VAT: Zezwolenie na przewóz ładunków nie jest importem usług

- Firma ABC (podatnik VAT czynny i podatnik VAT UE) świadczy usługi w zakresie międzynarodowego transportu drogowego towarów. Wystąpiła o uzyskanie zezwolenia na ponadgabarytowy przewóz ładunków na terenie Niemiec. 14 marca 2016 r. otrzymała rachunek od niemieckiej firmy na kwotę 500 euro z tytułu opłaty za stałe zezwolenie ważne trzy lata, dotyczące poruszania się tylko po drogach w Niemczech dla konkretnej naczepy. Czy taka opłata jest importem usług? – pyta czytelnik.

Analiza okoliczności sprawy nie wskazuje, że opłata uiszczona przez firmę ABC na rzecz niemieckiej firmy jest opłatą administracyjną. Uzasadniony jest zatem wniosek, że opłata za zezwolenie na ponadgabarytowy przewóz ładunków na terenie Niemiec jest opłatą za usługę. Dla prawidłowego rozliczenia VAT kluczowe jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od tego zależy bowiem czy dana usługa będzie podlegać opodatkowaniu VAT w Polsce, czy nie.

W analizowanym przypadku miejscem świadczenia tej usługi nie jest – zgodnie z art. 28e ustawy o VAT – terytorium Polski, lecz miejsce położenia nieruchomości (gruntów), tj. terytorium Niemiec.

Związek z nieruchomościami

Miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości (art. 28e ustawy o VAT).

Artykuł 28e ustawy o VAT zawiera otwarty katalog takich usług. Warunkiem zaliczenia określonej usługi do tego katalogu jest jej związek z nieruchomością, której dana usługa dotyczy. Wprawdzie usługi na nieruchomościach kojarzone są na ogół z usługami budowlanymi związanymi z konkretną nieruchomością, jednak pojęcie to jest znacznie szersze i obejmuje swoim zakresem wiele usług, które są nierozerwalnie związane z nieruchomościami. Powiązanie usług związanych z nieruchomością z lokalizacją samej nieruchomości jest jak najbardziej uzasadnione, gdyż dane usługi są konsumowane (wykorzystywane) właśnie w miejscu położenia nieruchomości.

Siedziba usługodawcy nie ma znaczenia

Dla zastosowania omawianej reguły ustalania miejsca świadczenia nie ma znaczenia, czy usługodawca ma siedzibę (miejsce zamieszkania, stałe miejsce prowadzenia działalności) w państwie, gdzie jest położona nieruchomość. Nie jest istotne, czy usługodawca ewentualnie świadczy usługi ze swojego stałego miejsca prowadzenia działalności. Miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami jest państwo, w którym nieruchomość jest położona. Zasada ta ma zastosowanie wówczas, gdy usługę można przyporządkować do konkretnej nieruchomości, która jest możliwa do zlokalizowania co do miejsca jej położenia. W ustawie o VAT nie ma legalnej definicji pojęcia „nieruchomość", trzeba się zatem odwołać do przepisów prawa cywilnego >patrz ramka.

Skoro miejscem świadczenia usługi jest terytorium Niemiec, to czynność ta (opłaty za stałe zezwolenie ważne trzy lata, dotyczące poruszania się tylko po drogach w Niemczech dla konkretnej naczepy) nie jest importem usług.

Przez import usług, stosownie do art. 2 pkt 9 ustawy o VAT, rozumie się świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT >patrz ramka. Pogląd ten podzielają organy podatkowe (interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 2 grudnia 2014 r., IPTPP2/443-668/14-4/IR).

Skoro miejsce opodatkowania tej usługi nie jest importem usług, to firma ABC nie rozlicza VAT od tej czynności. Faktura otrzymana od niemieckiego kontrahenta może być zaliczona do kosztów podatkowych na zasadach ogólnych, jeżeli zostaną spełnione warunki wskazane w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Autor jest doradcą podatkowym

podstawa prawna: ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.)

masz pytanie, wyślij e-mail, tygodnikpodatki@rp.pl

Kiedy nabywca usługi jest podatnikiem

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a) usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e ustawy o VAT, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4 ustawy o VAT,

b) usługobiorcą jest:

- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT – podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4 ustawy o VAT,

- w pozostałych przypadkach – podatnik, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4 ustawy o VAT.

W przypadkach wymienionych w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT usługodawca nie rozlicza podatku należnego (zob. art. 17 ust. 2 ustawy o VAT).

Przepisy art. 17 ust. 1 pkt 4 oraz ust. 2 ustawy o VAT stosuje się również, w przypadku gdy usługodawca posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, przy czym to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej lub inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej usługodawcy, jeżeli usługodawca posiada takie inne miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, nie uczestniczy w tych transakcjach (zob. art. 17a ust. 1 ustawy o VAT).

Nieruchomości są zdefiniowane w kodeksie cywilnym

Zgodnie z art. 46 § 1 kodeksu cywilnego nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.