeśli ten udostępnił mu je z racji tego zatrudnienia.

Wskazane zasady odnoszą się zarówno do mieszkań i budynków mieszkalnych, jak i użytkowych, także gdy korzystający z niego nieodpłatnie jest przedsiębiorcą i wykorzystuje lokal, budynek czy jego część dla potrzeb firmy. Jeśli nie należy do wskazanego kręgu bliskich, wartość czynszu, jaki płaciłby w razie zawarcia umowy najmu tego lokum, jest jego przychodem z działalności gospodarczej.

[ramka][b]Krewny, czyli kto[/b]

[b]Do I grupy podatkowej należą:[/b] małżonek; dzieci, wnuki, prawnuki (tzw. zstępni); rodzice, dziadkowie, pradziadkowie (wstępni); pasierb; zięć, synowa; rodzeństwo; ojczym, macocha; teściowie.

[b]Grupa podatkowa II to:[/b] dzieci, wnuki i prawnuki rodzeństwa, czyli siostrzeńcy, siostrzenice, bratankowie itp.; rodzeństwo rodziców (ciotki, wujowie, stryjowie); zstępni i małżonkowie pasierbów; małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków; małżonkowie rodzeństwa małżonków (bratowe, szwagierki, szwagrowie itp.); małżonkowie innych zstępnych (mąż wnuczki, prawnuczki, żona wnuka, prawnuka). [/ramka]