W pomoc ofiarom wojny w Ukrainie zaangażowali się zarówno obywatele, jak też przedsiębiorstwa. Niektóre firmy pomagają też pośrednio: zwracają koszty swoim pracownikom, którzy wspierają Ukraińców. Skarbówka wyjaśnia, że w takim przypadku pracownik nie może liczyć na preferencje podatkowe.

Przekonała się o tym spółka, która chce wypłacać zapomogi pracownikom udzielającym bezpłatnie wsparcia migrantom.  Wysokość zapomogi będzie za każdym razem ustalana indywidualnie. Spółka zakłada, że będą to kwoty ok. kilkuset złotych miesięcznie, nie więcej niż 10 tys. zł rocznie. Zapomogi będą finansowane ze środków obrotowych spółki i będą miały charakter bezzwrotny.

Pieniądze otrzymają pracownicy, którzy nieodpłatnie udostępnili dom czy mieszkanie uchodźcom lub wykorzystywali prywatny samochód do pomocy. Udzielenie zapomogi będzie następować na wniosek pracownika, który wskaże wysokość poniesionych kosztów oraz poda dane, m.in. adres i czas pobytu uchodźców, czy daty i miejsca przejazdów.

Spółka uznała, że zapomoga będzie stanowić dla pracowników przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o PIT. Jednak ona sama nie będzie musiała jako płatnik pobrać zaliczki na podatek, ponieważ można tu zastosować zwolnienie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 26 lit. b ustawy o PIT.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się, że pracownik będzie miał przychód, ale daniny nie uniknie. Przypomniał, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT, wolne od podatku są zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci:

a)    z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z funduszy związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra – niezależnie od ich wysokości,

b)    z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 6 tys. zł;

Zgodnie z art. 52l pkt 2 ustawy o PIT, limit ten w okresie od 2020 r. do końca roku podatkowego, w którym odwołano stan epidemii COVID-19, wynosi 10 tys. zł.

Ustawa nie definiuje pojęcia „zapomoga”, czy „indywidualne zdarzenie losowe”. Powołując się na językowe znaczenie, przez „zapomogę” należy rozumieć jednorazowe świadczenie pieniężne dla osoby, która znalazła się w trudnej sytuacji życiowej. „Indywidualnego zdarzenie losowe” to wszelkie nagłe, niespodziewane, pojedyncze zdarzenia wywołane przyczynami, których nie można przewidzieć, a które są niezależne od człowieka. Natomiast pojęcie „klęska żywiołowa”, zdefiniowane zostało w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 18 kwietnia 2022 r. o stanie klęski żywiołowej. Rozumie się przez to katastrofę naturalną lub awarię techniczną, których skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób.

Dyrektor KIS stwierdził, że pomoc udzielana przez pracowników ma charakter dobrowolny i autonomiczny, przez co nie spełnia przesłanki „indywidualnego zdarzenia losowego”. Zwolnieniu mogą podlegać tylko zapomogi otrzymywane w związku ze zdarzeniami losowymi dotykającymi bezpośrednio podatnika. To oznacza, że pracownicy nie mają prawa do zwolnienia z podatku. Spółka jako płatnik będzie miała obowiązek obliczenia i odprowadzenia za tych pracowników zaliczek na podatek dochodowy.

Nr 0113-KDIPT2-3.4011.252.2022.2.KS