Wczoraj Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę kasacyjną fiskusa w sprawie VAT na usługi banku krwi pępowinowej. Sąd zgodził się z wykładnią organu podatkowego, że usługa przechowywania świadczona przez komercyjny bank krwi pępowinowej nie korzysta ze zwolnienia z VAT.
To pierwsze orzeczenie dotyczące tej kwestii zapadłe przed NSA.
– Sporna kwestia budzi wiele kontrowersji – zauważyła na wstępie ustnego uzasadnienia wyroku sędzia NSA Barbara Wasilewska.
Ścisły związek
Sąd kasacyjny uznał jednak, że obowiązujący od 1 stycznia 2011 r. art. 48 ust. 1 pkt 18 ustawy o VAT stanowi prawidłową implementację art. 132 ust. 1 lit. b dyrektywy 112. Argumentem, który przeważył za niekorzystną dla banku wykładnią, okazało się orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE.
Jak zauważyła sędzia Barbara Wasilewska, Trybunał w swoich dotychczasowych rozstrzygnięciach przyjmował, że wykładnia pojęcia działalności ściśle związanej z opieką szpitalną i medyczną musi być dokonywana w sposób wąski. Dlatego tylko potencjalny związek z taką opieką, tj. gdy nie jest ona przeprowadzona, rozpoczęta czy planowana, nie daje prawa do preferencji.
We wniosku o interpretację bank krwi pępowinowej wyjaśnił, że jest niepublicznym zakładem opieki zdrowotnej. W ramach swojej działalności gospodarczej świadczy usługi pobierania, preparatyki oraz przechowywania wyizolowanej frakcji krwi pępowinowej. Jest to krew, którą można pobrać tylko raz, bezpośrednio po narodzinach dziecka, która zawiera komórki macierzyste.
Spółka chciała potwierdzenia, że usługi pobierania, badania i przechowywania krwi pępowinowej są zwolnione z VAT jako usługi medyczne służące profilaktyce i diagnostyce. Podatniczka tłumaczyła, że zabezpieczenie komórek macierzystych znajdujących się we krwi pępowinowej daje możliwość ratowania zdrowia, a także życia chorego dziecka oraz innych członków rodziny.
Fiskus nie potwierdził stanowiska banku krwi.
Uznał, że tylko pobranie krwi pępowinowej w celu wykonania badań profilaktycznych, służących wykluczeniu pewnych chorób u matki i dziecka, podlega zwolnieniu. Gdy krew przechowywana jest w celu hipotetycznego wykorzystania w przyszłości, zwolnienia nie ma.
Potencjalnie z VAT
Rację spółce przyznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie. W jego ocenie stan wiedzy medycznej pozwala uznać, że szeroko rozumiane usługi bankowania komórek są usługami opieki medycznej i szpitalnej lub ściśle związane z profilaktyką. Krew pępowinowa ma bowiem szerokie zastosowanie m.in. w leczeniu chorób układu krwiotwórczego, nowotworowych itd.
NSA (sygn. akt I FSK 309/12) nie podtrzymał jednak tej wykładni i orzekł na korzyść fiskusa.
Jego wyrok jest prawomocny.
Opinia dla „Rz"
Jerzy Martini
, doradca podatkowy, wspólnik w kancelarii Martini i Wspólnicy
Trybunał Sprawiedliwości UE, dokonując wykładni art.132 ust.1 pkt b dyrektywy 112, uznał generalnie, że do usług świadczonych przez banki krwi pępowinowej nie ma zastosowania zwolnienie z VAT. Dokonując więc wykładni art. 43 ust. 1 pkt 18, należy uwzględnić stanowisko Trybunału. Usługi świadczone przez banki krwi pępowinowej trudno uznać za typową profilaktykę. Oczywiście z punktu widzenia systemowego i celowościowego wydaje się, że zwolnienie w takim przypadku powinno być stosowane. Brak takiej możliwości oznacza, że osoby korzystające z usług takich instytucji, dbające o zdrowie swoich dzieci, są zmuszone ponosić istotnie wyższe koszty. Stosowanie zwolnienia możliwe byłoby jednak raczej po zmianie dyrektywy VAT.
