Spółka z o.o. w organizacji powstaje w momencie zawarcia umowy spółki, natomiast spółka akcyjna w organizacji powstaje z chwilą jej zawiązania, tj. objęcia wszystkich akcji. Co do zasady, spółki kapitałowe w organizacji nie posiadają osobowości prawnej, jednak art. 11 ust. 1 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) przyznaje im prawo do nabywania praw we własnym imieniu, a także nabywania na własność nieruchomości i innych praw rzeczowych, zaciągania zobowiązań, pozywania i bycia pozywanym. Wraz z wpisem do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym spółka ?w organizacji staje się osobą prawną.

Maksymalnie przez sześć miesięcy

Powstanie spółki kapitałowej w organizacji jest czasowe ?i zmierza do jej rejestracji. Dlatego przyjmuje się, że koszty poniesione przed powstaniem spółki kapitałowej, a także otrzymane przychody, mogą stać się przychodami ?i kosztami powstającej spółki kapitałowej.

Co istotne, spółki kapitałowe mogą pozostawać w etapie organizacji maksymalnie przez sześć miesięcy. Zgodnie z art. 169 k.s.h. jeżeli zawiązanie spółki nie zostało zgłoszone do sądu rejestrowego ?w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki albo jeżeli postanowienie sądu odmawiające zarejestrowania stało się prawomocne, umowa spółki ulega rozwiązaniu (podobnie art. 325 k.s.h.).

Ustawa nie zabrania

Zgodnie z art. 1 ustawy o CIT spółki kapitałowe w organizacji są podmiotami podlegającymi opodatkowaniu zgodnie ?z wyrażonymi w tej ustawie przepisami.

Zawiązanie spółki kapitałowej wiąże się z kosztami, które są ponoszone na etapie powoływania spółki przez jej przyszłych wspólników. W związku z tym wydatki organizacyjne ponoszone przez spółkę kapitałową w organizacji w okresie poprzedzającym rejestrację są wydatkami ponoszonymi przez istniejącego już podatnika. Brak zatem przeszkód do zaliczania takich wydatków do kosztów uzyskania przychodu samej spółki. Koszty te będą kwalifikowane zgodnie z art. 15 ustawy o CIT, więc będą mogły zostać zaliczone do kosztów założonej spółki kapitałowej, jeżeli będą poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wyjątkiem są oczywiście koszty wymienione w art. 16 ust. 1.

Istnieje zatem możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych przez spółkę ?w organizacji z tytułu najmu, utrzymania sekretariatu, telefonów, przesyłek kurierskich poniesionych w okresie od zawiązania spółki do momentu dokonania wpisu w KRS. Jednak organy podatkowe stoją na stanowisku, że wszelkie wydatki związane z samym założeniem spółki, czyli w szczególności usługi doradcze, opłaty notarialne, sądowe, opłaty skarbowe, koszty podatku od czynności cywilnoprawnych, ?a więc wydatki prowadzące do założenia spółki, jako koszty uzyskania przychodu, nie mogą obciążać samej spółki, a jedynie indywidualnie wspólników, którzy je ponieśli. Tak uznała np. Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 23 maja 2008 r. (IP-PB3-423-372/08-2/JG).

Organy potwierdzają

W ustawie o CIT nie ma ograniczeń, aby po założeniu spółki rozpoznawać koszty poniesione przed rejestracją spółek. Stanowisko to potwierdzają organy podatkowe. Uznają one wszelkie koszty poniesione zgodnie z art. 15 ustawy o CIT za koszty podatkowe. Za potwierdzenie mogą posłużyć m.in. interpretacje: Urzędu Skarbowego Kraków-Podgórze z 10 maja 2006 r. (PD/423-2/06) oraz Urzędu Skarbowego w Ostrowcu Świętokrzyskim z 24 kwietnia 2006 r. (PDII/4231/06). W tym zakresie wypowiedziała się także Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 19 lipca 2010 r. (ILPB3/423-355/10-5/EK). ?W piśmie tym rozstrzygnięto, że wydatki poniesione przez spółkę z o.o. w organizacji, ?tj. koszt wpisu spółki do KRS ?i ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, koszty najmu pomieszczeń biurowych, koszty rekrutacji i selekcji kandydatów na prezesa zarządu spółki, stanowią – w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o CIT – koszty uzyskania przychodów spółki.

Kiedy otworzyć księgi

Należy podkreślić, że zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości wszelkie wynikające z niej obowiązki dotyczą również spółek kapitałowych w organizacji. Dlatego spółki kapitałowe w organizacji są zobowiązane na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości do otwarcia ksiąg rachunkowych na dzień rozpoczęcia działalności, czyli dzień pierwszego zdarzenia wywołującego skutki o charakterze majątkowym lub finansowym.

—Joanna Litwińska, konsultant podatkowy ?w ECDDP ?Spółka Doradztwa Podatkowego